تانگ تراست (Tongue Thrust) در دسته الگوهای نادرست عملکرد زبان قرار می گیرد که می تواند بر گفتار، بلع، تنفس و حتی نظم دندان ها تأثیر بگذارد. این اختلال هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده می شود و در صورت عدم درمان، ممکن است در طول زمان مشکلات عملکردی و زیبایی ایجاد کند. در این مقاله، به بررسی علائم و نشانه های تانگ تراست، علل بروز آن، روش های تشخیص و همچنین راه های درمان و بازتوانی این بیماری در کلینیک توانبخشی همراه در شرق تهران می پردازیم.
تانگ تراست (بلع معیوب) چیست؟
تانگ تراست یا بلع معیوب به یک اختلال عملکردی دهان و صورت گفته می شود که در آن زبان در هنگام صحبت کردن یا حتی در حالت استراحت به جای قرار گرفتن در موقعیت صحیح در سقف دهان به سمت دندان های جلو یا بین آن ها فشار می آورد. این الگوی نادرست که معمولاً در کودکی شکل می گیرد، اگر اصلاح نشود، می تواند تا بزرگسالی هم ادامه پیدا کند.
خوب است بدانید، تانگ تراست، بیماری ارثی یا عفونی به معنای کلاسیک آن نیست، بلکه نوعی اختلال عملکردی عضلات دهان، زبان و فک به شمار می آید که بر گفتار، تنفس، بلع و حتی رشد طبیعی فک و دندان ها تاثیر می گذارد. درمان این اختلال هم عمدتاً نیازمند گفتاردرمانی تخصصی و تمرینات بازتوانی عضلات دهانی است. در برخی موارد این درمان با درمان های ارتودنسی هم همراه است.
علت بروز بلع معیوب در کودکان و بزرگسالان
به دلایل مختلفی ممکن است زبان به طور مداوم به پشت دندان های جلو فشار وارد کند. در هر مورد تشخیص این که کدام عامل مشکل آفرین است به فرد بستگی دارد. تانگ تراست ممکن است توسط عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله عوامل ایجاد کننده آن هم عبارتند از:
عادت مکیدن زیاد انگشت شست یا استفاده طولانی مدت از پستانک
مکیدن طولانی مدت یک شی در دهان (انگشتان دست یا پستانک) باعث می شود که زبان در هنگام استراحت و بعدها در هنگام بلع به سمت پایین و جلو حرکت کند و باعث ایجاد الگوی تانگ تراست بشود. مکیدن انگشت می تواند یکی از اصلی ترین عوامل تانگ تراست در دوران نوزادی و کودکی باشد. شیوع تانگ تراست در کودکانی که مکیدن انگشت دارند، حدود ۵۶ درصد است.
انسداد راه هوایی فوقانی
انسداد راه هوایی فوقانی می تواند ناشی از لوزه های بزرگ، آدنوئیدهای بزرگ، آلرژی یا انسداد در بینی باشد. هنگامی که تنفس از راه بینی دشوار است، فک (همراه با زبان) به سمت پایین و جلو حرکت می کند تا راه هوایی باز شود. این وضعیت باعث می شود زبان در حالت رو به جلو قرار گیرد و می تواند بر حرکت زبان و ایجاد الگوی تانگ تراست تأثیر بگذارد.
فقدان دندان های جلو و اپن بایت
اپن بایت زمانی اتفاق می افتد که دندان های جلو هنگامی که دهان بسته است با یکدیگر تماس پیدا نمی کنند. وقتی که دندان ها در جلو یا کناره های قوس دندانی به هم نرسند، می تواند باعث ایجاد الگوی تانگ تراست شود. از طرف دیگر، فشار زبان به دندان های جلو می تواند باعث ایجاد حالت اپن بایت شود. اپن بایت قدامی فرم رایج و فراوان در کودکان با بلع معکوس است.
قدرت یا تون ضعیف عضلات دهان
هنگامی که قدرت یا تون عضلانی کم باشد، می تواند باعث افتادگی فک، باز شدن دهان و حرکت رو به جلو زبان شود.
ژنتیک
فاکتور های موروثی مانند زاویه فک نامناسب، ناهنجاری های نورولوژیکال و بند زیر زبان کوتاه در این امر تاثیر گذارند.
