گفتار درمانی ام اس (MS) | شناخت مشکلات گفتاری

گفتاردرمانی ام اس یکی از درمان های توانبخشی است که در بهبود سزیع حملات این بیماری کمک می کند. روند بیماری MS و علائم آن در این روش درمانی به شیوه ای موثر مدیریت می شود. بیماران مبتلا به ام اس اغلب چالش های بسیاری با گفتار، تکلم و بلع دارند.

اگرچه درمان قطعی برای مالتیپل اسکلروزیس وجود ندارد، اما درمان های داروئی و توانبخشی مانند گفتار درمانی و کاردرمانی بسیار کمک کننده هستند. در این مقاله به علائم این بیماری،اهمیت مراجعه و فواید درمان در مراکز گفتار درمانی مانند کلینیک توانبخشی همراه در شرق تهران می پردازیم.

مالتیپل اسکلروزیس (MS) چیست؟

ام اس (MS) یک بیماری خودایمنی ناتوان کننده مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) است. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظتی (میلین) که رشته های عصبی را می پوشاند حمله می کند و باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز  و دیگر نواحی بدن می شود.

در نهایت، این بیماری می تواند باعث آسیب دائمی یا موقت اعصاب شود. علائم و نشانه های ام اس (MS)به طور گسترده ای متفاوت است و بستگی به میزان آسیب عصبی و اعصاب تحت تأثیر دارد. با توجه به نیاز و شذت بیماری است که درمان های مختلف که مهم ترین آن ها کاردرمانی ام اس و گفتاردرمانی ام اس توصیه می شود.

عوامل خطر در ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس

1. سن: ام اس (MS)  می تواند در هر سنی رخ دهد، اما شروع آن معمولاً در حدود ۲۰ تا ۴۰ سالگی رخ می دهد. با این حال، افراد جوان و مسن در هر سنی می توانند تحت تأثیر قرار گیرند.
2. جنس: زنان بیش از دو تا سه برابر مردان در معرض ابتلا به بیماری ام اس (MS) هستند.
3. سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین یا خواهر و برادرهای شما مبتلا به ام اس (MS) بوده است، شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستید.
4. اقلیم: بیماری ام اس (MS) در کشورهای دارای آب و هوای معتدل بسیار رایج است به عنوان مثال شمال ایران.
5. ویتامین D: داشتن سطوح پایین ویتامین D و قرار گرفتن کم در معرض نور خورشید با خطر بیشتر MS همراه است.
6. سیگار کشیدن: افرادی که سیگار مصرف می کنند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

گفتاردرمانی ام اس؛ عوارض ام اس

همچنین افراد مبتلا به ام اس (MS) نیز ممکن است دچار موارد زیر شوند:

1. سفتی یا گرفتگی عضلات
2. فلجی، معمولاً در پاها
3. مشکلات مثانه، روده یا عملکرد جنسی
4. تغییرات ذهنی مانند فراموشی یا نوسانات خلقی
5. افسردگی
6. صرع
7. اختلالات گفتار و زبان
8. اختلالات بلع

علایم بالینی بیماران ام اس

برخی از افراد مبتلا به ام اس (MS) شدید ممکن است توانایی راه رفتن مستقل  را از دست بدهند. در حالی که برخی دیگر ممکن است دوره های طولانی بهبودی را بدون هیچ گونه علائم جدیدی تجربه کنند.

علائم و نشانه های ام اس (MS) ممکن است بسته به محل قرارگیری فیبرهای عصبی آسیب دیده در افراد مختلف و در طول دوره بیماری بسیار متفاوت باشد. علائم اغلب بر حرکت تأثیر می گذارد، مانند:

• بی حسی یا ضعف در یک یا چند اندام که معمولاً در یک طرف بدن یا پاها و تنه اتفاق می افتد که با حرکات خاص در گردن رخ می دهد.
• عدم هماهنگی یا راه رفتن ناپایدار
• مشکلات بینایی از جمله: از دست دادن جزئی یا کامل بینایی که اغلب با درد هنگام حرکت چشم، دوبینی طولانی مدت یا تاری دید شایع هستند.

مشخص نیست که چرا ام اس (MS) در برخی از افراد ایجاد می شود؛ در برخی دیگر خیر. اما به نظر می رسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی مسئول باشند.  اختلالات گفتار، زبان و بلع از اختلالات شایع در بیماران ام اس است.

گفتاردرمانی ام اس (MS) در کلیه موارد بسیار می تواند کمک کننده باشد. به عنوان نمونه بیمارانی که اختلال بلع دارند، گفتار درمانی در اختلال بلع بسیار مفید است.

