کوتاهی بند زیر زبان ( فرنولوم زبانی)
کوتاهی بند زیر زبان که به “آنکیلوگلوسیا” نیز معروف است، زمانی اتفاق می‌افتد که فرنولوم زبان (قسمتی که زبان را به قاعده دهان نگه می‌دارد) کوتاه باشد که در نتیجه آن تحرک زبان کاهش می‌یابد. کوتاهی بند زبان در 4 تا 10 درصد از جمعیت رخ می دهد که در پسران بیشتر از دختران ظاهر می شود. کوتاهی بند زبان تنها زمانی تشخیص داده می شود که فرنولوم کوتاه از حرکت و عملکرد طبیعی زبان جلوگیری کند. به این معنی که اگر فردی فرنولوم کوتاهی داشته باشد اما بتواند به طور طبیعی عمل کند، کوتاهی بند زیر زبان تشخیص داده نمی‌شود. همه افرادی که این مشکل را دارند مشابه هم نیستند مثلا در برخی خفیف و در برخی شدیدتر است.
علت ایجاد کوتاهی زبان
به طور معمول، فرنولوم زبان قبل از تولد جدا می شود و به زبان اجازه می دهد دامنه حرکتی آزاد داشته باشد. وقتی که بند زیر زبان کوتاه باشد، فرنولوم زبانی به پایین زبان چسبیده باقی می ماند. علت این اتفاق تا حد زیادی ناشناخته است، ولی تا حدودی با عوامل ژنتیکی خاصی مرتبط است.
نشانه های کوتاهی بند زیر زبان:
- مشکل در حرکت زبان به سمت بالا و طرفین
- مشکل در بیرون آوردن زبان از کنار دندان های جلویی پایین
- زبان بریده یا قلبی شکل
همچنین فرنولوم زبانی می تواند منجر به موارد زیر شود:
- مشکلات شیردهی. تغذیه با شیر مادر مستلزم آن است که کودک هنگام مکیدن زبان خود را روی لثه پایین نگه دارد. اگر کودک قادر به حرکت دادن زبان یا نگه داشتن آن در موقعیت مناسب نباشد، ممکن است کودک به جای مکیدن ، عمل جویدن را انجام دهد. این کار می تواند باعث درد قابل توجهی در نوک سینه مادر بشود و در توانایی نوزاد برای دریافت شیر مادر اختلال ایجاد کند. در نهایت، تغذیه ضعیف با شیر مادر می تواند منجر به تغذیه ناکافی و عدم رشد شود.
- مشکلات گفتاری. کوتاهی بند زبان می تواند در توانایی ایجاد صداهای خاص مانند ‘ت’، ‘د’، ‘ز’، ‘س’، ‘ر’ ، ‘ ل” اختلال ایجاد کند.
- بهداشت ضعیف دهان. برای یک کودک بزرگتر یا بزرگسال، بستن زبان می تواند پاک کردن بقایای غذا از روی دندان را دشوار کند. این مشکل می تواند به پوسیدگی دندان و التهاب لثه کمک کند. بستن زبان همچنین می تواند منجر به ایجاد شکاف یا فاصله بین دو دندان جلویی پایین شود.
کوتاهی بند زیر زبان چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص کوتاهی بند زیر زبان در نوزادان ارزیابی های زیر انجام می شود:
- تغذیه و بستگی لب ها ( محکم بسته شدن لب ها ) روی شیشه یا سینه
- قدرت، عملکرد و موقعیت زبان کودک در هنگام تغذیه
- درد در هنگام شیر دهی
برای کودکان و بزرگسالان نیز معمولا ارزیابی های زیر انجام می شود:
- توانایی زبان برای خوردن و بلعیدن و پاک کردن دهان و جویدن غذا.
- توانایی و عملکرد زبان برای گفتار.
کوتاهی بند زیر زبان چه تاثیراتی می تواند داشته باشد؟
کوتاهی بند زیر زبان می تواند در تغذیه و بهداشت دهان و دندان مشکل ایجاد کند. برای مثال، ممکن است کودک در شیر خوردن از مادر یا شیر خوردن از شیشه شیر مشکل داشته باشد. کودکان یا بزرگسالان ممکن است در خوردن، قورت دادن یا پاک کردن غذا از لب یا دهان خود دچار مشکل شوند. اگر فردی نتواند باقی مانده‌های غذا را از دهان خود با جارو کردن زبان در اطراف دهان، مانند یک شخص معمولی خارج کند، می‌تواند بر سلامت دندان‌های فرد اثر سوء بگذارد.
