تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان در کودکان و بزرگسالان

تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان ثابت شده است و برای تلفظ، گرامر، مهارت های ارتباطی و حتی یادگیری واژگان هم مشکلاتی ایجاد می کند. کم شنوایی اگر در سنین اولیه زندگی روی دهد، موجب کاهش وضوح گفتار در کودک شده و به دلیل این که ورودی های شنیداری محدود است، دایره لغات آن ها هم محدودتر می شود. کم شنوایی موجب می شود افراد جملات را ساده تر و البته با اشتباهات دستوری بیان کنند. توجه داشته باشید که کم شنوایی اگر دیر تشخیص داده شود یا مداخله برای درمان دیرتر انجام شود، مشکلات فرد در بزرگسالی را دوچندان و پیچیده تر می کند.

در این مطلب به چگونگی تاثیر کم شنوایی بر گفتار، اهمیت تشخیص زودهنگام و نقش گفتار درمانی در کمک به بهبود مهارت های گفتاری و زبانی را بررسی می کنیم. با ما همراه بمانید.

 کم شنوایی چیست و چگونه بر گفتار تأثیر می‌گذارد؟

کم شنوایی حتماً بر روی توسعه مهارت های زبانی و گفتاری کودکان و بزرگسالان تاثیرگذار است. وقتی کودکی مشکل کم شنوایی داشته باشد، آن نواحی از مغز که برای ارتباط نیاز هستند، ممکن است به درستی توسعه نیابند. به این ترتیب درک و گفتگو برای کودک بسیار سخت خواهد شد. اگر کم شنوایی زودهنگام تشخیص داده شود، سپس به درستی مدیریت شود، کودک قادر خواهد بود از نظر ارتباطی بطور موثرتری عمل کند. بیشتر مشکلات کم شنوایی در زمان تولد با بررسی دقیق قابل شناسایی هستند.

تعریف کم شنوایی و انواع آن

آسیب شنوایی و اختلالات گفتار و زبان  بسیار شایع است. گفته می شود افرادی که قادر به شنیدن آستانه شنوایی طبیعی 20 دسی بل در هر دو گوش نیستند، دچار کم شنوایی می شوند. کاهش شنوایی ممکن است خفیف، متوسط، شدید یا عمیق باشد. همچنین می تواند یک گوش یا هر دو گوش را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به مشکل در شنیدن گفتگوی محاوره ای یا صداهای بلند شود. افرادی که مشکل شنوایی دارند معمولاً از طریق زبان گفتاری ارتباط برقرار می کنند و می توانند از سمعک، کاشت حلزون و سایر وسایل کمکی یا زبان اشاره استفاده کنند.

کاهش شنوایی یکی از سه نوع زیر است:

1. انتقالی (شامل گوش خارجی یا میانی)
2. حسی-عصبی (شامل گوش داخلی)
3. مخلوط (ترکیب این دو)

تاثیر کم شنوایی بر توانایی شنیدن و پردازش صداها

مشکلاتی که برای فرد با کم شنوایی ممکن است پیش بیاید، شامل موارد زیر است:

4. اختلال در گفتار و سایر صداها
5. مشکل در درک کلمات (به ویژه در برابر سر و صدای محیط)
6. درخواست مکرر از دیگران برای صحبت آهسته تر یا واضح تر
7. نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا رادیو
8. اجتناب از شرکت در برخی از دورهمی های اجتماعی

تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان، شنیدن و درنهایت پردازش صداها بسیار مهم است. اگر آسیب به بخش های مختلف گوش یا سیستم عصبی وارد شده باشد ،این وضعیت بروز می کند. این افراد صداهای آرام یا فرکانس های خاصی را نمی شنوند و در تفکیک گفتار هم مشکلاتی دارند. به این ترتیب، پردازش کلمات و درک گفتار در محیط های شلوغ و حتی تشخیص جهت صداها هم برای این افراد دشوار می شود. میزان تاثیراتی که عارضه به جای می گذارد به میزان شدت بیماری و نوع کم شنوایی بستگی دارد. گاهی این افراد نیازمند استفاده از ابزارهای کمکی مانند سمعک هستند.

تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان

دوره قبل از تولد:

عوامل ژنتیکی- شامل کاهش شنوایی ارثی و غیر ارثی، عفونت های داخل رحمی مانند سرخچه و عفونت سیتومگالوویروس

دوره زایمان:

• خفگی هنگام تولد (کمبود اکسیژن در زمان تولد)
• هایپربیریلوبینمی (زردی شدید در دوره نوزادی)
• وزن کم هنگام تولد سایر بیماریهای حاملگی

دوران کودکی و نوجوانی:

• عفونت های مزمن گوش (اوتیت میانی مزمن)
•  جمع شدن مایع در گوش
•  مننژیت و سایر عفونت ها

بزرگسالی و سن بالاتر:

بیماریهای مزمن

•  سیگار کشیدن
• اتواسکلروز
• انحطاط حسی عصبی مربوط به سن
• کاهش ناگهانی شنوایی حسی عصبی

چرا شنوایی برای رشد گفتار و زبان اهمیت دارد؟

اشاره کردیم که کاهش شنوایی می تواند بر رشد مهارت های گفتاری و زبانی کودک تأثیر بگذارد. وقتی کودک در شنوایی مشکل دارد، مناطقی از مغز که در ارتباط با درک مکالمه هستند ممکن است به طور مناسب ورودی دریافت نکنند. این امر درک و صحبت کردن را بسیار دشوار می کند. برای توسعه زبان گفتاری، کودکان باید بتوانند گفتار را به وضوح بشنوند، پس اگر کودک شما از کم شنوایی رنج می برد، رشد اولیه زبان او اغلب به تأخیر می افتد. زبان از طریق شنیدن صداها آموخته می شود و مهارت های شنیداری، همچنین بر توانایی کودکان در یادگیری خواندن، نوشتن و بر مهارت های اجتماعی آنها نیز تأثیر می گذارد.

نقش شنوایی در یادگیری زبان

واضح است که شنوایی نقشی بسیار اساسی در زبان دارد. چراکه گوش دادن به صداها، واژه ها و ساختارهای زبانی از اولین مراحل فرآیند یادگیری زبان هستند. کودکان از طریق شنیدن مکرر است که آواها را تقلید می کنند و در پی آن تلفظ و قواعد زبان را یاد می گیرند. درک ریتم، آهنگ و تاکیدهای گفتاری از طریق شنوایی انجام می شوند و برای توسعه زبان ضروری هستند.

فراموش نکنید برای بزرگسالان هم شنوایی برای بهبود مهارت های زبانی ازجمله تلفظ، یادگیری واژگان تازه و حتی برای تقویت مهارت های گفتاری و شنیداری امری ضروری است. بی شک، مشکلات شنوایی قادرند یادگیری زبان را مختل کنند و در پی آن موجب کاهش توانایی فرد در شنیدن و درک الگوهای زبانی می شوند.

چگونه کم شنوایی می‌تواند یادگیری کلمات و جملات را مختل کند

کم شنوایی از چندین جهت می تواند یادگیری کلمات و جملات را دچار چالش کند:

تاثیر کم شنوایی بر مهارت‌های گفتاری در کودکان

تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان کودکان منجر به این می شود که افراد کم شنوا صداها و کلمات را به صورت کامل و واضح نمی توانند بشوند و درنتیجه الگوهای ضروری برای یادگیری را هم نشنیده و مهارت های گفتاری ان کودکان بسیار ضعیف است.

مشکلات در تلفظ و ترکیب صداها

وقتی تشخیص و تفاوت بین صداهای مشابه در کم شنوایی مقدور نباشد، یادگیری واژگان هم ناقص خواهد بود. اگر کودک ناشنوا در محیطی شلوغ و پر سر و صدا قرار بگیرد، توانایی به مراتب پایین تری در یادگیری درس ها و مکالمات خواهد داشت.

اختلالات در ساختار جملات و گرامر

در کودکان کم شنوا، شاهد کمبود بازخورد از صدای خود هستیم که پیشرفت در تلفط و حتی ساخت جمله را هم با مشکلاتی روبرو می کند.

تأخیر در شروع صحبت کردن

کودکان کم شنوا با شنیدن ناقص، پردازش کندتر و یادگیری محدودتری دارند و درنتیجه دیرتر از سایر کودکان شروع به صحبت کردن می کنند. درنهایت، کم شنوایی بر توسعه زبانی و مهارت های ارتباطی تاثیر چشمگیری دارد.

