کاردرمانی ام اس (ms) + علائم، تمرینات و نحوه درمان

کاردرمانی ام اس از جمله حیطه های مهم مداخلات کاردرمانی در جوانان و بزرگسالان است. ام اس (ms) یک بیماری نورولوژیکی پیشرونده است که انواع مختلفی دارد. این بیماری ناتوانایی ها و محدودیت های زیادی را برای فرد ایجاد می کند. افراد پس از تشخیص ام اس نیاز دارند به کلینیک توانبخشی مراجعه کنند. بیماران مبتلا به MS سوال های زیادی دارند که درمانگر باید بتواند به آن ها پاسخ مناسب بدهد.

در این مقاله به بررسی علائم و روش های درمانی برای بیماران ام اس می پردازیم. همچنین به تاثیر کاردرمانی در بهترین و به روز ترین خدمات کلینیک توانبخشی همراه در شرق تهران (خیابان دماوند) اشاره می کنیم. در این مرکز، ابتدا مراجعان ارزیابی شده و سپس مداخلات کاردرمانی در بیماری ام اس آغاز می گردد. پس برای پاسخ به سوالات خود در مورد این بیماری تا پایان مقاله همراه ما باشید.

بیماری ام اس چیست؟

Multiple Sclerosis، یکی از شایع ترین بیماری های ناتوان کننده عصبی در بزرگسالانان است. بیماری مولتیپل‌اسکلروزیس که آن را با نام اختصاری ام‌اس(MS) می‌شناسیم، شایع‌ترین بیماری عصبی ناتوان‌کننده در بزرگسالان است. بیماری خود ایمنی ام اس، مزمن است و در آن سیستم ایمنی بدن، که بایستی از ما در برابر ویروس ها، باکتری ها و سلول های ناسالم محافظت کند، به اشتباه به دستگاه عصبی مرکزی ( طناب نخاعی، اعصاب بینایی، مغز) حمله می کند.

به این ترتیب، در اثر این حمله، ماده محافظ دور رشته های عصبی (میلین) تخریب شده و در نتیجه، سیگنال های ورودی و خروجی به مغز دچار اختلال شده و علائم بیماری ام اس بروز می کند. این بیماری در افراد مختلف به شکل های متنوعی بروز پیدا می کند و علائم آن به طور معمول بین سنین 20 تا 40 سالگی مشاهده می شود. البته این بیماری به ندرت کشنده است و با کاردرمانی ام اس و تمرینات مختلف، افراد مبتلا به این بیماری امید به زندگی طبیعی پیدا می کنند.

علائم  بیماری ام اس MS

نشانه های ام اس می تواند از خفیف، مثل بی حسی در دست ها و پاها، تا شدید، مثل فلجی یا از دست دادن بینایی متفاوت باشد. این بیماری انواع مختلفی دارد اما به صورت کلی یک ماهیت پیشرونده بودن دارد و در طول زمان فرد را با محدودیت های بیشتری مواجه می کند. اما معمولاً علائم این بیماری می تواند متغیر و غیر قابل پیش بینی باشد.حتی ممکن است یک فرد، فقط یک یا دو علامت را تجربه کند و فرد دیگری علائم بیشتری داشته باشد.

کاردرمانی ام اس به کنترل علائم، کند کردن سرعت پیشرفت بیماری و بهبودی سریع تر پس از هر دوره عود بیماری کمک می کند. علائم ام اس بسته به نوع و شدت آن بسیار متفاوت است. ممکن است شامل:

• خستگی عمومی
• مورمور شدن
• بی حسی
• لمس دردناک
• لکنت زبان
• دوبینی و تاری دید
• ضعف در عضلات، تعادل و هماهنگی
• سفتی ماهیچه
• لرزش های اسپاستیکی
• فلجی
• مشکلات حافظه، توجه و سرعت پردازش ذهنی
• اختلال در بلع و گفتار
• اختلالات عملکرد جنسی، روده و مثانه

ذکر این نکته ضروری است که علائم ممکن است بروز کنند، از بین بروند و در ترکیب های مختلف و با شدت های خفیف، متوسط و شدید نمایان شوند. کار درمانی ms در شرق تهران چه برای افرادی که علائم خفیفی دارند و چه افرادی که از علائم شدید رنج می برند ضروری است. چرا که این افراد به دلیل شرایط بیماری با ناتوانایی ها و محدودیت های فراوانی در زندگی روزمره خود مواجه می شوند.

انواع روش های درمانی بیماری ام اس

در سال های اخیر، شاهد پیشرفت های چشمگیری در زمینه دارو برای درمان بیماری ام اس بوده ایم. این داروها به صورت تزریقی و خوراکی بسته به شرایط و نیاز بیمار و البته تمایل بیمار استفاده می شود. اما فراموش نکنید که تغییر در سبک زندگی بر روند بهبودی بیمار بسیار موثر است.