تانگ تراست ممکن است تا ۴ سالگی به عنوان الگوی بلع طبیعی در نظر گرفته شود. اگر بعد از ۴ سالگی ادامه پیدا کند، نیاز به برنامه درمانی و مداخله دارد.
علائم و نشانههای تانگ تراست
علائم تانگ تراست بسته به سن و شدت اختلال متفاوت است، اما شایع ترین نشانه های آن عبارتند از:
- فشار زبان به دندان های جلو هنگام بلع
- بیرون آمدن زبان بین دندان ها در زمان صحبت یا استراحت
- بلع غیرطبیعی و استفاده بیش از حد از عضلات لب و چانه هنگام قورت دادن
- اختلال در تلفظ برخی صداها مانند «س»، «ز»، «ش» و «چ»
- جلو آمدگی یا فاصله دار شدن دندان های جلویی
- باز ماندن دهان در حالت استراحت
- تنفس دهانی به جای تنفس از بینی
- خستگی عضلات دهان یا فک هنگام غذا خوردن
لازم به یادآوری است که شناسایی زودهنگام این علائم نقش مهمی در پیشگیری از عوارض بعدی و موفقیت درمان تانگ تراست دارد. مراجعه به مراکز توانبخشی ازقبیل مرکز گفتاردرمانی کودکان و بزرگسالان همراه در خیابان دماوند و تشخیص به موقع، قطعاً در روند بهبودی بسیار تاثیرگذار است.
تشخیص بلع معیوب چگونه انجام میشود؟
در اینجا یادآور می شویم که تشخیص بلع معیوب (تانگ تراست) یک فرآیند تخصصی و گام به گام است که با هدف بررسی عملکرد زبان، عضلات دهان و الگوی بلع صورت می گیرد. این تشخیص معمولاً توسط گفتاردرمانگر زبان و بلع و در صورت نیاز با همکاری ارتودنتیست یا دندان پزشک صورت میگیرد.
مراحل اصلی تشخیص شامل موارد زیر است:
۱. گرفتن شرح حال دقیق
در این مرحله، اطلاعاتی درباره سابقه مکیدن انگشت یا پستانک، مشکلات تنفسی، اختلالات گفتاری، عادات دهانی و سابقه ارتودنسی جمع آوری می شود. توجه داشته باشید که فشار نامناسب زبان بر روی دندان های جلویی در هنگام تانگ تراست می تواند بر رشد و نمو دندان های جلویی تأثیر بگذارد و باعث بیرون زدگی دندان های جلویی و اپن بایت شود.
۲. مشاهده الگوی بلع
گفتاردرمانگر نحوه بلع آب و غذا را بررسی میکند و به جایگاه زبان، حرکت لبها و فعالیت عضلات صورت هنگام بلع توجه میکند.
۳. بررسی وضعیت زبان در حالت استراحت
قرارگیری زبان در زمان استراحت (داخل دهان یا فشار به دندان ها) یکی از شاخص های مهم در تشخیص بلع معیوب است.
۴. ارزیابی گفتار و تلفظ
وجود خطاهای تلفظی، بهویژه در صداهای جلویی زبان، میتواند نشانهای از تانگ تراست باشد.
۵. معاینه دهان، فک و دندان ها
بررسی جلو آمدگی دندان ها، اپنبایت، فاصله بین دندان ها و ناهنجاری های فکی در تشخیص نقش مهمی دارد.
۶. ارزیابی تنفس
تنفس دهانی و مشکلات راه هوایی فوقانی (مانند لوزه های بزرگ یا انحراف تیغه بینی) نیز بررسی می شود.
تشخیص دقیق و به موقع بلع معیوب، پایه اصلی طراحی یک برنامه درمانی مؤثر و موفق است و از بروز مشکلات ثانویه در گفتار و دندان ها جلوگیری می کند.
همان طور که در بخش قبلی هم اشاره شد، افردی که دچار تانگ تراست هستند معمولاً در حین گفتار «لیسپ فرونتال» دارند. لیسپ فرونتال حالتی است که زبان در هنگام تولید صداهای / س/ ، / ز/ ، / ش/ ، / چ/ و / ج/ مقابل یا بین دندان ها قرار می گیرد و باعث تولید اشتباه این صداها و خرابه گویی می شود.
