عقب ماندگی ذهنی چیست؟
عقب ماندگی ذهنی (گفتاردرمانی در عقب ماندگی ذهنی) (MR) به محدودیت های اساسی در عملکرد فعلی اشاره دارد. این محدودیت قبل از 18 سالگی شروع و با عملکرد فکری زیر حد متوسط مشخص می شود ، که همزمان با محدودیت های مرتبط در دو یا چند زمینه مهارتهای سازگاری مثل برقراری ارتباط و مراقبت از خود همراه است.
عقب ماندگی ذهنی در حدود 2 تا 3 درصد از افراد وجود دارد. می توان آن را به عنوان توانایی شناختی که به طور قابل توجهی زیر سطح متوسط و کاهش توانایی سازگاری با محیط زندگی است تعریف کرد. شروع این بیماری در طول دوره رشد ، یعنی حاملگی تا سن 18 سالگی رخ می دهد. عقب ماندگی ذهنی توسط عوامل مختلفی ایجاد می شود.
علل عقب ماندگی ذهنی میتواند شامل سندرم الکل جنینی، آسیب مغزی ناشی از استفاده از داروهای تجویزی یا غیرقانونی در دوران بارداری، آسیب مغزی و اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون و سندرم X شکننده باشد. البته امروزه اصطلاح “ناتوانی ذهنی” بتدریج جایگزین عبارت “عقب ماندگی ذهنی” در سراسر جهان شد. DSM-IV عقب ماندگی ذهنی را بر اساس شدت به چهار مرحله طبقه بندی می کند:
- خفیف (نمره بهره هوشی 50-55 تا تقریبا 70)
- متوسط (نمره بهره هوشی 30-35 تا 50-55)
- شدید (نمره ضریب هوشی 20-25 تا 35-40)
- عمیق (نمره ضریب هوشی کمتر از 20-25)
تشخیص قبل از تولد ، غربالگری نوزادان ، مکمل یا محدودیت های غذایی ، جایگزینی هورمون ، واکسیناسیون و ایمونوتراپی تنها برخی از تکنیک هایی هستند که برای جلوگیری از عقب ماندگی ذهنی به کار گرفته شده اند. روش های درمانی عقب ماندگی ذهنی برای “درمان کامل” این اختلال طراحی نشده است. اهداف درمانی شامل کاهش خطرات ایمنی (به عنوان مثال ، کمک به فرد برای حفظ ایمنی در خانه یا مدرسه) و آموزش مهارتهای زندگی مناسب و مرتبط است.
برخی از شایع ترین علائم ناتوانی ذهنی عبارتند از:
- ناخیر درغلت زدن ، نشستن ، خزیدن یا راه رفتن
- تاخیر در گفتار یا مشکلاتی در صحبت کردن
- کاهش درک مفاهیم
- مشکل در به خاطر سپردن چیزها و حافظه محدود
- ناتوانی در رابطه علت و معلولی
عقب ماندگی ذهنی و مشکلات گفتاری
عقب ماندگی ذهنی شایع ترین علت تاخیر در گفتار است و بیش از 50 درصد موارد را شامل می شود. هرچه عقب ماندگی ذهنی شدیدتر باشد ، تسلط بر گفتار کمتر است. رشد گفتار در کودکان کم توان ذهنی نسبت به سایر زمینه های رشد تأخیر دارد. یک کودک عقب مانده ذهنی تأخیر در مهارت زبانی را نشان می دهد و همچنین درک شنوایی و استفاده از ژستچر را به تأخیر می اندازد. معلولیت ذهنی به دلیل اختلال در تولید گفتار ویا اختلال در شنوایی منجر به عدم ارتباط صحیح و در نتیجه اختلال در تعاملات اجتماعی ، احتمالاً مشکلات رفتاری و انزوا می شود.
توانبخشی و عقب ماندگی ذهنی:
خدمات درمانی مختلف می تواند مهارت های رفتاری سازگارانه فرد را بهبود بخشد. این درمانها برای بسیاری از افراد دارای معلولیت ذهنی مفید است:
کار درمانی:
- فعالیتهای معنی دار و هدفمند
- مراقبت از خود (مانند نظافت ، لباس پوشیدن ، تغذیه ، حمام کردن)
- فعالیتها و مهارتهای اشتغال زایی
- فعالیتهای اوقات فراغت (به عنوان مثال ، بافندگی ، بازی کردن)
- فعالیت های خانگی (مانند آشپزی ، نظافت ، خشکشویی)
متخصصین ما در مرکز توانبخشی همراه در شرق تهران آماده ارائه خدمات کاردرمانی برای بهبود عقب ماندگی ذهنی هستتند.
گفتاردرمانی:
- مهارت های ارتباطی را بهبود می بخشد ؛
- مهارت های درک و بیان زبان را بهبود می بخشد ؛
- بهبود تولید گفتار ؛
- واژگان را بهبود می بخشد؛
متخصصین ما در مرکز توانبخشی همراه در شرق تهران آماده ارائه خدمات گفتار درمانی برای بهبود عقب ماندگی ذهنی هستتند.
فیزیوتراپی:
- کیفیت زندگی را با افزایش حداکثر تحرک و جابجایی فرد افزایش می دهد.
- راه حل های تطبیقی برای مشکلات حرکتی ارائه می دهد.
- ادغام حسی را افزایش می دهد.
درمان کودک با تأخیر در گفتار باید فردی باشد. تیم مراقبت های بهداشتی ممکن است شامل پزشک ، آسیب شناس گفتار ، شنوایی شناس ، روانشناس ، کاردرمانگر و مددکار اجتماعی باشد. پزشک باید اطلاعاتی در مورد علت تاخیر گفتار در اختیار تیم قرار دهد و مسئول هرگونه درمان پزشکی که برای اصلاح یا به حداقل رساندن معلولیت در دسترس است ، باشد.آسیب شناس گفتار زبان نقش اساسی در تدوین برنامه های درمانی و اهداف موردنظر دارد.
هدف اولیه از اصلاح زبان آموزش راهکارهایی برای درک زبان گفتاری و ایجاد رفتار زبانی یا ارتباطی مناسب به کودک است. آسیب شناس گفتار و زبان می تواند به والدین کمک کند تا روشهای تشویق و تقویت مهارتهای ارتباطی کودک را بیاموزند. والدین و مراقبان که با کودکان با تاخیر گفتار کار می کنند باید از درمان ها متناسب با سطح کودک خاص آگاه شوند. معلمان باید استفاده از آموزش گروهی کوچک را برای کودکان با تاخیر در گفتار در نظر بگیرند.
بدون دیدگاه