گفتاردرمانی کودکان کم شنوا اهمیت بسیاری دارد، اما چرا؟ متاسفانه آمارهای جهانی افزایش تعداد نوزادان کم شنوا را تایید می کند و کشور ما هم در این آمار سهم بسزایی دارد. درمان های متمرکز بر بخش های مختلف مانند آموزش زبان اشاره، لب خوانی در گذشته بیشترین سهم را داشته است.
امروزه با گسترش عمل های جراحی و پیشرفت وسایل کمک شنیداری، راه برای درمان های بعدی هموارتر شده است. متخصصان در حال حاضر به رویکردهای کلامی و برقراری ارتباط از طریق گفتار و به ویژه گفتار درمانی برای کودکان کم شنوا گرایش بیشتری دارند.
در این مطلب بر آن هستیم که به اهمیت گفتاردرمانی برای آسیب های شنیداری و کم شنوایی بپردازیم. همچنین مراحل توانبخشی و متدهایی که در گفتاردرمانی استفاده می شود را هم بررسی می کنیم. پس تا انتهای مطلب همراه ما بمانید.
اهمیت گفتاردرمانی کودکان کم شنوا: چگونه گفتار تقویت می‌شود؟
گفتاردرمانی در موارد زیر به تقویت گفتار در کودکان کم شنوا کمک می کند:
- تقویت مهارت های زبانی و گفتار
گفتاردرمانی به این کودکان کمک می کند تا زبان و گفتار را به خوبی یاد بگیرند و درک کنند. می دانید که کم شنوایی مانع یادگیری طبیعی زبان می شود، به همین دلیل گفتاردرمانگران از روش های هایی برای تقویت دستور زبان و واژگان کودک استفاده می کنند.
- پیشرفت در مهارت های اجتماعی
می دانید که مهارت های گفتاری بر روی توانایی کودک برای برقراری ارتباط تاثیر مستقیم می گذارد. وقتی کودک بتواند با همسالان و افراد دیگر ارتباط برقرار کند، از انزوا و مشکلات اجتماعی دور می ماند.
- افزایش اعتماد به نفس
کودکانی که درک بهتری از گفتار و زبان دارند، در بیان خواسته ها و احساسات خود قوی تر و مستقل تر عمل می کنند. این استقلال زبانی می تواند موجب افزایش اعتماد به نفس آن ها شود.
- جلوگیری از تاخیر در یادگیری
گفتاردرمانی کودکان کم شنوا کمک می کند تا این کودکان مهارت های گفتاری و شنیداری مورد نیاز برای موفقیت در مدرسه را یاد بگیرند. این روش درمانی از تاخیر در یادگیری و پیشرفت تحصیلی کودکان جلوگیری می کند.
- تشخیص صداها و بهبود مهارت های شنیداری
در گفتاردرمانی، برای تشخیص صداها و شناسایی آن ها از تمرین های خاصی استفاده می شود. این تمرین ها به کودک کم شنوا کمک می کند تا صداها را بهتر بشناسد.
- آمادگی برای استفاده از وسایل کمک شنوایی
امروزه بسیاری از کودکان با آسیب های شنیداری از کاشت حلزون استفاده می کنند. گفتاردرمانی به آن ها کمک می کند تا استفاده از وسایل را یاد بگیرند و با صداهای تقویت شده تطبیق بهتری پیدا کنند. گفتاردرمانی کمک می کند که کودک با مشکلات بیشتری در آینده مواجه نشود.
چرا کودکان کم شنوا به گفتاردرمانی نیاز دارند؟
توانایی شنیدن صحبت های دیگران در فرآیند یادگیری صحبت کردن بسیار تاثیرگذار است. اختلالات شنیداری و کم شنوایی بر رشد مهارت های زبانی و گفتاری کودک تاثیر می گذارد.
این اختلال می تواند مشکلات زیادی برای برقراری ارتباط ایجاد کند و همچنین باعث عدم رشد مناطقی از مغز می شود که مربوط به برقراری ارتباط هستند. کودکان مبتلا به اختلال شنوایی با چندین مهارت زبانی و گفتاری دچار چالش هستند. این مهارت ها شامل موارد زیر هستند:
- گفتگوی واضح و منسجم
- دنبال کردن دستورالعمل ها
- درک مکالمات
- یادیگری واژگان و مهارت های گرامری. با توجه به مواردی که اشاره شد، نیاز به جلسات گفتار درمانی برای کودکان کم شنوا بیشتر آشکار می شود.