بهتر است دوری از استرس، کار زیاد، انجام ورزش های سبک و منظم، پرهیز از دخانیات، جلوگیری از خستگی زیاد، همچنین یک رژیم غذایی حاوی چربی، پروتئین و کربوهیدرات به میزان مناسب در برنامه روزانه فرد بیمار گنجانده شود. فراموش نکنید که خوردن مواد غذایی دارای آنتی اکسیدان مانند میوه و سبزیجا، حفظ سطح ویتامین در حد متعادل و البته داشتن روحیه ای شاد و اعتماد به پزشک و تیم کاردرمانی ام اس از مهمترین نکاتی است که باید در تغییر سبک زندگی فرد مبتلا به ms رعایت شود.

لازم به ذکر است، روند درمان بیماری ام اس طولانی مدت است. پس اگرچه این بیماری می تواند روند زندگی فرد را برای داشتن یک زندگی طبیعی محدود کند، اما این به این معنا نیست که نتوانید یک زندگی طبیعی و معمولی داشته باشید.

تاثیر کاردرمانی بر بیماران ام اس MS

همان طور که در قسمت های قبلی اشاره کردیم، بیماری ام اس با استفاده از داروها، تغییر سبک زندگی و کاردرمانی ام اس قابل کنترل است. اما کاردرمانی در ام اس چگونه می تواند به این دسته از بیماران کمک کند؟ در ادامه به تاثیرات چشمگیری که مداخلات کاردرمانی بر بیماران مبتلا به ام اس می گذارد را عنوان کرده ایم:

• كسب حداكثر استقلال: مشکلات و محدودیت های جسمی و ذهنی پیش آمده در روند بیماری ممکن است روند طبیعی انجام مستقل فعالیت های روزمره فرد را مختل کند و فرد را وابسته به دیگران کند. یک سری از مداخلات آموزشی و یک سری رویکرد های درمانی در کاردرمانی ام اس به این امر کمک می کنند.
• كاهش درد و خستگى: کاردرمانی در شرق تهران با آموزش تکنیک های ذخیره و مدیریت انرژی به کنترل خستگی در این افراد کمک می کند. همچنین افزایش تحمل کاری، قدرت عضلانی و… در این امر موثر هستند.
• کاردرمانی ام اس برای آموزش خانواده و مراقبان: افزايش آگاهى اطرافيان بيمار و مشاركت آن ها در امور توانبخشى، باعث پيشبرد بهتر برنامه هاى درمانى خواهد بود.
• افزايش قدرت، تحمل و تحرك مفاصل
• كنترل بدن در وضعيت هاى مختلف: از جمله رویکرد هایی برای افزایش تعادل، هماهنگی و برنامه ریزی حرکتی
• بهبود مهارت های حرکتی ظریف دست
• بهبود مهارت های حرکتی درشت از جمله نشستن، راه رفتن و جا به جایی
• تجویز ابزار و وسایل کمکی متناسب با ویژگی های فرد آموزش استفاده از آن ها
• جلوگيرى از محدوديت ها، ناتوانى بيشتر و تغيير شكل در اندام ها
• افزایش کیفیت زندگی
• ارتقاء وضعيت شناختى و دركى بيمار توسط تراپيست به صورت مستمر

تمرینات کاردرمانی در راستای بهبود فعالیت بیماران

همان طور که گفتیم، برنامه کاردرمانی ام اس برای هر بیمار متفاوت است و با توجه به نیازهای او مشخص می شود. اما به صورت کلی برخی از ورزش ها در برنامه های کاردرمانی برای این بیماران مشترک هستند. در ادامه آن ها را بررسی می کنیم.

تمرینات هوازی در کاردرمانی ام اس

این تمرینات بسیار ضروری و حیاتی هستند و به بهبود کیفیت زندگی این بیماران کمک می کنند. این تمرینات باعث افزایش ظرفیت ریه، تقویت عضلات و ارتقای هماهنگی و تعادل بدن می شوند. ورزش هایی مانند دوچرخه سواری، شنا، دویدن، پیاده روی و تمرینات هوازی در آب منجر به افزایش قدرت و استقامت عضلات، کاهش خستگی، بهبود عملکرد قلب و عروق و کاهش استرس می شوند. این تمرینات تحت نظارت متخصص کاردرمانی ام اس و پزشک انجام می شوند تا از احتمال وقوع مشکلات ناشی از اجرای نادرست تمرینات جلوگیری شود.

تمرینات قدرتی در کاردرمانی برای بیمار ام اس

بیمار مبتلا به MS می تواند با مشاوره گروه کاردرمانی و انجام تمرینات قدرتی، به قدرت عضلات و حالات تعادل بدن خود کمک کند.نکته مهم این است که بیماری ام اس بر روی قدرت و استقامت عضلات تاثیر گذاشته و انجام این فعالیت ها را برای او دشوار می کند. اما با کمک کاردرمانگر و فیزیوتراپیست، بیمار قادر خواهد بود روش های تمرینی قدرتی را پیدا کند و از آن ها استفاده کند.

