تلفظ اشتباه کلمات یا اختلال تلفظ ممکن است در بزرگسالان و کودکان به دلایل مختلفی بروز کند. این اختلالات می توانند منشاء ساختاری، غیر ساختاری یا فیزیولوژی داشته باشند. اختلال تولید در گفتار با شناسایی مشکلات کودک توسط پزشک آغاز می شود. سپس ارزیابی کودک توسط گفتاردرمانگر صورت می گیرد و گفتار درمانی برای رفع مشکلات وی آغاز می شود. اختلال تلفظ می تواند روی عملکرد و مشارکت فرد در جامعه تاثیر بگذارد.
در این مقاله به اختلال در تلفظ و راه های درمانی آن می پردازیم. سپس کلینیک گفتار درمانی در خیابان دماوند تهران را که به رفع اختلال تلفظ در کودک و بزرگسال می پردازد را معرفی می کنیم. تشخیص و درمان به موقع می تواند در استقلال و بهبود کیفیت زندگی این افراد تاثیر قابل توجهی ایجاد کند. پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
اختلال تلفظ چیست؟
تلفظ صحیح صداها توسط کودکان به دو امر نیاز دارد. اولین مورد داشتن دانش کافی می باشد. مسئله دوم، هماهنگی چانه، زبان، لب ها و تنفس است. معمولاً کودکانی که اختلال تلفظ دارند، قادر به تلفظ صحیح صداها یا کلمات نسبت به سنشان نیستند. درک گفتار این کودکان سخت است و درمان اختلال تلفظ به تاثیر مخرب آن روی روابط اجتماعی، تحصیلی و شغلی توجه می کند.
کودکان برای گفتار صحیح نیاز دارند تا بتوانند صداهای مختلف را درک کنند و این صداها را به درستی با هم به کار ببرند. بیشتر کودکان در سال های اول زندگی خود خطاهایی در گفتار دارند. در حدود سه سالگی گفتار بیشتر کودکان توسط والدین، مراقبان یا اطرافیان درک می شود. اختلال تولید در گفتار و تلفظ اشتباه کلمات یا صداها و هجاها موجب می شود تا شنونده آن چه را کودک بیان می کند، به سختی درک کند.
درواقع، اختلال تلفظ یا تلفظ اشتباه کلمات موجب تضعیف بیان در کودکان یا بزرگسالان می شود. در این اختلال کودک به دلایل نامشخص یا حتی مشخص نمی تواند برخی از حروف یا بخشی از یک حروف را به درستی بیان کند. در پاره ای موارد او نمی تواند منظور خود را به درستی بیان کند. در برخی از کودکان این اختلال به صورت لکنت یا آپراکسی در گفتار مشاهده می گردد. در این موارد، ارزیابی و مشاوره توسط گفتار درمان توصیه می شود.
تلفظ اشتباه کلمات (کلماتی که کودکان اشتباه می گویند)
همان طور که در بالا اشاره کردیم، اختلالا گفتاری در کودکان نوعی مشکل گفتار و زبان محسوب می شود که کودک در تلفظ بعضی صداها، هجاها یا کلمات دچار اشتباه می شود و نمی تواند آن ها را به درستی تلفظ کند. این مشکلات تلفظ در کودکان به شکل های مختلف ظاهر می شوند به عنوان مثال:
- کودک یک حرف را در بعضی کلمات و جایگاه ها به درستی تلفظ می کند اما در کلماتی دیگر اشتباه می گوید.
- گاهی اوقات کودک به گونه ای صحبت می کند که فقط برای خانواده مفهوم است و درواقع، مادر مترجم کودک برای دیگران است.
- کودک ممکن است در تلفظ برخی از حروف مانند “ک” یا “س”دچار مشکل باشد. مثلاً به کمد بگوید “تمد” یا به سیب بگوید “دیب”.
- ممکن است کودک به حذف صداها یا جابجا گفتن آن ها بپردازد. به عنوان مثال به گربه بگوید “گبه”.