تشخیص زودهنگام کم شنوایی و اهمیت آن در جلوگیری از مشکلات گفتاری

مسلم است، تشخیص زودهنگام کم شنوایی در پیشگیری از مشکلات گفتاری و زبانی نقشی حیاتی دارد. اگر کم شنوایی به موقع شناسایی نگردد، ورودی های شنیداری به مغز را کاهش داده و درنتیجه میزان یادگیری گفتار و زبان را به طور جبران ناپذیری مختل می کند.

چگونه می‌توان کم شنوایی را در مراحل اولیه تشخیص داد؟

اگر مداخله برای شناسایی در مراحل اولیه و به موقع باشد، تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان کاهش یافته و با استفاده از سمعک، کاشت حلزون و تمرین های گفتاردرمانی می توان به بهبود علائم کمک کرد.

تشخیص زودهنگام کم‌شنوایی نقشی حیاتی در پیشگیری از مشکلات گفتاری و زبانی دارد. کم‌شنوایی اگر به‌موقع شناسایی نشود، می‌تواند باعث کاهش ورودی‌های شنیداری به مغز شود، که این امر یادگیری گفتار و زبان را مختل می‌کند. کودکان کم شنوا اگر زود درمان را آغاز کنند، قادر هستند زبان و گفتار را در زمان مناسب توسعه بدهند.

همچنین با اقدام به موقع می توان از مشکلات اجتماعی و تحصیلی که در آینده برای کودکان به وجود می آید، پیشگیری کرد. فراموش نکنید اگر تشخیص کم شنوایی به موقع باشد، تحریک بخش های شنوایی بیشتر شده و از ضعیف شدن مسیرها جلوگیری خواهد شد. درحقیقت، این تشخیص زود هنگام است که رشد سالم زبانی و ارتباطی را موجب می شود.

نقش تست‌های شنوایی در کودکان و بزرگسالان

ارزیابی سلامت شنوایی در کودکان و بزرگسالان با تست های شنوایی ممکن است. کودکان، بایستی برای تشخیص مشکلات شنوایی کودکان، زمان را در نظر گرفت زیرا شنوایی مناسب برای یادگیری گفتار، زبان و رشد شناختی ضرورت دارد. آموزش های ویژه یا سمعک در اثر تشخیص به موقع برای کودک، زندگی سالم تری در آینده برای او فراهم می کند.

در بزرگسالان هم تست های شنوایی می توانند به شناسایی افت شنوایی در ارتباط با سن و قرار گرفتن در معرض سر و صدا یا حتی مشکلات پزشکی کمک کنند. تشخیص با تست های شنوایی از کاهش کیفیت زندگی، مشکلات ارتباطی و حتی اثرات اجتماعی و روانی تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان جلوگیری می کند. برای ارتقای سلامتی هر دو گروه، تست سلامت شنوایی ضرورت دارد.

روش‌های درمان و توانبخشی برای مشکلات گفتاری ناشی از کم شنوایی

مشکلات گفتاری که در اثر کم شنوایی بروز می کنند با روش های درمانی و توانبخشی قابل مدیریت و بهبود هستند. گفتار درمانی و استفاده از وسایل کمک شنوایی و سمعک از مهم ترین روش های درمانی هستند.

استفاده از سمعک و وسایل کمکی شنوایی

سمعک و کاشت حلزون شنوایی به تقویت صداها و بهبود درک گفتار افراد کم شنوا کمک شایانی می کنند. همچنین آموزش های شنوایی هم برای پردازش صداها و بهبود تمایز بخصوص برای محیط های شلوغ بسیار کارآمد طراحی شده اند. یادگیری زبان اشاره یا حتی استفاده از ابزارهای تصویری برای برقراری ارتباط از روش های ارتباط جایگزین به شمار می آیند.