نقش گفتاردرمانی در بهبود زبان و تکلم کودکان کم شنوا
اختلال شنوایی یا کم شنوایی در شنوایی کودک مشکلاتی ایجاد می کند. این اختلال از خفیف تا شدید متغیر است. پاره ای از مشکلاتی که این اختلال ایجاد می کند عبارتند از:
- خواندن و رشد مهارت های دیگر را مختل کرده و بر عملکرد کودک در مدرسه تاثیر می گذارد.
- باعث ایجاد اختلال در سلامت روانی فرد می شود.
- تاخیر در رشد گفتار و زبان را ایجاد می کند.
- مهارت های اجتماعی مانند دوست یابی را با مشکل مواجه می کند.
اگر کودک به اختلال شنوایی خفیف مبتلا باشد، موضوع اصلی صحبت دیگران را درک می کند اما جزئیات را متوجه نمی شود. همچنین ممکن است در یک محیط پر سر و صدا مشکلات بیشتری داشته باشد. اگر هم کودک شما ناشنوا باشد، قادر به شنیدن نخواهد بود. این گفتار درمانی است که در مراحل مختلف می تواند با توجه به شدت اختلال به بهبود گفتار و تکلم کودک کمک کند.
روش‌های گفتاردرمانی کودکان کم‌شنوا
روش هایی که در گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا استفاده می شود، شامل متدها و فناوری های جدید است که در ادامه آن را شرح داده ایم. هدف از همه روش های درمانی، بهبود کیفیت زندگی و استقلال کودک و تضمین آینده ای موفق تر است.
متدهای جدید در گفتاردرمانی کودکان کم شنوا
روش هایی که برای گفتاردرمانی کودکان کم شنوا وجود دارند، شامل موارد زیر هستند:
- ارتباط همزمان: گزینه ارتباط همزمان، گزینه خوبی برای کودک است. یعنی زبان گفتاری و زبان اشاره با هم استفاده می شوند. این روش بسیار مفید است و نتیج مطلوبی دارد، چون نشانه های بصری و شنیداری را برای کودک فراهم می کند.
- رویکردهای ترکیبی: در رویکردهای ترکیبی از جنبه های نشانه های گفتاری و بصری مانند زبان اشاره استفاده می کنند. همچنین ارتباط تقویتی و جایگزین (AAC) مانند زبان نوشتاری و تصاویر در این رویکرد استفاده می شوند.
- ارتباط کامل: این روش تقریباً شبیه ارتباط همزمان است. اما فقط در علامت و گفتار خلاصه نمی شود. در این ارتباط از تصاویر، فناوری های مختلف و رسانه هم استفاده می کنند. یعنی در این روش از هر وسیله ای برای برقراری ارتباط باید استفاده شود. این روش تضمین می کندکه پیام ها واضح تر و قابل دسترس هستند.
- گفتار درمانی شنیداری و شفاهی: در این روش از لب خوانی برای افزایش مهارت های گوش دادن و ارتباط برقرار کردن استفاده می کنند.
- روش درمانی گفتاری و شنیداری: در این روش به کودک کمک می شود تا صدا را پردازش کند و مهارت های شنیداری اش را توسعه دهد.
استفاده از سمعک و تاثیر آن در گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا
امروزه فناوری هایی که به تقویت شنوایی کمک می کنند در حال پیشرفت دائمی هستند. متخصصین ادیولوژی (شنوایی شناس) در انتخاب بهترین نوع دستگاه های نقویت کننده صدا به شما کمک می کنند.
به عنوان مثال، آن ها تفاوت های کاشت حلزون و سمعک را برای شما توضیح می دهند و بهترین گزینه ها را به شما معرفی می کنند. ادیولوژیست، دستگاه مناسبی می تواند برای شما پیدا کند. البته او نحوه نگهداری یا استفاده از آن را به شما نشان نمی دهد. در این مرحله، گفتاردرمانگر کار خود را آغاز می کند.
به این ترتیب، او روش تنظیم دستگاه را به کودک، والدین یا مراقبین بیمار می آموزد. پس از سازگاری کودک با دستگاه، گفتاردرمانگر مهارت های زبانی و روش نگهداری از دستگاه را به او آموزش می دهد.