انواع مشکلات گفتاری در بیماران ام اس

افراد مبتلا به ام اس اعلب با مشکلات گفتار و زبان روبرو هستند.برخی از این مشکلات عبارتند از:

• اختلالات بلع (Dysphagia)

مشکلاتی در فرآیند بلعیدن بیمار رخ می دهد که بر گفتار فرد هم تاثیرگذار است.

• آفازی دیس آرتری (Dysarthria)

در عضلاتی که برای تولید صدا و گفتار ضروری هستند، اختلال ایجاد می شود.

• اختلالات زبان و گفتار (Speech and Language Disorders)

این اختلال، بیماران را در استفاده از واژگان، ساختار جملات و ارتباطت زبانی با مشکل مواجه می کند.

• اختلال در تلفظ (Articulation Disorders)

بیماران مبتلا به ام اس در تولید صداها و تلفظ صحیح کلمات مشکل دارند.

• آفازی

آفازی به ناتوانی در تولید صدا و اختلال در گفتار اطلاق می شود. این اختلال در اثر آسیب به عضلات و عصب های مرتبط با گفتار در سیستم عصبی مرکزی رخ می دهد.

• دیسفونیا

به اختلال در صدازنی و تولید صداهای ناهنجار اطلاق می شود. این مشکل می تواند شامل آلودگی صدا یا تغییرات در ساختار صدای فرد باشد.

مشکلات گفتاری در بین افرادی که با MS زندگی می کنند بسیار رایج است. در این موارد گفتاردرمانی ام اس (MS) موثر است. آن ها می توانند در هر مرحله رخ دهند. این اختلالات ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشند.

گفتاردرمانی ام اس

گفتاردرمانی در ام اس می تواند به افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس در مدیریت مشکلات ارتباطی یا بلع کمک کند. یک فرد مبتلا به ام اس ممکن است به چند دلیل به یک متخصص گفتار و زبان مراجعه کند. درمان اختلالات گفتاری در بیماری ام اس اغلب با گفتاردرمانی ام اس ممکن است. در ادامه پیشنهاداتی برای بهبود مشکلات گفتاری ارائه کرده ایم که مفید هستند.

پیشنهادهایی برای بهبود مشکلات گفتار در MS

آهسته صحبت کنید و زمان خستگی کمتر صحبت کنید

صحبت حین خستگی دشوار است. اگر احساس خستگی می کنید، خوب است کمتر صحبت کنید.

با بدن خود صحبت کنید

مردم فقط از طریق گفتار (به صورت کلامی) ارتباط برقرار نمی کنند. به یاد داشته باشید، می توانید از حرکات، تماس چشمی و حالت چهره استفاده کنید یا به اشیاء اشاره کنید. این گزینه ها استرس ناشی از صحبت کردن را در صورت عدم تمایل شما کاهش می دهد.

بنویسید

تلفن های هوشمند و سایر دستگاه ها می توانند مفید باشند. می توانید عبارات متنی را ارسال کنید. این می تواند به شما کمک کند مکالمات طولانی تری داشته باشید.

همکاری با درمانگر

آسیب شناس گفتار زبان به طور خاص برای کمک به افرادی که دارای مشکلات گفتاری هستند آموزش دیده است. آنها می توانند انواع مختلفی از درمان را ارائه دهند، مانند تمرینات بدنی برای بهبود وضوح کلمات و قدرت صدا.

استفاده از وسایل کمی در بیماران ام اس (MS)

افرادی که مشکلات گفتاری شدیدتری دارند می توانند از تقویت کننده ها و دستگاه های تبدیل متن به صدا استفاده کنند. این دستگاه ها صداهای صوتی را بلندتر می کنند یا از طرف فرد صحبت می کند.

برنامه ریزی کنید

آن چه را که می خواهید بگویید، ازقبل یادداشت کنید.

با دیگران تماس بگیرید

ارتباطات یک فرآیند رفت و برگشت است. خوب است فردی که با او صحبت می کنید تأیید کند که متوجه صحبت های شما شده است.

با توجه به اختلالاتی که این بیماران به آن مبتلا می شوند گفتاردرمانی ام اس ( MS) در مرکز گفتاردرمانی خیابان دماوند تهران لازم  و ضروری است.