دقت داشته باشید که اگر این نادرست تلفظ کردن صداها، هجاها یا کلمات منجر به استفاده از لهجه خاصی شود، یا خطاها بسیار ناچیز و نامحسوس باشند، نمی توان آن را به عنوان اختلال گفتاری در نظر گرفت. به هر روی، برخی از خطاهای واجی در طی رشد و تکامل کودک رخ می دهند و تا سن ۳.۵ تا ۴ سالگی این خطاها به صورت طبیعی اصلاح می شوند.
اما لازم است توجه داشته باشد که اگر این تغییرات رخ ندهند و همچنان وضوح گفتاری برای افرادی غیر از خانواده نامفهوم باشد، این ممکن است نشانه اختلالات تولیدی گفتار باشد. در این صورت است که ارزیابی و تشخیص دقیق باید توسط گفتار درمانگر صورت بگیرد و اقدامات لازم درمانی آغاز گردد.
علت اشتباه گفتن کلمات در بزرگسالان
افراد بزرگسال هم اغلب از اشتباه گفتن کلمات و این اختلال رنج می برند. خوشبختانه امروزه با مراجعه به کلینیک توانبخشی همراه در شرق تهران و استفاده از اقدامات اساسی و موثر گفتار درمانی می توان بسیاری از این مشکلات را درمان یا بهبود بخشید. اقداماتی که در گفتار درمانی به آن ها پرداخته می شود با توجه به سطح و نیاز بیمار به خدمات تعیین می شوند. همچنین برخی از دلایل بروز این مشکلات در بزرگسالان عبارتند از:
آسیب های مغزی | تلفظ اشتباه کلمات
یکی از عوامل ایجاد اختلال در بیان درست کلمات، آسب مغزی است. این آسیب ها ممکن است به صورت نقص های مادرزادی جمجمه، صدمه به سر، سکته مغزی، تشنج، عفونت یا تومور مغزی باشند. تعداد زیادی از افراد بزرگسال که به این بیماری ها مبتلا هستند، قادر نیستند پس از این مشکلات مانند گذشته صحبت کنند. گفتار درمانی در سکته مغزی یا دیگر بیماری ها به بهبود این بیماران برای دستیابی به استقلال بسیار موثر است.
فلج مغزی یکی از دلایل تلفظ اشتباه کلمات
فلج مغزی، یکی دیگر از دلایل تلفظ اشتباه کلمات در بزرگسالان است. فلج مغزی به دسته ای اختلالات سیستم عصبی گفته می شود که به علت صدمات مغزی جنینی یا نوزادی رخ داده است. این مشکل هم به چندین روش می تواند رخ بدهد. تاخیر در رشد مهارت های کودک هم نشانه ای دیگر از این مشکل است. توجه داشته باشید که این مشکل بر روی مهارت ها و توانمندی های کودک مانند راه رفتن، نشستن و صحبت کردن اثر می گذارد.
تلفظ اشتباه کلمات در اوتیسم
اختلالات دوران رشد مانند سندروم رت، اختلال از هم گسیختگی، اوتیسم، سندروم آسپرگر و موارد بسیار دیگر موجب ایجاد مشکلات شدیدی در ارتباط با توانایی های اجتماعی، مهارت های ارتباطی و حتی بروز رفتارهای روتین و تکراری می شود. این مشکلات در ابتدای زندگی فرد مشخص شده و اغلب با عقب ماندگی ذهنی همراه است. یکی از شایع ترین این اختلالات، اختلال طیف اوتیسم است.
کم شنوایی و تلفظ اشتباه کلمات در بزرگسالان
کم شنوایی یا صدمات شنوایی هم می توانند نقص نسبی در توانایی تشخیص آواها یا اصوات ایجاد کنند. کم شنوایی به شکل های مختلفی بروز می کند و مشکل شایعی در بین بزرگسالان است. کم شنوایی می تواند عامل بسیار اثرگذاری بر گفتار و زبان کودک باشد. این نقص می تواند مشکلاتی در حرف زدن کودک یا بزرگسال ایجاد کند. دقت داشته باشید که کم شنوایی می تواند بر دستور زبان، تلفظ و تولید صداها و آواها، لحن و تعداد خزانه واژگان و طول جملات اثر بگذارد.
