گفتاردرمانی اوتیسم یکی از اصلی ترین بخش های درمانی کودکان و بزرگسالان شامل این طیف محسوب می شود. آسیب شناسان گفتار و زبان افرادی هستند که در درمان مشکلات زبانی و اختلالات گفتاری تخصص دارند. متخصصین گفتاردرمانی اتیسم با انجام غربالگری و شناسایی زود هنگام مشکلات گفتاری و زبانی به کمک این افراد می شتابند.
گفتاردرمانگرها اغلب در کمک به تشخیص اوتیسم و ارجاع به متخصصان دیگر نیز بسیار موثر هستند. بعد از گرفتن تشخیص اوتیسم، متخصصین گفتار درمانی، بهترین روش درمانی برای فرد را شناسایی می کنند. در طول روند درمان، گفتاردرمانگر با خانواده، اولیاء مدرسه و سایر متخصصین نیز همکاری نزدیک دارد. در این مطلب، می خواهیم بدانیم اگر فرد مبتلا به اوتیسم مشکلات گفتاری اساسی داشته باشد، گفتاردرمانی چگونه به او کمک می کند.
مشکلات گفتاری و ارتباطی افراد مبتلا به اوتیسم چیست؟
اوتیسم از بسیاری جهات می تواند بر گفتار، رشد زبان و ارتباطات اجتماعی فرد تأثیر بگذارد. یکی از اصلی ترین نقش های گفتاردرمانی اوتیسم، بهبود ارتباطات و افزایش کیفیت زندگی فرد می باشد. مشکلات گفتاری فرد مبتلا به اوتیسم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- فقدان کلام به طور کامل
- غرغر کردن، فریاد زدن، گریه بی دلیل یا تولید صداهای عجیب و خشنی از حنجره
- حرف زدن زمزمه وار یا آهنگین
- ایجاد کلمات ناقص یا اصوات نا مفهوم
- استفاده از اصوات یا کلمات بیگانه و یا صحبت کردن رباتیک
- تکرار طوطی وار یک سری کلمات یا تکرار گفته های شخصی دیگر (اکولالیا)
- استفاده از عبارات و جملات مناسب، اما با تون یکنواخت و احساس
همچنین گفتار درمانی به درمان مشکلات ارتباطی و اجتماعی افراد مبتلا به اوتیسم نیز می پردازد. هر یک از این افراد ممکن است یک یا چند مورد از مشکلات ارتباطی زیر را تجربه کرده باشند:
- مشکلاتی در زمینه مهارت های مکالمه ای مثل برقراری تماس چشمی و حالت مناسب بدن
- نقص در درک معنای کلمات خارج از موضوعاتی که قبلا راجع به آن ها آموخته اند. (مشکل در تعمیم معانی)
- به خاطر سپردن کلمات یا جملات شنیده شده، بدون فهم معنا و مفهوم آن ها
- از نقش های گفتاردرمانی اوتیسم بهبود درک پایین فرد از معنای کلمات یا نمادها است. این درک پایین معنای کلمات از موارد اصلی موثر در عدم برقراری ارتباط موثر است.
- استفاده از اکولالیا به عنوان اصلی ترین راه برقراری ارتباط با دیگران. فرد اوتیسم کلمات سایر افراد را عیناً تکرار می کند.
- نداشتن خلاقیت در استفاده از زبان
بهبود مهارت های زبانی و ارتباطی
مشکلات ارتباطی و زبانی در افراد دارای اختلال طیف اوتیسم به صورت مشکلات کلامی یا غیرکلامی بسیار رایج است. در گفتاردرمانی اوتیسم به تقویت مهارت های کلامی زیر توجه می شود:
- بهبود سرعت و ریتم گفتار
- استفاده موثر از کلمات و جملات
- نامگذاری صحیح افراد یا اشیاء
- توضیح دادن احساسات یا عواطف
گفتار درمانی برای افراد دارای اختلال طیف اوتیسم به مشکلات ارتباط گفتاری یا کلامی و غیرکلامی می پردازد. مهارت های کلامی که ممکن است در گفتار درمانی مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:
- نامگذاری صحیح افراد یا چیزها
- توضیح دادن احساسات یا عواطف.
- استفاده موثرتر از کلمات و جملات
- بهبود سرعت و ریتم گفتار.
آسیب شناسان گفتار یا (SLP)، در برنامه کلی درمان رفتاری بسیار تاثیرگذار هستند. آن ها به افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند، کمک می کنند تا ساختارهای زبانی و ارتباطی و همچنین مهارت های اجتماعی مورد نیاز خود را در محیط های مختلفی مانند خانه، مدرسه و محل کار را یاد بگیرند.