فواید گفتاردرمانی در بیماران ام اس

گفتاردرمانی برای بیماران ام اس، فواید بسیاری دارد که در ادامه به برخی از آن ها می پردازیم:

• استراتژی هایی برای بهبود گفتار، مانند آهسته صحبت کردن یا تمرکز بر روی آن چه می خواهید بگویید.
• انجام تمریناتی برای بهبود کیفیت صدا، میزان صدا، وضوح گفته های شخص و تمریناتی تنفسی در هنگام صحبت کردن و تمریناتی برای نحوه ایجاد کلمات
• گفتاردرمانی ام اس به فرد بیمار کمک می کند تا ابزار مناسبی برای پشتیبانی از ارتباطات خود پیدا کند.
• در گفتاردرمانی به فرد کمک می کنند تا تغییراتی را برای جبران مشکلات در پیش بگیرند. مانند اطمینان از رو در رو بودن، کاهش صدای پس زمینه و معرفی موضوعات اصلی قبل از ارائه جزئیات.

انجمن گفتاردرمانی امریکا، گفتاردرمانی ام اس را با اهداف زیر معرفی کرده است:

• گفتن صداها در کلمات و جملات به وضوح
• توسعه راه‌های دیگر برقراری ارتباط، مانند استفاده از حرکات، نوشتن یا استفاده از فناوری
• بهبود حرکات لب و زبان
• بهبود گفتار
• تقویت عضلات دهان
• بهبود تنفس
• افزایش بلندی صدا

مرکز گفتاردرمانی بیماران ام اس در شرق تهران

همان طور که تابحال متوجه شده اید، گفتاردرمانی ام اس یک طیف وسیع از برنامه های جامع است که استقلال و رسیدن به اهداف بیمار را در نظر دارد.

در مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی ام اس در شرق تهران، برنامه های گفتاردرمانی در یک محیط بسیار آرام و حمایتی برگزار می گردد. همچنین کاهش اضطراب و بهبود عملکرد شناختی بیمار مورد توجه قرار می گیرد. این برنامه ها به کاهش انزوا و سامت روان بیمار کمک می کند.

در کلینیک توانبخشی همراه در شرق تهران، بر اساس نیاز و اهداف خاص هر بیمار، برنامه گفتاردرمانی برای بیمار ام اس تهیه می شود. این تمرینات به صورت فردی و متناسب با نیاز بیمار برنامه ریزی می شوند.

در این جا یادآوری می کنیم که مراقبت های پیشگیرانه از عوارض بعدی و مشکلات بلع در بیمار جلوگیری می کند. شما به راحتی می توانید برای راهنمایی و مشاوره از طریق وب سایت و شماره های تلفن مرکز همراه اقدام کنید.

اختلال تکلم در ام اس

اختلالات گفتاری در مالتیپل اسکلروزیس،می تواند به دلیل ضعف یا عدم هماهنگی عضلات مورد استفاده در صحبت کردن باشد. به این حالت دیس آرتری گفته می شود. مشکلات گفتاری همچنین می تواند به دلیل ضعف عضلات قفسه سینه، تأثیر بر تنفس و تولید نفس برای صحبت کردن باشد.

صحبت کردن شامل فعالیت چندین قسمت از بدن می شود، که باید با هم کار کنند. که شامل ریه ها، دیافراگم، تارهای صوتی، لب ها، زبان و حفره بینی است. آسیب ناشی از ام اس، به مناطقی از سیستم عصبی مرکزی که هر یک از این عناصر را کنترل می کند، می تواند بر گفتار فرد تأثیر بگذارد.

به همین ترتیب، خستگی یا ضعف می تواند بر روی هر قسمت از روند تولید گفتار موثر باشد. ام‌اس به طرق مختلف بر گفتار تأثیر می‌گذارد. ممکن است بر جنبه‌های فیزیکی تولید گفتار و صدا تأثیر بگذارد یا ممکن است درک فرد از زبان و فرآیندهای فکری که به فرد کمک می‌کند تصمیم بگیرد چه بگوید را تغییر دهد.

اختلال بلع در ام اس

گفتاردرمانی ام اس به اختلالات بلع هم توجه می شود. این اختلالات به ۴ نوع مختلف ممکن است بروز کنند:

• اختلالات فاز حلقی
• اختلالات فاز دهانی
• آسپیراسیون
• تاخیر حلقی

درحقیقت، دیسفاژی دهانی به طول دوره بیماری و میزان ناتوانی بیمار ارتباط مستقیم دارد. همچنین دو متغیر سن بیمار و سن شروع بیماری با هیچ یک از انواع اختلالات بلع در ارتباط نیستند. به این معنا که احتمال ابتلای بیماران ام اس به تاخیر بلع حلقی هم با افزایش طول دوره بیماری افزایش می یابد.

در بیماران ام اس عملکرد مسیرها از قشر مغز تا مراکز کنترل کننده بلع می توانند مختل شوند. درواقع، عملکرد بلع برای بیمارانی که ناتوانی شدیدتر و دوره طولانی تری از بیماری را دارند، ضروری است. گفتاردرمانی ام اس در بهبود اختلال بلع بسیار موثر عمل می کند.