نقش گفتاردرمانی در بهبود مهارت‌های گفتاری و زبانی

گفتاردرمانگران با مراجعینی کار می کنند که اختلالات ارتباطی آنها به دلایل مختلفی از جمله سکته مغزی، آسیب مغزی و تأخیر در رشد ایجاد می شود. طبق گفته انجمن شنوایی زبان گفتاری آمریکا (ASHA)، آسیب شناسان گفتار از دانش و مهارت هایی برای ارزیابی اختلالات ارتباطی ، تفاوت ها و تأخیرها  برخوردار هستند که ممکن است تحت تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان یا علل مرتبط با آن قرار گیرند. هنگام کار با مراجعین کم شنوا، مسئولیت ها و نقش های متخصص گفتار و زبان کمی تغییر می کند. در واقع، ASHA بیان می کند که درمانگرانی که با افراد دارای مشکل شنوایی کار می کنند باید آموزش خاصی را در رابطه با این جمعیت داشته باشند. ASHA موارد زیر را به عنوان نقش درمانگران گزارش می کند:

۱. بررسی کنید که چگونه کم شنوایی بر رشد ارتباطات تأثیر می گذارد.

۲. برای ارزیابی مهارت های ارتباطی و درمان با بیماران با مشکلات شنوایی با شنوایی شناسان همکاری کنید.

۳. تکنیک ها و استراتژی های ارتباطی مناسب را تجویز و انتخاب کنید.

 تمرینات شنوایی و گفتاری برای کودکان و بزرگسالان

هدف از گفتاردرمانی برای بیماران مبتلا به کم شنوایی بهبود مهارت های گفتاری، ارتباطی، شنیداری و زبانی است. انواع مختلفی از تکنیک های گفتاردرمانی وجود دارد که گفتاردرمانگران می توانند در مداخله از آنها استفاده کنند. برخی از انواع درمان که توسط کلینیک های توانبخشی کودکان در سراسر کشور انجام شده است، عبارتند از:

1. درمان شنیداری و گفتاری:

این درمان به عنوان “درمان شنوایی-کلامی” شناخته می شود تا به بیماران در تقویت مهارت های گوش دادن کمک کند تا بتوانند مهارت های گفتاری خود را بهتر کنند.

2. گفتار درمانی شنیداری-شفاهی:

آموزش لب خوانی و نشانه های بینایی برای یادگیری زبان.

3. گفتاردرمانی جهت برقراری ارتباطی:

ترکیبی از ارتباط کلامی و اشاره با استفاده از نشانه های بینایی ، زبان اشاره و ورودی کلامی.

4. کلید واژه ها:

آسیب شنوایی و اختلالات گفتار و زبان – عفونت گوش میانی- گفتاردرمانی- گفتار و زبان-ارتباط

مرکز درمان کم شنوایی کودکان و بزرگسالان در شرق تهران

تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان بر توانایی های فرد برای برقراری روابط اجتماعی بسیار فراتر از تصور ماست. چراکه کودکان از همان سنین پایین به واسطه شنیدن صدای والدین و اطرافیانشان می توانند گفتار را فرا بگیرند. حالا اگر این قدرت و توانایی شنیداری به دلایلی از آن ها گرفته شود با مشکل روبرو می شوند. گفتار درمانی شرق تهران برای جلوگیری از انزوای این افراد و یادگیری مهارت های لازم برای برقراری روابط اجتماعی، با تکنیک ها و روش های روز وارد عمل می شود.

برای دریافت مشاوره های تلفنی و آنلاین تخصصی و استفاده از جلسات فردی یا گروهی برای خود یا کودکتان و دریافت برنامه ای تدوین شده پس از ارزیابی های دقیق از طریق وب سایت کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی شرق تهران (همراه ریهاب) اقدام نمایید.

نتیجه

در این مقاله به تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان تاخیر پرداخته شد. درواقع، تاخیر در تکامل گفتار و مهارت های اجتماعی، انزوا، کاهش دستاوردهای تحصیلی، کاهش اعتماد به نفس و مشکلاتی در انتخاب شغل، تنها چند نمونه از مشکلاتی است که در صورت عدم اقدام به موقع و تشخیص مناسب توسط والدین و پزشکان ممکن است برای کودک بروز کند. با اقدام سریع و پیگیری های مداوم و استفاده از روش های نوین درمانی مانند گفتاردرمانی، سمعک، کاشت حلزون و در صورت لزوم جراحی، می توان از مشکلات گفتاری تا حد زیادی پیشگیری نمود و زندگی پیش روی کودک را تا بزرگسالی هموارتر کرد.