چگونه گفتاردرمانی می‌تواند به ارتباط بهتر کودکان کم‌شنوا کمک کند؟
گفتاردرمانی کودکان کم شنوا با هدف تقویت مهارت های شنیداری و زبانی طراحی و تدوین می شود. در این روش از تمرین های خاصی برای تقویت واژگان، ساختار جمله بندی و دستور زبان استفاده می کنند. این تمرینات موجب می شوند که کودک بتدریج بتواند احساسات و نیازهای خود را به وضوح بیان کند. با این تمرین ها، کودک درک بهتری از صداها و مکالمات خواهد داشت.
در گفتاردرمانی برای این کودکان، تمرین هایی هم برای تفکیک صداها و شناسایی آن ها انجام می شود. همچنین این تمرینات موجب می شوند که کودک در محیط های اجتماعی، با بزرگسالان و همسالان بتواند راحت تر ارتباط برقرار کند. افزایش اعتماد به نفس و کاهش اضطراب های ارتباطی در نتیجه این تمرینات حاصل می شوند. بهبود کیفیت ارتباط کودکان کم شنوا در زندگی روزمره شان از اهداف دیگر این روش درمانی است.
تمرینات تقویتی برای بهبود مهارت‌های گفتاری
در اینجا به سه تمرین بسیار موثر تقویتی برای بهبود مهارت های گفتار اشاره می کنیم:
1.تمرین تکرار کلمات و جملات ساده
این تمرین با تکرار کلمات و جملات بسیار ساده شروع می شود تا کودک بتواند آرام آرام به آواها و ریتم های گفتاری عادت کند. والدین یا درمانگر کلمات ساده مانند سیب یا جملات ساده مانند “من سیب دارم” را به کودک گفته و از کودک می خواهند که تکرار کند. این تمرین به تقویت تلفظ و شنوایی کودک کمک می کند.
2.بازی های شنوایی و تشخیص صداها
بازی های شنوایی مانند کدام صدا را می شنوی؟ برای بهبود تشخیص صداها بسیار مفید هستند. در این تمرین، کودک صداهایی مانند صدای سازها، حیوانات یا اشیای مختلف را می شنود و باید نام آن ها را بگوید. این تمرین برای مهارت های شنیداری و گفتاری بسیار مفید است.
3.تمرین توصیف تصویر
در این تمرین، تصاویر مختلفی که به کودک نشان داده می شود و از او خواسته می شود تا هر چیزی را که در تصویرمی بیند توصیف کند. این تمرین دایره لغات کودک را افزایش می دهد و در استفاده از کلمات و ساخت جمله های درست مهارت بیشتری هم پیدا می کند.
استفاده از ابزارهای کمکی در گفتاردرمانی کودکان کم شنوا
ابزارهای کمکی در گفتاردرمانی کودکان کم شنوا بسیار موثر هستند. این ابزار می توانند به کودک در شنیدن گفتار و صداها کمک کرده و تعاملات گفتاری آن ها را تقویت می کنند. برخی از این ابزارها عبارتند از:
- کاشت حلزون و سمعک
کاشت حلزون و سمعک ها می توانند در شفاف سازی صداها به کودک کمک کنند تا حتی صداهای ضعیف را هم بشنود. این ابزارها در کنار گفتار درمانی بسیار کاربردی هستند و در تشخیص و تولید صداها به کودک کمک می کنند.
- نرم افزارها و اپلیکیشن ها
در نرم افزارها و اپلیکیشن های گفتار درمانی، بازی ها و فعالیت های تعاملی به تقویت مهارت های شنیداری، یادگیری واژگان و تشخیص صدا کمک می کنند. این ابزارها کودکان را مشتاق و درگیر نگه می دارند و یادگیری را برای آن ها جذاب و سرگرم کننده می کنند. این ابزارها مسیر یادگیری را هموارتر و رشد گفتاری را سریع تر می کنند.
استفاده از میکروفون هایی که کودک می تواند به صورت مستقیم صدای درمانگر یا معلم را دریافت کند هم از دیگر ابزارهای کمکی در گفتار درمانی این کودکان است. این ابزار برای محیط های شلوغ بسیار مناسب است و یادگیری کودکان را افزایش می دهد.