یوگا درمانی در کاردرمانی ام اس

یوگا، بر روی جشم و ذهن بیمار کار می کند و در کاردرمانی ام اس کاربرد وسیعی دارد. این تمرینات بیمار را قادر می سازند تا با فکر آرام و هماهنگ، قدرت بدنی و انعطاف پذیری مناسبی داشته باشند. یکی از ویژگی های مهم یوگا این است که در حالت های مختلف بدنی می توان، حرکات و تمرین های تنفسی و مراقبه را هم انجام داد.

تای چی در کاردرمانی

تاچی که به یوگا شباهت زیادی دارد، با فشار کمتری می تواند به کاهش فشار خود و کاهش استرس بیمار کمک کند. این هنر رزمی بر تنفس عمیق و حرکات آرام تمرکز دارد.

ورزش های آبی در کاردرمانی ام اس

بیمارانی که بیماری ام اس در آن ها با قطعیت شناخته شده است، بایستی از محیط هایی که بدن آن ها را بیش از حد گرم می کند خودداری کنند. پس با نظارت مستقیم کاردرمانگر برای میزان خنکی آب، بیمار می تواند از آب درمانی استفاده کند.

تمرینات تعادلی در کاردرمانی ام اس

تمرینات تعادلی برای بیماران ام اس بسیار ضروری هستند. این تمرین ها به بیمار کمک می کنند تا هماهنگی بیمار بهبود یافته و از شدت فشار بر بدن آن ها جلوگیری می کند.

کاردرمانی ام اس در منزل

کاردرمانی در خانه هم برای بیماران ام اس به بهبود عملکرد فیزیکی و روانی آن ها کمک شایانی می کند. این برنامه های درمانی که اصولاً توسط تیم متخصص شامل کاردرمانگر و فیزیوتراپیست طراحی می شوند، بسته به نیاز فرد بیمار تنظیم می گردند. این تمرینات شامل موارد زیر هستند:

• تمرینات توانبخشی
• تمرینات تعادلی
• تکنیک های تعادلی
• تمرینات حرکتی
• مرکز کاردرمانی بیماران ام اس در شرق تهران

مرکز کاردرمانی بیماران ام اس در شرق تهران

در کلینیک توانبخشی همراه در خیابان دماوند تهران، ارزیابی ها به منظور تعیین توانایی ها و میزان محدودیت ها و نا توانایی ها توسط کاردرمانگر آموزش دیده انجام می گیرد. این ارزیابی ها ممکن است توسط ابزارها و تکنیک های خاص و یا از طریق مشاهده و بررسی پرونده پزشکی انجام گیرند. از جمله این ارزیابی ها می توان موارد زیر را نام برد:

• قدرت عضلانى
• دامنه حركتى مفاصل؛ از ارزیابی های کاردرمانی خیابان دماوند تهران
• ابعاد مختلف حسى، تعادلى، هماهنگى
• مهارت هاى حركتى ظريف و درشت
• ميزان سطح انرژى و خستگى فرد و تحرك وى
• مهارت هاى شناختى و دركى
• نحوه انجام فعالیت های روزمره

به این ترتیب، برنامه درمانی طراحی و به طور منظم اجرایی می گردد. در کلینیک توانبشخی همراه در شرق تهران، به این نکته هم توجه می شود که بیماری ام اس می تواند بر قسمت هایی از مغز که زبان را پردازش می کنند نیز تأثیر بگذارد.  MS می تواند باعث شود شما احساس ضعف یا خستگی کنید. خستگی می تواند باعث مشکلات گفتاری و بلع شود. با این حال، مشکلات بلع نیز ممکن است به دلیل خشکی دهان رخ دهد، که عارضه جانبی برخی از داروهای MS است.

لازم است یادآوری کنیم، مشکلات گفتاری در بین افرادی که با MS زندگی می کنند بسیار رایج است که در این موارد گفتاردرمانی در بیماران ام اس ( MS) موثر خواهد بود. آن ها می توانند در هر مرحله رخ دهند و ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشند.

سخن آخر

در این مقاله به بیماری ام اس، علائم و نقش کاردرمانی ام اس در بهبود قابلیت حرکت، افزایش استقامت، کاهش خستگی در بیمار و درنهایت بهبود گیفیت زندگی این بیماران پرداختیم. این برنامه ها بر اساس نیاز و شرایط هر بیمار تنظیم می شوند و به طور منظم توسط تیم کاردرمانی یا در منزل انجام می شوند. با پیگیری و جلسات مداوم، بیماری MS نمی تواند شانس زندگی طبیعی را از شما بگیرد.