عقب ماندگی ذهنی و نقش آن در تلفظ اشتباه کلمات در بزرگسالان
افرادی که عقب مانده ذهنی هستند، هوش پایین تری از سطح متوسط دارند. این افراد ممکن است به دلایلی مانند اختلالات ژنتیکی و کوروموزمی، عفونت های مادر در دوران بارداری یا تغذیه نادرست به این بیماری دچار شده باشند. اگر چه فرد عقب مانده ذهنی دچار مشکلات زیادی است اما نادرست صحبت کردن و بیان ناصحیح کلمات بر مشکلات آن ها می افزاید. بدین ترتیب، رشد زبانی در افراد عقب مانده ذهنی از دیگر افراد پایین تر است.
ناتوانی در یادگیری و تلفظ اشتباه کلمات
ناتوانی در یادگیری هم یکی دیگر از دلایل اشتباه گفتن کلمات در بزرگسالان است. افرادی که در کسب مهارت های شنیداری مانند نوشتن، درک مسائل و ریاضیات دچار مشکل هستند، به احتمال زیاد با مشکل نادرست بیان کردن کلمات هم درگیر خواهند بود. این افراد در حرف زدن یا زیاد مکث می کنند یا این که واژگان را حذف یا جابجا می کنند. در نهایت این افراد قادر نیستند به صورت عادی صحبت کنند.
کودکانی که به ناتوانی در یادگیری مبتلا هستند در دوران تحصیل علائمی از خود نشان می دهند که بیانگر مشکلات آن ها است. در نهایت به این نکته اشاره می کنیم که علت اشتباه گفتن کلمات در بزرگسالان دلایلی بسیار از جمله دمانس یا آلزایمر دارد. اختلالات شناختی و ارتباطی هم که در اثر آسیب های مغزی یا رشد غیر طبیعی مغز رخ می دهند می توانند در بروز اختلالات گفتاری موثر باشند.
روش های درمان تلفظ اشتباه حروف و کلمات
اگر کودک طوری صحبت می کند که درک وی خیلی سخت است بهتر است والدین از ایده ها و راهکارهای زیر بهره ببرند:
- از کودک بخواهید که به شما نشان دهد که در مورد چه چیزی دارد صحبت میکند مثلاً با انگشت به شیء مورد نظر اشاره کند.
- سوالات ساده ای از کودک بپرسید تا بتوانید در مورد مسئله اطلاعات بیشتری به دست بیاورید. برای مثال بپرسید که در مورد اتفاقات امروز صحبت میکنی؟ این اتفاق در همین چند وقت اخیر اتفاق افتاده است؟
- گفتاردرمانگر برای درمان اختلال تلفظ به والدین یاد می دهد که کودک را تشویق کنند که به آرامی و شمرده شمرده صحبت کند.
- طوری نشان دهید و به گونه ای رفتار کنید که کودک متوجه شود که در حال گوش دادن به او هستید.
در نهایت گفتاردرمانگر ابتدا به ارزیابی کودک و تشخیص مشکل وی می پردازد. در صورتی که کودک در تلفظ اختلال داشته باشد و عملکرد وی را تحت تاثیر قرار دهد؛ گفتاردرمانگر به برنامه ریزی و مداخله می پردازد تا کودک بتواند عملکرد بهتری در زندگی روزمره،عملکرد شغلی و اجتماعی داشته باشد.
تاثیر گفتاردرمانی بر بهبود تلفظ
یکی از بهترین راه های درمان اختلال تلفظ حروف در کودکان، مراجعه به کلینیک گفتار درمانی است. متخصص گفتار درمانی با ارزیابی دقیق کودک، وضعیت تولید و تلفظ او را می سنجد. سپس متناسب با نوع مشکلات تلفظی، برنامه درمانی مخصوص را برای او تدوین می کند. این برنامه شامل تمریناتی در داخل مرکز می شود که شامل آموزش تلفظ بهتر است. همچنین مشاوره ها و تمرینات مخصوص در منزل را هم در بر می گیرد.