آیا تانگ تراست نیاز به گفتاردرمانی دارد؟
درمان تانگ تر است یک درمان تیمی است که چندین متخصص در رشته های مختلف با یکدیگر همکاری می کنند. در صورت مشکوک شدن به این اختلال، ابتدا پزشک راه هوایی را ارزیابی می کند تا مطمئن شود که انسدادی در آن رخ نداده باشد. همچنین، ارزیابی توسط یک آسیب شناس گفتار و زبان نیز باید انجام شود تا مشخص شود که آیا کودک به گفتار درمانی نیاز دارد یا خیر.
در نهایت، یک دندانپزشک باید کودک را از نظر وجود ناهنجاری یا اکلوژن دندانی نامناسب ارزیابی و درمان کند. موفقیت درمان در گرو حذف یک عادت بسیار قوی (جلو آوردن زبان) است. بنابراین، هنگامی که کودک موقعیت و حرکت صحیح زبان و سایر ساختارها را یاد گرفت، تمرین مکرر برای تعمیم و تثبیت این عادت جدید ضروری است.
اینجاست که والدین می توانند با شرکت در جلسات درمانی و تمرین مکرر روزانه با کودک به او کمک کنند و به روند درمان سرعت ببخشند. پس، بله مداخلات گفتاردرمانی در در اختلال تانگ تراست بسیار موثر و اثربخش خواهند بود.
گفتاردرمانی تانگ تراست در کودکان چگونه است؟
آسیب شناس گفتار و زبان می تواند با استفاده از روش های گفتار درمانی که غیرتهاجمی و در عین حال بسیار موثر هستند، به درمان تانگ تراست بیمار کمک کند. درمان معمولاً شامل یک برنامه تمرینی خاص است که برای اصلاح وضعیت قرار گیری طبیعی زبان در حالت استراحت و اصلاح الگوی بلع طراحی شده است.
درمان تانگ تراست، اغلب هم زمان با درمان ارتودنسی انجام می شود تا دندان ها در تراز مناسب قرار بگیرند. برخی از وسایل ارتودنسی نیز می توانند برای کمک به آموزش کودک برای نگه داشتن زبان در موقعیت مناسب استفاده شوند. گفتاردرمانی در بهترین کلینیک گفتاردرمانی در منطقه رسالت تهران اغلب برای تصحیح وضعیت غیرطبیعی زبان که منجر به تولید غلط صداهای گفتاری خاص می شود مورد نیاز است.
تمرینات اصلاح بلع معیوب (تحت نظر گفتاردرمانگر)
تانگ تراست که نوعی الگوی غیر طبیعی در بلع است در هنگام بلعیدن، نوک زبان به سمت بیرون و دندان ها حرکت می کند. الگوی بلع تانگ تراست می تواند به مشکلاتی نظیر بیرون ریختن مواد غذایی، مشکلاتی در جویدن مواد غذایی سفت تر و سریع قورت دادن غذا بدون جویدن منجر بشود. وضعیت تانگ تراست گاهی اوقات یک اختلال اوروفاسیال (دهان و صورت) – مایو فانکشنال (عملکرد عضلانی) نامیده می شود.
درنتیجه، اصلاح بلع معیوب (تانگ تراست) نیازمند مجموعه ای از تمرینات تخصصی است که با هدف بازآموزی الگوی صحیح بلع و تقویت عضلات دهان و زبان انجام می شود. این تمرینات باید حتماً تحت نظر گفتاردرمانگر طراحی و اجراء شوند، زیرا انجام نادرست آن ها روند درمان را کند یا بی اثر خواهد کرد.
برخی از مهم ترین تمرینات اصلاح بلع معیوب، شامل موارد زیر هستند:
۱. تمرین جایگاه صحیح زبان
در این تمرین، زبان به صورت آگاهانه روی نقطه صحیح در سقف دهان (پشت دندانهای بالا) قرار می گیرد تا الگوی درست استراحت و بلع تثبیت شود.
۲. تمرین بلع آگاهانه
در این تمرینات بیمار یاد می گیرد هنگام بلع، دندان ها را روی هم نگه دارد، لب ها را بدون فشار ببندد و زبان را به سمت جلو فشار ندهد.