آیا کوتاهی بند زیر زبان بر گفتار تأثیر می گذارد؟
در بررسی تحقیقاتی که در مورد تأثیرات کوتاهی بند زیر زبان بر گفتار انجام شد، هیچ مدرکی مبنی بر اینکه کوتاهی بند زیر زبان باعث ایجاد مشکلات گفتاری شود وجود نداشت. بنابراین، به ندرت اتفاق می افتد که کوتاهی های بند زیر زبان بر رشد گفتار تأثیر بگذارد. کودکان و بزرگسالان با کوتاهی های بند زبان، به طور معمول رشد گفتار مطابق با سن رشدی خود را دارند و می توانند تمام صداهای مورد نیاز برای صحبت کردن را تولید کنند.( اما ممکن است کودک صداها را اشتباه تلفظ کند.)
چه کسانی در تشخیص کوتاهی بند زیر زبان نقش دارند؟
کوتاهی بند زیر زبان توسط آسیب شناسان گفتار و زبان، مشاوران تغذیه، دندانپزشکان، پزشکان، متخصصان اطفال، جراحان فک و صورت و متخصصان گوش و حلق و بینی (ENT) شناسایی می شود.
مشکلات ناشی از عدم درمان کوتاهی بند زیر زبانی:
- مشکل در وزن گیری نوزاد به علت تغذیه ناکافی
- ایجاد مشکلاتی در اکلوژن دندانی ( ناهم ترازی ) و سلامت ارتودنسی دندان ها
- ممکن است تولید گفتار و بیومکانیک دهان نیز تحت تأثیر قرار گیرد. اگرچه در توانایی یادگیری گفتار مشکلی به وجود نمی آید، اما کوتاهی بند زبان درمان نشده ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در نحوه تلفظ کلمات توسط کودک شود.
بند زبان چگونه درمان می شود؟
درمان بستگی به شدت، سن و علائم دارد.
در برخی از موارد خفیف که کودک مشکلی در تغذیه و تولید گفتار ندارد، مداخله ای صورت نمی گیرد. اما در موارد شدید و مشکل ساز معمولا فرنوتومی (که فرنکتومی نیز نامیده می شود) انجام می گیرد. فرنوتومی روش جراحی است که برای آزاد کردن فرنولوم زبان انجام می شود. فرنوتومی عمل ساده و معمولا بدون عارضه ای است و معمولاً فقط چند دقیقه طول می کشد تا در مطب پزشک انجام شود. با وجود اینکه فرنوتومی یک عمل ساده است اما والدین باید مراقبت های لازم پس از عمل را به مدت 3 تا 4 هفته ادامه دهند.
جراحی هرگز نباید به عنوان اولین گزینه در نظر گرفته شود، به خصوص برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان. برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان، مداخلات گفتار درمانی قبل از در نظر گرفتن جراحی توصیه می شود.
علاوه بر این، به ندرت برای بهبود گفتار کودک به جراحی نیاز است و جراحی به عنوان راهی برای جلوگیری از مشکلات گفتاری کودک در آینده توصیه نمی‌شود.
برای نوزادان، اگر آنها به طور کامل ارزیابی شده باشند و کوتاهی بند زیر زبان بر توانایی آنها در تغذیه تأثیر منفی بگذارد، می توان جراحی را در نظر گرفت. انواع مختلفی از جراحی برای درمان کوتاهی بند زیر زبان وجود دارد که می توان در مورد آن با پزشک متخصص صحبت کرد.
نقش گفتاردرمانی در درمان این اختلال:
از آنجا که ممکن است در این اختلال ، کودک در ادای صداهای مختلف گفتاری با مشکل مواجه شود، بنابراین کودک بایستی توسط متخصصین گفتاردرمانی مورد ارزیابی دقیق و کامل دهانی قرار بگیرد و در صورت مشکوک بودن و تشخیص کوتاهی بند زیر زبان، ارجاع به متخصص گوش و حلق و بینی جهت اصلاح کوتاهی صورت می گیرد.
نهایتا گفتاردرمانی موثرترین کمک را جهت اصلاح اختلالات تولیدی و تلفظی به کودک خواهد داشت.
برای اطلاعات بیشتر در مورد کوتاهی بند زیر زبان و مشکلات گفتاری یا تغذیه ای همراه آن می توانید با آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتاردرمانگر) یا متخصص اطفال مشورت کنید.
بدون دیدگاه