این تمرینات بایستی به دقت توسط والدین اجرایی شوند. لازم است یادآوری کنیم که تعهد به تمرینات و جلسات مداوم می تواند بر روند گفتار درمانی و بهبود تلفظ اشتباه کلمات تاثیر شگرفی بگذارد. از طرف دیگر، باید توجه داشته باشید که میزان درمان به عوامل متعدد دیگری هم بستگی دارد از قبیل:
- سن کودک در هنگام درمان
- شدت و علت اختلال
- میزان همکاری کودک در حین درمان
- انگیزه بالای کودک (بزرگسال) و خانواده
- سن کودک حین تشخیص اختلال
- وجود یا عدم وجود اختلالات دیگر
- پیگیری مداوم و منظم جلسات درمانی
- اجرای تمرینات در منزل
کودک چه زمانی به گفتاردرمانی اختلال تلفظ نیاز دارد؟
اگر کودک در تلفظ صداها اختلال دارد به احتمال زیاد نیاز به مراجعه به گفتاردرمانی اختلال تلفظ در شرق تهران خواهد داشت. موارد زیر از نشانه های اختلال است که باید توسط گفتاردرمانگر برای درمان اختلال تلفظ ارزیابی شود:
- کودک صداها را نسبت به سنش خام و ناپخته تلفظ می کند.
- کودک صداهای آوایی محدودی را بلد است که تولید کند در نتیجه گفتار وی نیز محدود است.
- کودک صداها را نسبت به سنش به درستی تلفظ نمی کند.
- کودک نسبت به حرف زدن بی تمایل و دلزده است.
- کودک مشکلات شنوایی داشته باشد.
طبیعی است که کودکان نتوانند مانند بزرگسالان صداها و کلمات را به درستی تلفظ کنند. لازم نیست که زود به زود تلفظ صحیح را به کودکان یادآوری کرد؛ زیرا این کار باعث دلزدگی کودک می شود. اگر والدین تمایل دارند که به گفتار بهتر کودک کمک کنند؛ گفتاردرمانگر در درمان اختلال تلفظ در خیابان دماوند تهران به آنها یاد می دهد که با تذکرهای آرام می توانند به گفتار بهتر آن ها کمک کنند.
مرکز گفتار درمانی تلفظ در شرق تهران
درمان اختلالات گفتاری در کودکان و بزرگسالان به عهده گفتار درمان است. همان طور که قبلاً اشاره کردیم، گفتاردرمان پس از ارزیابی های انجام شده به بیان راهکارهای علمی برای درمان این اختلال می پردازد. همچنین او ممکن است از استراتزی های درمانی زیر هم در جهت درمان کمک استفاده کند:
- تشخیص و تصحیح آواهایی که کودک در بیان آن ها با مشکل مواجه است.
- آموزش نحوه تولید صداهای مورد اشاره شده
- آموزش و تمرینات بیان لغات و صداهای خاص
مرکز گفتار درمانی در شرق تهران زیر نظر سازمان نظام پزشکی فعالیت می کنند. در این مرکز با توجه به سوابق و ارزیابی هایی که صورت گرفته است، درمان اختلال تلفظ ارائه می گردد. این درمان حتی در برخی موارد در محیط منزل صورت می گیرد. در این موارد، گفتار درمان با ارائه تمرینات در خانه به بهبود بیمار کمک می کند.
سخن آخر
در این مقاله به درمان تلفظ اشتباه کلمات و اهمیت گفتاردرمانی پرداختیم. پس خوب است برای ارزیابی و درمان زودهنگام اختلالات گفتار به متخصص مراجعه کنید. این کار می تواند از پیشرفت اختلال جلوگیری کند. همچنین می تواند از تاثیرات منفی این اختلالات بر روی عملکرد تحصیلی و اجتماعی کودکان و بزرگسالان بکاهد. به این ترتیب برای درمان مشکلات تلفظی همیشه خیلی زود یا خیلی دیر نیست. بهتر است درمان را به هیچ عنوان به تاخیر نیندازیم.
[…] تلفظ […]
[…] اختلالات تلفظ […]
[…] تلفظ […]