تکنیک‌های گفتاردرمانی برای بهبود مشکلات گفتاری کودکان کم‌شنوا
تکنیک هایی که در گفتار درمانی برای بهبود مشکلات کودکان کم شنوا در گفتار استفاده می شوند، بر روی مهارت های زبانی، گفتاری و شنیداری تمرکز دارند که در ادامه آن ها را معرفی می کنیم.
تکنیک‌های بهبود تلفظ و صدا برای کودکان کم شنوا
تکنیک تقلید کلمات و آواها یا (Imitation) به تقلید از آواها و کلمات گفتاردرمانگر می پردازد. درمانگر به کودک کلمات یا جملات کوتاه را می گوید و سپس از او می خواهد تا آن ها را تکرار کند. به این ترتیب بهبود تلفظ و روانی گفتار حاصل می شود.
استفاده از تمرینات دیداری و شنوایی با استفاده از آینه یا ضبط ویدئو از دیگر تکنیک های رایج است که به کودک کمک می کند تا حرکت لب ها و زبان خود را ببیند. این تمرین به کودک یاد می دهد که چگونه صداها و کلمات را درست ادا کند.
تکینیک تمایز صداها هم شامل تمرین هایی برای تشخیص و تمایز صداهای مختلف می شود. او در این تکنیک یاد می گیرد که صداها و آواهای مشابه را از ایکدیگر تشخیص دهد و تلفظ درست آن ها را یاد بگیرد. این مهارت، گفتار او را واضح تر و دقیق تر می کند.
تقویت تعاملات اجتماعی کودکان کم شنوا از طریق گفتاردرمانی
تکنیک هایی که برای تقویت اجتماعی کودکانی با آسیب های شنیداری استفاده می شوند، شامل تمرین هایی برای گسترش واژگان و آموزش ساختار جمله است. این تمرین ها به کودک کم شنوا کمک می کنند تا دایره لغات خود را گسترش داده و جملاتی کامل تر و روان تر بسازد. این کار مهارت های زبانی او را گسترش می دهد.
همچنین در تکنیک زبان شاره و حرکات کمکی (Cued Speech) درمانگر، از حرکات دست یا اشارات خاصی برای کمک به کودک برای درک صداها و کلمات استفاده می کند. این کار باعث می شود کودک کم شنوا، گفتار خود را بهبود بخشد و مهارت های ارتباطی خود را تقویت کند. توجه داشته باشید که همه این تکنیک ها با هدف افزایش اعتماد به نفس و پیشرفت تحصیلی کودک کم شنوا انجام می شوند.
بهترین مرکز گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا در شرق تهران
امروزه با پیشرفت های چشمگیر تکنولوژی، این امکان برای افراد کم شنوا فراهم شده است که بتوانند مانند سایر افراد صحبت کنند. آن ها می توانند زبان گفتاری را به صورت صحیح بیاموزند و زندگی طبیعی داشته باشند.
گفتاردرمانی کودکان کم شنوا یکی از موثرترین راهکارهای توانبخشی شناخته شده در جهان است. گفتاردرمانگران در کلینیک توانبخشی در شرق تهران به کودکان کم شنوا کمک می کنند تا صداها و کلمات را تشخیص داده و از آن ها برای صحبت کردن به طور صحیح استفاده کنند.
پس اگر کودک شما به اختلال کم شنوایی مبتلا است با مراجعه به کلینیک به راحتی از خدمات مجموعه بهره مند شوید. برای مشاوره های اولیه تخصصی می توانید از طریق شماره تلفن های درج شده در وب سایت اقدام نمایید.
سخن آخر
در این مطلب به اهمیت گفتاردرمانی در کودکان کم شنوا اشاره کردیم. یادآوری می کنیم که اقدامات زودهنگام، می توانند به رفع مشکل قبل از این که جدی تر شوند کمک کنند. این کار به کودک شما کمک می کند در مدرسه موفق تر باشد و عزت نفس خود را تقویت کند. همچنین برای کودک امکان ارتباط مستقل تر با دیگران فراهم می شود.
گفتاردرمان ها طیف وسیعی از اختلالات و آسیب های گفتاری و زبانی را در برنامه های درمانی کودک مورد ارزیابی قرار می دهند و به این ترتیب یک برنامه ویژه درمانی برای رفع نیازهای کودک طراحی و تدوین می کنند.
بدون دیدگاه