آیا دیر حرف زدن کودک نشانه کم هوشی است و چگونه می توان در هر مرحله از رشد، گفتار و کلام کودک را می توان ارزیابی کرد؟ تاخیر در رشد زبانی با در نظر داشتن این که کودک در هر مرحله به چه حد از گفتار و کلام باید رسیده باشد، مورد ارزیابی قرار می گیرد. گفتار درمانگر، تفاوت های شخصی و فردی کودکان در صحبت کردن را نیز مد نظر قرار می‌دهد. در صورتی که تشخیص دهد نگرانی والدین بی مورد است، آنها را از این موضوع آگاه می کند. در غیر این صورت با توجه به عوامل مرتبط با دیر حرف زدن کودک، برنامه درمانی را تنظیم و اجراء می‌کند.
دیر حرف زدن چیست؟
وقتی گفتار و زبان کودک متناسب با مرحله رشدی و سنی کودک پیش نمی‌رود، این اختلال روی می‌دهد. این اختلال نوعی اختلال رایج است که تقریباً ۱۰ درصد کودکان پیش دبستانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. گفتار درمانی در دیر حرف زدن در شرق تهران این مسئله را در نظر می گیرد که رشد گفتار در زبان های مختلف نیز متفاوت است. مثلاً ممکن است کودک چینی در دو سالگی تعداد بیشتری کلمات از کودک سوئدی زبان بلد باشد. پس گفتار درمانگر همه موارد را در زبان‌های مختلف در نظر می‌گیرد.
دلایل دیر حرف زدن کودکان
برای این که بفهمیم آیا دیر حرف زدن کودک نشانه کم هوشی است بایستی به دلایل دیر حرف زدن توجه کنیم. این دلایل بسیار متنوع بوده و به عوامل مختلفی بستگی دارند. در ادامه برخی از رایج ترین عوامل را ذکر می کنیم:
- عوامل پزشکی
- وراثت و ژنتیک
- محیط و تعاملات اجتماعی
- عوامل روانشناختی
- مشکلات سلامت جسمانی و تغذیه
- ضعف شنوایی
- رشد آهسته
- ناتوانی ذهنی
- طرد اجتماعی (بزرگسالان به اندازه کافی برای کودک وقت نمی‌گذارند و یادگیری گفتار کودک روی نمی‌دهد)
- دوقلو بودن
- اختلال اوتیسم
- لالی انتخابی
- فلج مغزی
تاخیر در رشد زبانی
اختلالات گفتاری یا زبانی به دنبال مشکلاتی مانند آپراکسی گفتار (مشکل در هماهنگی گفتاری)، می تواند باعث دیر حرف زدن کودک شود. همچنین کودکانی با تاخیر در رشد کلی، اغلب دیرتر از همسالان خود حرف می زنند.
مشکلات شنوایی
کودکانی که مشکلات شنوایی دارند و نمی توانند صداها را به خوبی بشنوند، یادگیری زبان برایشان دشوارتر است.
عوامل ژنتیکی
امروزه ثابت شده است که عوامل وارثت و ژنتیک و سابقه خانوادگی می توانند از عوامل تاثیر گذار در تاخیر رشد زبانی کودک باشند.
اختلالات گفتاری مانند آفازی
توجه داشته باشید که مشکلات عصبی یا مغزی بر توانایی های گفتاری تاثیر می گذارند. شرایطی مانند اوتیسم، فلج مغزی
اگر احساس می کنید که کودکتان دیتر از حد معمول شروع به حرف زدن کرده، پیشنهاد می کنیم زودتر با یک متخصص مشورت کنید تا از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری شود.
آیا دیر حرف زدن نشانه کم هوشی است؟
آیا دیر حرف زدن نشانه کم هوشی است را به این صورت پاسخ می دهیم که خیر لزوماً دیر حرف زدن کودک به معنای کم هوشی نیست. مشاهده می شود که کودکانی که دیر حرف می زنند (بسیاری از آن ها) از نظر هوشی کاملاً طبیعی هستند. این کودکان حتی در زمینه های دیگر مانند توانایی های حل مسئله، خلاقیت و توانایی های حرکتی پیشرفت خوبی دارند.