افزایش توانایی درک و بیان احساسات
برنامه های گفتاردرمانی اوتیسم بسته به نیازهای فرد، تدوین شده و در این برنامه ها به طیف وسیعی از مهارت ها پرداخته می شود. به عنوان مثال، افزایش توانایی درک و بیان احساسات شامل موارد زیر است:
- رعایت نوبت در مکالمه
- بهبود مهارت های خواندن و نوشتن
- بهبود واژگان و جمله سازی
- انتقال از یک کار به کار دیگر
- استفاده از رفتارهای مناسب ارتباطی
- درک و همراهی با دیگران در شرایط مختلف
تقویت تعاملات اجتماعی
اگرچه، گفتاردرمانی اوتیسم ASD و کاردرمانی در افزایش توانایی درک و بیان احساسات، بسیار تاثیرگذار عمل می کند اما هدف نهایی گفتار درمانی، بهبود مهارت های ارتباطی افراد است. در همین راستا، بهبود مهارت های اجتماعی نقش بسزایی داشته و می توانند ارتباطات فرد را هم متحول کنند.
درواقع، گفتاردرمانگر به بیماران مبتلا به اتیسم، کمک می کند با افراد مختلف گفتگو داشته باشند. مهارت هایی مانند مانند توانایی کنترل خشم، توجه و تمرکز، اعتماد به نفس و مهارت های بسیار دیگری در این کودکان به واسطه گفتار درمانی پرورش داده می شود. این کار به کودکان طیف اوتیسم کمک می کند تا بتوانند هرچه بیشتر تعاملات اجتماعی خود را تقویت کنند.
تمرینات گفتاردرمانی برای کودکان اوتیسم
والدینی که کودکان مبتلا به اوتیسم دارند، بلافاصله پس از تشخیص مشکلات گفتاری در کودکان، بایستی از یک آسیب شناس گفتار، تمرینات گفتار درمانی کودک را در کلینیک و منزل آغاز کنند. استراتژی هایی که در مراکز گفتاردرمانی با هدف بهبود و تقویت مهارت های ارتباطی است، شامل مواردی است که در ذیل آورده ایم.
تمرینات تلفظ و بیان
- آموزش کلمات ضروری: کودکان مبتلا به اوتیسم از کلمات محدودی استفاده می کنند و زیاد قادر به صحبت کردن نیستند. بنابراین با آموزش لغات ضروری مانند کمک، صبر کن، بیشتر و ….. برای برقراری ارتباط بهتر می توان به آن ها کمک کرد.
- تقلید صدای حیوانات: تحقیقات نشان داده است که مبتلایان به اوتیسم، عاشق حیوانات هستند و به صدای آن ها بهتر پاسخ می دهند. در نتیجه، با آموزش صدای حیوانات به آن ها، پس از مدتی قادر خودهند بود که صداها را به خوبی تقلید کنند.
- استفاده از جایزه برای پیشرفت های مثبت: در برابر پیشرفت های مثبت تمرینات گفتاردرمانی اوتیسم، جایزه و تشویق بخشی جدایی ناپذیر است. کودکانی که اتیسم خفیف دارند به خوبی در مقابل تشویق ها و جایزه هایی که برایشان در نظر گرفته می شود، پاسخ می دهند. جایزه ها می توانند بازی های مورد علاقه، خوراکی ها و حتی تماشای کارتون باشد.
- استفاده از مهارت های مفهومی: توانایی بیان مفاهیم انتزاعی، در اغلب اوقات به معنای درک آن ها نیست. کودکان اوتیسم با مفهوم سازی انتزاعی مشکل داشته و گرفتاردرمانگران باید در توسعه این مفاهیم به این کودکان کمک کنند.
استفاده از تکنیک های تصویری و بصری
هنگامی که اختلال اوتیسم در فردی تشخیص داده شود، به ویژه در نوجوانی یا بزرگسالی، آسیب شناس گفتار توانایی های فرد را برای استفاده از روش های ارتباطی تقویتی و جایگزین (AAC) ارزیابی می کند. این سک اصطلاح برای سیستم های مختلف برقراری ارتباط برای افرادی است که در ارتباطات کلامی مشکل دارند. سیستم های بدون کمک و کمکی با AAC مرتبط هستند.
سیستم های بدون کمک به چیزی جز بدن بدن فرد نیاز ندارند که شامل حالات چهره، زبان بدن، حرکات و زبان اشاره هستند. اما سیستم های کمکی شامل دستگاه های خارجی هستند. مثلاً قلم و کاغذ، کلمات یا تصاویری برای اشاره یا حتی یک سیستم کامپیوتری که می تواند جملاتی را از اطلاعات ورودی توسط فرد مبتلا به اوتیسم ایجاد کند.
