سندرم دندی واکر که به نام ناهنجاری دندی واکر نیز شناخته می شود، یک هیدروسفالی مادرزادی نادر (انباشته شدن مایع در مغز) است که بر قسمت مخچه مغز تأثیر می گذارد. این عارضه که در هر 25000 تا 35000 تولد زنده در 1 مورد اتفاق می افتد، باعث می شود قسمت های مختلف مخچه به طور غیر طبیعی رشد کنند. با مراجعه به مرکز توانبخشی همراه رهاب در شرق تهران و انجام فعالیت های کاردرمانی در شرق تهران می توانید در زندگی روزمره ی فرزندتان به استقلال و کیفیت بیشتری برسید.
سندرم دندی واکر چیست ؟
همانگونه که در ابتدا توضیح دادیم ناهنجاری Dandy-Walker یک نقص مادرزادی (در بدو تولد) است که مخچه، قسمت پشتی مغز که حرکت، رفتار و توانایی شناختی را کنترل می‌کند، را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از ناهنجاری های مرتبط با سندرم دندی واکر عبارتند از:
- عدم وجود یا رشد محدود ورمیس (vermis)، قسمت مرکزی مخچه
- رشد محدود سمت چپ و راست مخچه
- بزرگ شدن بطن چهارم، فضای کوچکی که اجازه می دهد مایع بین قسمت های فوقانی و تحتانی مغز و نخاع جریان یابد.
- ایجاد یک توده ی کیست مانند بزرگ در پایه جمجمه، جایی که ساقه مغز و مخچه قرار دارند.
متخصصان ما در مرکز سندرم دندی واکر کودک را از لحاظ توانایی های ایستایی بدن و راه رفتن و … مورد ارزیابی و درمان قرار می دهند. از آنجایی که مخچه بخش مهمی از حرکت، تعادل و هماهنگی بدن است، بسیاری از افراد مبتلا به سندرم دندی واکر در حرکات و هماهنگی عضلات ارادی خود دچار مشکلاتی هستند. همچنین ممکن است در مهارت های حرکتی، خلق و خو و رفتار خود با مشکلاتی مواجه شوند و رشد فکری محدودی داشته باشند. حدود نیمی از مبتلایان به سندرم دندی واکر دارای ناتوانی ذهنی هستند.
درجه این وضعیت و اثرات آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما می تواند نیاز به مدیریت مادام العمر داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد سندرم دندی واکر و همچنین علائم و نشانه های آن و گزینه های درمانی موجود، ادامه مطلب را بخوانید.
علل و کاردرمانی در سندرم دندی واکر
ایجاد سندرم دندی واکر خیلی زود در رحم رخ می دهد. یعنی زمانی که مخچه و ساختارهای اطراف آن به طور کامل رشد نمی کنند. اگرچه بسیاری از افراد مبتلا به سندرم دندی واکر دارای ناهنجاری های کروموزومی مرتبط با این بیماری هستند، محققان بر این باورند که بیشتر موارد ناشی از مولفه های ژنتیکی بسیار پیچیده یا عوامل محیطی مجزا هستند، مانند قرار گرفتن در معرض موادی که باعث نقص مادرزادی می شوند. اعضای نزدیک خانواده نیز مانند فرزندان یا خواهر و برادر، در معرض افزایش خطر ابتلا به سندرم دندی واکر هستند، اما الگوی ارثی مشخصی ندارد – برای خواهر و برادر، میزان وقوع در حدود 5 درصد است. برخی تحقیقات نشان می دهد که سلامت مادر نیز ممکن است در ایجاد سندرم دندی واکر نقش داشته باشد. زنان مبتلا به دیابت بیشتر احتمال دارد فرزندی با این بیماری به دنیا بیاورند.