تفاوت بین تأخیر زبانی و هوش کودک
مهم تریم لایلی که نشان می دهد، دیر حرف زدن همیشه نشان دهنده کم هوشی نیست را در زیر آورده ایم:
- تاثیر عوامل محیطی: کودکانی که در محیط هایی با تعامل زبانی کمتر یا چند زبانه زندگی می کنند، ممکن است دیرتر حرف بزنند که این ربطی به هوش ندارد.
- تفاوت های فردی در رشد: توجه کنید که کودکان با سرعت های متفاوتی رشد می کنند. ممکن است برخی در مهارت های زبانی کمی عقب باشند. اما در حوزه هایی مانند مهارت های اجتماعی و ریاضیات جلوتر باشند.
- اختلالات گفتاری یا زبانی: کودکان دچار تاخیر در گفتار، مشکل زبانی یا ارتباطی دارند که لزوماً نشانه کم هوشی نیست.
- مهارت های غیر کلامی: برخی کودکان اگرچه دیر حرف می زنند اما توانایی بالایی در یادگیری مهارت های غیرکلامی مانند هنر، تفکر منطقی و موسیقی دارند. گاهی اتفاق افتاده است که افراد نابغه در کودکی، علائم تاخیر در گفتار داشته اند.
- اختلالاتی مانند اوتیسم: دیر حرف زدن می تواند یکی از نشانه های اوتیسم باشد اما به معنای کم هوشی نیست. بسیاری از افراد در طیف اختلال اوتیسم، هوش بالایی دارند.
چگونه رشد زبانی و شناختی با هم مرتبط هستند؟
همان طور که می دانید، رشد زبانی و شناختی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند چون زبان برای بیان و پردازش افکار، ابزاری بسیار کلیدی است. مهارت های زبانی به افراد کمک می کنند تا مفاهیم پیچیده و روابط بین آن ها را درک و شناسایی کنند. به طور مثال، کودکان از طریق زبان است که روابط زمانی، دسته بندی یا علت و معلول را یاد می گیرند.
علاوه بر این، شناخت تقویت زبان به رشد حافظه، توانایی حل مسئله و توجه کمک کرده و بهبود دستور زبان و واژکان را موجب می شود. پس آیا دیر حرف زدن کودک نشانه کم هوشی است در محیط های غنی از تعامل اجتماعی که زبان و تفکر با هم تقویت می شوند، معنایی ندارد.
علائم هشدار دهنده‌ای که والدین باید به آنها توجه کنند
والدین برای این که متوجه علائم هشدار دهنده باشمد بایستی از آن ها آگاهی داشته باشند. والدین به علامت های زیر در کودک خود توجه داشته باشند:
- اگر کودک تا ۱۲ ماهگی به نام خود پاسخ نمی دهد یا به صداها واکنش نشان نمی دهد. حتماً از نظر مشکل شنوایی یا تاخیر ارتباطی باید کنترل شود.
- اگر کودک تا ۹ ماهگی اصوات ابتدایی را تولید نمی کند یا قان و قون نمی کند، ممکن است به ارزیابی نیاز داشته باشد.
- اگر کودک تا ۱۸ ماهگی کمتر از ۱۰ کلمه بگوید یا تا ۲ سالگی قادر نیست دو کلمه را با هم ترکیب کند، بهتر است هشداردهنده تلقی کنید.
- ناتوانی در تکان دادن سر، در اشاره کردن یا استفاده از حرکات برای بیان نیازها تا ۱۲ ماهگی علامتی نگران کننده است.
- اگر کودگ قبلاً مهارت هایی مانند گفتن کلمات را داشته و آن ها را از دست بدهد فسریعاً به متخصص مراجعه کنید.
- اگر تا دو سالگی کودک نتواند از دستورات ساده پیروی کند یا نتواند صحبت های ساده را بفهمد، نیاز به بررسی دارد.