تقویت مهارت های غیر کلامی
ازجمله تمریناتی که در گفتار درمانی برای کودکان اتیسم استفاده می شود، می توان به شناسایی زبان بدن و حالات چهره دیگران، حرکات رایج و حرکات پروکسمیک اشاره کرد. به عبارت دیگر، امکان دارد این کودکان توانایی پرسش و یا پاسخ دادن به سوالات دیگران را یاد نگیرند.
پس یک کاردرمانگر باید به این دسته از کودکان آموزش دهد که تشخیص بدهند چه زمانی سوال بپرسند و بر اساس آن ها هم پاسخ بدهند. لازم به ذکر است که گفتاردرمانگر می تواند به کودک در طراحی، روش های پرسیدن و حتی درک سوالات کمک کند.
چگونه گفتاردرمانی به کودکان غیر کلامی اوتیسم کمک می کند؟
مهارت های ارتباطی غیر کلامی هم که در گفتاردرمانی به آن ها توجه می شوند عبارتند از:
- استفاده از نمادهای تصویری مانند سیستم ارتباطی تبادل تصویر برای برقراری ارتباط
- استفاده از علائم دست یا زبان اشاره
- مهارت های اجتماعی مانند تماس چشمی و ایستادن در فاصله راحت تر از افراد دیگر.
فواید گفتاردرمانی برای کودکان اوتیسم
گفتاردرمانی اتیسم در شرق تهران می تواند توانایی برقراری ارتباط را به صورت چند جانبه بهبود بخشد. این می تواند هم از طریق پیشرفت کلام، و هم آموختن مهارت های ارتباطی غیر کلامی باشد. در واقع گفتاردرمانگر به فرد اوتیسم کمک می کند تا مهارت های ارتباطی و عملکرد خود در زندگی روزمره را بهبود بخشد. اهداف خاص متخصصین گفتاردرمانی در درمان فرد مبتلا به اوتیسم عبارت است از:
- بیان صحیح کلمات
- به دست آوردن توانایی برقراری ارتباط کلامی و غیر کلامی
- به دست آوردن توانایی درک ارتباطات کلامی و غیرکلامی دیگران
- کسب توانایی شروع ارتباط با دیگران، از فواید گفتاردرمانی اوتیسم
- درک زمان و مکان مناسب برای برقراری ارتباط. به عنوان مثال، بداند چه زمانی باید بگوید “صبح بخیر”
- پرورش مهارت های مکالمه
- کسب توانایی تبادل نظرات و ایده ها
- به دست آوردن توانایی تشکیل روابط دوستانه از طریق برقراری ارتباط با همسالان
- لذت بردن از از بازی و تعامل با همسالان
- آموختن خودتنظیمی
بهترین زمان شروع مداخلات گفتاردرمانی اوتیسم
هرچه زودتر، بهتر. اختلال طیف اوتیسم معمولاً قبل از ۳ سالگی مشهود است و نقایص زبانی را می توان از ۱۸ ماهگی تشخیص داد. در برخی موارد، حتی می توان در حدود ۱۰ تا ۱۲ ماهگی نیز اوتیسم را تشخیص داد. بسیار مهم است که مداخلات گفتاردرمانی برای کودکان با تشخیص اوتیسم در اسرع وقت شروع شود. در این صورت می تواند بیشترین تأثیر را داشته باشد. درمان متمرکز و فردی می تواند به کاهش انزوای ناشی از ناتوانی فرد در برقراری ارتباطات اجتماعی، کمک کند.
مرکز گفتاردرمانی کودکان در شرق تهران
کلینیک گفتاردرمانی اوتیسم همراه در شرق تهران، با همکاری بهترین و ماهرترین درمانگران، سال ها است که خود را به عنوان یکی از بهترین مراکز در این حوزه معرفی کرده است. در این مرکز با استفاده از روش های درمانی به روز و مناسب در کنار تجهیزات مدرن و کار تیمی، در جهت بهبود کودکان اتیسم تلاش می شود.
این کلینیک با ایجاد محیطی امن، آرام و با استفاده از مجرب ترین درمانگرها، جلسات درمانی را به صورت فردی و با حضو درمانگر و مراجعه کننده ترتیب می دهد. همچنین، درمانگر می تواند بر یک گروه نظارت داشته باشد و به اعضای گروه این فرصت را بدهد تا مهارت های خود را با یکدیگر تمرین کنند. ما همواره در تلاش هستیم تا جدیدترین درمان ها را در اختیار خانواده های گرامی قرار دهیم.
نتیجه
آن چه در نهایت می تواند به کودک شما کمک زیادی کند تا توانایی های زبانی، ارتباطی و گفتاری خود را بهبود بخشد، گفتاردرمانی اوتیسم است. البته گفتار درمانی تنها درمانی نیست که کودکات اوتیستیک به آن نیاز دارند، اما قادر است برنامه مراقبتی کلی را تا اندازه زیادی بهبود بخشد.
بدون دیدگاه