سندرم دندی واکر و علائم مربوط به آن
برای اکثر افراد، علائم و نشانه های سندرم دندی واکر در بدو تولد یا در سال اول مشهود است. اما 10 تا 20 درصد از افراد ممکن است تا اواخر دوران کودکی یا اوایل بزرگسالی علائمی نداشته باشند. علائم سندرم دندی واکر از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما مشکلات رشد در دوران نوزادی و افزایش دور سر به دلیل هیدروسفالی ممکن است اولین یا تنها نشانه باشد. برخی دیگر از علائم رایج سندرم دندی واکر عبارتند از:
- کندی رشد حرکتی: کودکان مبتلا به سندرم دندی واکر اغلب در مهارت های حرکتی مانند خزیدن، راه رفتن، حفظ تعادل و سایر مهارت های حرکتی که نیاز به هماهنگی اعضای بدن دارند، دچار تاخیر می شوند. کاردرمانی در سندرم دندی واکر در شرق تهران می تواند روی این موارد اهداف درمانی خود را تنظیم کند تا کودک بتواند به حداکثر استقلال خود در زندگی روزمره اش برسد.
- بزرگ شدن پیشرونده جمجمه و برآمدگی در قاعده آن: تجمع مایعات در جمجمه می تواند اندازه و دور جمجمه را در طول زمان افزایش دهد یا باعث ایجاد برآمدگی بزرگ در قاعده آن شود.
- علائم فشار داخل جمجمه: تجمع مایعات نیز می تواند به افزایش فشار داخل جمجمه کمک کند. اگرچه تشخیص این علائم در نوزادان سخت است، اما تحریک پذیری، بدخلقی، دوبینی و استفراغ ممکن است نشانه هایی در کودکان بزرگتر باشد.
- حرکات تند، ناهماهنگ، سفتی عضلانی و اسپاسم: ناتوانی در کنترل حرکات، تعادل یا انجام وظایف هماهنگ ممکن است نشان دهنده مشکلاتی در رشد مخچه باشد. کاردرمانگران در کاردرمانی در سندرم دندی واکر در شرق تهران با توجه به عدم داشتن تعادل این کودکان و ناتوانی در کنترل حرکات ارادی به بررسی و دادن تمریناتی برای کمک به بهبودی این موارد می پردازند.
- تشنج: تقریباً 15 تا 30 درصد افراد مبتلا به سندرم دندی واکر دچار تشنج می شوند.
اگر کودک شما شروع به بروز هر یک از این علائم کرد، فوراً با پزشک اطفال خود تماس بگیرید. حتماً علائم کودکتان، زمانی که شروع شد، شدت علائم و هر پیشرفت قابل توجهی را یادداشت کنید و یادداشت های خود را در قرار ملاقات خود بیاورید.
راه های تشخیص سندروم دندی واکر
سندرم دندی واکر با تصویربرداری تشخیص داده می شود. پس از معاینه فیزیکی و پرسشنامه، پزشک کودک شما سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI را برای بررسی علائم سندرم دندی واکر، از جمله ناهنجاری‌ها در مغز و تجمع مایعات، درخواست می‌کند.
نقش کاردرمانی در سندرم دندی واکر
اگرچه سندرم دندی واکر می تواند در زندگی روزمره تداخل ایجاد کند، موارد خفیف تر همیشه نیاز به درمان ندارند که این به شدت مشکلات رشد و هماهنگی فرد بستگی دارد. لذا به علت موارد مختلفی که این سندرم در زندگی روزمره ی کودکتان اختلالاتی ایجاد می کند به توان بخشی و کاردرمانی نیاز پیدا خواهید کرد. متخصصان کاردرمانی به مواردی از قبیل افزایش میزان قدرت و هماهنگی ماهیچه های ارادی فرد توجه می کنند. برای کمک به ایجاد مهارت های خودمراقبتی و حرکتی مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و راه رفتن و … هر موارد دیگری که در استقلال فرد اختلال ایجاد می کند نیز کاردرمانگران راه حل هایی خواهند داشت.
بدون دیدگاه