۳. تقویت عضلات زبان
در جلسات گفتاردرمانی تانگ تراست، تمرین هایی برای بالا بردن قدرت، هماهنگی و کنترل حرکات زبان انجام می شود تا از فشار ناخواسته به دندان ها جلوگیری شود.
۴. تمرین کنترل لب و چانه
کاهش فعالیت بیش از حد عضلات لب و چانه هنگام بلع، یکی از اهداف مهم گفتاردرمانی در تانگ تراست است.
۵. تمرینات تنفس بینی
تمرینات تنفس بینی در صورت وجود تنفس دهانی، برای بهبود تنفس از راه بینی و هماهنگی آن با بلع برنامه ریزی و انجام می شود.
۶. اصلاح الگوی گفتار (در صورت نیاز)
اگر بلع معیوب با اختلالات تلفظی همراه باشد، تمرینات گفتار در اختلالات تلفظی متناسب با آن طراحی می شود.
نکته بسیار مهم این است که تمرینات بلع معیوب معمولاً به صورت جلسات منظم درمانی همراه با تمرین در منزل انجام می شوند و تداوم و همکاری بیمار نقش کلیدی در موفقیت درمان دارد.
گفتاردرمانی تانگ تراست در شرق تهران (کلینیک همراه)
گفتاردرمانی تانگ تراست (بلع معیوب) در کلینیک همراه شرق تهران با رویکردی تخصصی، هدفمند و مبتنی بر ارزیابی دقیق انجام می شود. این مرکز با تمرکز بر درمان ریشه ای اختلال، تلاش می کند الگوی صحیح بلع، گفتار و عملکرد زبان را به صورت پایدار اصلاح کند. مزایای گفتاردرمانی تانگ تراست در کلینیک همراه هم شامل موارد زیر هستند:
- ارزیابی تخصصی و دقیق عملکرد زبان، بلع، گفتار و تنفس قبل از شروع درمان
- طراحی برنامه درمانی ویژه هر فرد متناسب با سن، شدت اختلال و نیاز هر مراجع
- اجرای تمرینات اصلاح بلع معیوب به صورت اصولی و ایمن تحت نظر گفتاردرمانگران مجرب
- توجه هم زمان به گفتار، بلع و تنفس برای پیشگیری از بازگشت الگوی نادرست
- همکاری درمانی با دندان پزشک و ارتودنتیست (در صورت نیاز) برای افزایش اثربخشی درمان
- آموزش تمرینات خانگی مؤثر و قابل اجراء برای تسریع روند بهبودی
- پیگیری منظم و ارزیابی پیشرفت درمان در طول دوره گفتاردرمانی
- محیط درمانی آرام، حرفه ای برای کودکان و بزرگسالان متناسب با هر گروه سنی
گفتاردرمانی تخصصی در تانگ تراست در کلینیک گفتاردرمانی سبلان در شرق تهران، با تمرکز بر اصلاح پایدار عملکرد زبان و بلع، نقش مهمی در بهبود گفتار، سلامت دهان و پیشگیری از مشکلات دندانی و فکی ایفاء میکند.
جمع بندی
در این مطلب گفته شد که تانگ تراست (Tongue Thrust) یا بلع معیوب یکی از اختلالات عملکردی دهان و زبان است که در صورت بی توجهی می تواند بر گفتار، نظم دندان ها، تنفس و کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. تشخیص به موقع و شروع درمان تخصصی، نقش کلیدی در پیشگیری از عوارض بلندمدت این اختلال دارد. گفتاردرمانی، به ویژه زمانی که بهصورت اصولی و تحت نظر متخصص انجام شود، مؤثرترین و پایدارترین روش اصلاح تانگ تراست در کودکان و بزرگسالان به شمار می رود.
کلینیک همراه شرق تهران با بهرهگیری از گفتاردرمانگران مجرب، ارزیابی دقیق و برنامه های درمانی شخصی، مسیر درمان بلع معیوب را به صورت علمی و هدفمند دنبال می کند تا نتایجی ماندگار و قابل اطمینان برای مراجعان فراهم شود. جهت دریافت مشاوره و رزرو نوبت در کلینیک همراه با کارشناسان ما تماس بگیرید یا از طریق وب سایت، نوبت خود را ثبت کنید. یک تصمیم به موقع، می تواند از مشکلات بزرگ تر در آینده جلوگیری کند.