در صورت مشاهده این علائم، با پزشک اطفال یا گفتار درمانگر مشاوره نمایید. البته ممکن است نگرانی و مقایسه بیش از حد با دیگران استرس ایجاد کند. اما اگر تشخیص زودهنگام صورت بگیرد، با مداخله موثر و پیشرفت های کودک، از این مرحله با موفقیت عبور خواهید کرد.
تفاوت بین کودکان با تأخیر طبیعی و کودکان با مشکلات جدی‌تر
برای این که بدانیم آیا دیر حف کودک نشانه کم هوشی است یا خیر، بهتر است تفاوت بین کودکان با تاخیر طبیعی و کودکانی با مشکلات جدی را بررسی کنیم. معمولاً این کودکان در شدت، علل مشکلات گفتاری و گستره آن با یکدیگر تفاوت هایی دارند. تاخیر طبیعی رشد گفتار اصولاً بخشی از روند عادی در رشد کودک است و اغلب اوقات هم بدون این که نیاز به مداخله تخصصی باشد، رفع می شود. اما توجه داشته باشید که مشکلات جدی تر ممکن است به ارزیابی و درمان نیاز داشته باشند.
چه زمانی باید نگران دیر حرف زدن کودک باشیم؟
- اگر کودک در درک و بیان زبان مشکل داشته باشد
- کودکی که در مهارت های ارتباطی از اشارات به جای زبان استفاده می کند.
- اگر کودک به اختلالاتی عصبی مانند اوتیسم یا مشکلات شنوایی مبتلا باشد.
- اگر کودک در دیگر حوزه های رشد مانند رشد شناختی، اجتماعی و حرکتی مشکلاتی دارد.
- واکنش های کودک به صداها و نام ها اگر ضعیف است، باید نگران دیر حرف زدن کودک باشیم و نشان از مشکلات جدی تر در کودک است.
بررسی سنی که کودک باید مهارت‌های گفتاری را یاد بگیرد
برای بررسی این که آیا دیر حرف زدن کودک نشانه کم هوشی است به جدول رشد مهارت های گفتاری توجه داشته باشید. فراموش نکنید هرگونه تاخیر در این مراحل بایستی توسط متخصصین ارزیابی شده و مورد توجه قرار بگیرند.
- از نوزادی تا ۶ ماهگی: واکنش به صداها و قان و قون ها
- ۶ تا ۱۲ ماهگی: بیان کلماتی مانند “ما”، “بابا” و حتی اشاره کردن برای برقراری ارتباط
- ۱۲ تا ۱۸ ماهگی: استفاده از ۱۰ تا ۲۰ کلمه و درک دستورات ساده و تقلید گفتار دیگران
- ۱۸ تا ۲۴ ماهگی: توانایی ترکیب دو کلمه برای ساخت جملات ساده و افزایش واژگان تا ۵۰ کلمه و بیشتر
- ۲ تا ۳ سالگی: توانایی کودک در بیان جملات ساده، پرسیدن سوالات و بهبود وضوح در گفتار
نشانه‌هایی که نیاز به مشاوره با متخصص را نشان می‌دهند
کودکانی که تاخیر طبیعی در رشد دارند، معمولاً در محیط غنی زبانی و با تعامل های مناسب به خوبی پیشرفت می کنند. اما دقت کنید که کودکان با مشکلاتی جدی تر، به ارزیابی های تخصصی، ارزیابی گفتار، بررسی های پزشکی و شنوایی سنجی نیازمند هستند. فقط می توان با تشخیص زودهنگام و مداخله موثر، گام های نتیجه بخش برداشت.
چگونه گفتاردرمانی می‌تواند به رشد گفتاری کودک کمک کند
در ابتدا گفتار درمانگر به طور کامل ارزیابی می کند تا ببیند که نگرانی والدین به جا می باشد یا خیر. یعنی بررسی می کند که آیا دیر حرف زدن کودک نشانه کم هوشی است یا خیر. برخی از کودکان مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا صحبت کنند. لزوم ارائه خدمات گفتاردرمانی در دیر حرف زدن در شرق تهران را گفتاردرمانگر تشخیص می‌دهد. گفتاردرمانگر پس از ارزیابی کامل می تواند برنامه درمانی را تنظیم و اجراء کند. نوع مداخلات و برنامه درمانی به علت دیر حرف زدن نیز وابسته است.
نقش گفتاردرمانی در کمک به کودکان با تأخیر زبانی
پس از این که ارزیابی های کامل توسط گفتاردرمانگر اصورت گرفت و علت تاخیر هم شناسایی گردید، برنامه ای فردی که متناسب با نیازهای کودک است طراحی می شود. این برنامه ها شامل فعالیت های مختلفی برای تقویت واژگان، جمله سازی و وضوح گفتار است. همچنین مهارت های درک زبان و ارتباط غیرکلامی هم تقویت می شوند. به عبارت دیگر، مداخلات زودهنگام گفتار درمانی، پیشرفت قابل توجهی در مهارت های زبانی کودک ایجاد می کند و باعث می شود تعاملات اجتماعی و پیشرفت تحصیلی کودک افزایش چشمگیری داشته باشد.
تکنیک‌ها و تمرین‌های گفتاردرمانی برای کودکان
گفتار درمانگر ممکن است از تمرینات و ورزش های تقویتی عضلات صورت، دهان، زبان و… استفاده کند. همچنین ممکن است روی بخش شناختی و ذهنی کودک کار کند. گفتار درمانگر در صورت لزوم تمرینات تنفسی را با فرد کار می‌کند. گفتار درمانگر می تواند برای بهبود بهتر کودک از وسیله های کمکی مانند بردهای عکس دار و تکنولوژی های کمکی مانند برنامه های کامپیوتری مختص به گفتار درمانی بهره بگیرد.
گفتاردرمانی به خانواده می‌آموزد که در خانه نیز تمریناتی با کودک اجراء کنند تا سرعت بهبود کودک افزایش یابد. گفتار درمانگر با ارائه تمرینات، تکنیک ها و استراتژی هابه کودک به بهبود هرچه سریعتر وی کمک شایانی می‌کند. در نهایت این مداخلات منجر به بهبود مشارکت اجتماعی، یادگیری و رشد شناختی کودک می‌شوند. برای اطلاعات بیشتر در زمینه مداخلات درمانی در درمان تاخیر گفتار، لینک زیر را مطالعه فرمایید.
مرکز گفتاردرمانی کودکان در شرق تهران
همانطور که خیاط لباس را متناسب با بدن فرد می دوزد، برنامه گفتاردرمانی نیز متناسب با وضعیت همان فرد است. بنابراین برنامه درمانی هر فرد در گفتاردرمانی در دیر حرف زدن در شرق تهران با فرد دیگر متفاوت است. به این ترتیب، در این مرکز توانایی گفتار و برقراری ارتباط، امکان کاوش در محیط و کسب تجربیات جدید برای کودک فراهم می شود. این امر به رشد ذهن و رشد شناختی کودک بسیار کمک می‌کند. گفتار درمانگر با رساندن کودک به گفتار متناسب با سنش به رشد فرد کمک شایانی می‌کند.
همچنین، گفتاردرمانی در درمان دیر حرف زدن در شرق تهران توجه می کند که زندگی در محیطی دوزبانه نیز می‌تواند روی زبان و گفتار کودک تأثیر بگذارد. مغز کودک مجبور است سخت تر کار کند تا دو زبان را تفسیر کند. این مورد باعث می‌شوند که زمان طولانی‌تری طول بکشد تا کودک شروع به استفاده از یک زبان یا هر دو زبان بکند. برای دریافت مشاوره های تخصصی به راحتی می توانید از طریق شماره های تماس که در وب سایت درج شده است اقدام نمایید.
سخن آخر
در این مطلب به علل دیر حرف زدن و این که آیا دیر حرف زدن کودک نشانه کم هوشی است را اشاره کردیم. بسته به وضعیت ذهنی، روانی و جسمی کودک، دلایل دیر حرف زدن می تواند متفاوت باشد. به این نکته توجه داشته باشید که اگرچه باید کودک را در مراحل رشدی مختلف، تحت نظارت داشته باشید، بهتر است از رفتارهای وسواسی و مقایسه کودک خود با دیگر همسالان وی، جداً خودداری کنید.
بدون دیدگاه