همی پلژی چیست؟ این اختلال به دلیل آسیب به مغز یا نخاع روی مدهد و موجب فلج یک طرفه بدن می شود. این اختلال بر روی صورت، بازو و پا تاثیر می گذارد. بسته به علت، همی پلژی می تواند به صورت دائم یا موقت باشد. در این مقاله به بررسی انواع این اختلال، علائم، روش های تشخیص و درمان می پردازیم.
فلج یکطرفه بدن(همی پلژی) چیست؟
همی پلژی چیست؟ نوعی فلج است که فقط یک طرف بدن را درگیر می کند. این اختلال باعث می شود، فرد قادر نباشد ماهیچه های قسمتی که آسیب دیده است را حرکت داده یا کنترل کند. عضلاتی که درگیر این بیماری هستند، بسیار سست می شوند. همی پلژی یا سمت چپ یا سمت راست بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. خط جدا کننده بین دو نیمه، ستون فقرات بیمار است. اگر ضایعه در نیمکره چپ باشد، فلجی در طرف راست بدن رخ می دهد و بالعکس. فلج یک طرفه بدن یا همی پلژی باعث ناتوانی در کنترل حرکات ارادی در گروهی از عضلات می شود.
فلج همی پلژی چیست؟ این عراضه می تواند سه ناحیه بدن را تحت تاثیر قرار بدهد. بازو، پا و صورت ممکن است هم زمان یا با شدت های متفاوت درگیر شوند. گاهی مشاهده شده است که همی پلژی می آید و می رود یا هر دو طرف بدن را هم درگیر می کند. پس در روش های درمانی و بخصوص در کلینیک کاردرمانی فلج یک طرفه بدن در شرق تهران این مسئله را در نظر می گیرد که کنترل کدام بخش از حرکات آسیب دیده اند. عوارضی که بیماران تجربه می کنند، شامل موارد زیر است:
- اسپاسم عضلانی (ضعف در عضلات)
- آتروفی عضلانی( از دست دادن قدرت عضله)
- تشنج
- درد
انواع همی پلژی
انواع همی پلژی چیست؟ در ادامه به انواع همی پلژی اشاره می کنیم:
۱-همی پلژی صورت: افرادی که به همی پلژی صورت مبتلا شده اند، با فلج ماهیچه های یک طرف صورت خود مواجه می شوند. این اختلال ممکن است با یک همی پلژی خفیف در سایر نقاط بدن هم همراه باشد.
۲-همی پلژی ستون فقرات: همی پلژی ستون فقران که به سندروم براوت سکوارد هم شناخته می شود، موجب آسیب در یک طرف نخاع می شود که منجر به فلج شدن همان سمت بدن می شود. همچنین این اختلال موجب از بین رفتن احساس درد و دما در طرف مقابل بدن می شود.
۳-همی پلژی مقابل: این نوع از همی پلژی به فلج در طرف مقابل بدن اشاره دارد که آسیب مغزی در آن روی داده است.
۴-همی پلژی اسپاستیک: همی پلژی اسپاستیک که نوعی از فلج مغزی است، عمدتاً یک زرف بدن را درگیر می کند. عضلات سمتی که آسیب دیده است به طور دائم منقبض یا اسپاستیک می شوند.
۵-همی پلژی متناوب کودکی: همی پلژی متناوب دوران کودکی هم معمولاً کودکان زیر ۱۸ ماه را تحت تاثیر قرار داده و باعث بروزدوره های مکرر همی پلژی می شود. این اختلال می تواند یک یا هر دو طرف بدن کودک را درگیر کند.
بیماری هایی که باعث همی پلژی می شوند
- آسیب های نخاعی
- سکته مغزی
- ضربه مغزی و آسیب های تروماتیک مغزی
- بیماری های مادرزادی مانند همی لژی متناوب کودکی
- تشنج و صرع
- آنوریسم و خونریزی در داخل مغز
- آسیب های وارده به نوزاد در هنگام تولد یا اوایل کودکی
- خونریزی بین مغز و لایه های بیرونی آن
- سردردهای میگرنی
- عفونت های تاثیرگذار بر سیستم عصبی مانند مننژیت یا آنسفالیت
- بیماری های سیستم عصبی مانند ام اس
علائم و نشانه های همی پلژی
همان طور که گفته شد، همی پلژی سمت چپ یا راست بدن را درگیر می کند. اگر سمت چپ آسیب ببیند، فلج یک طرفه در سمت راست روی می دهد. در حالی که اگر آسیب به سمت راست مغز رسیده باشد، علائم در سمت چپ دیده می شوند. همچنین علائم می توانند از نظر شدت متفاوت باشند و بیماران به اشکال مختلف تحت تاثیر قرار می گیرند. پس نشانه های همی پلژی چیست؟ این نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- مشکل در راه رفتن
- خستگی عضلانی
- ناتوانی در گرفتن اشیاء
- از دست دادن یا عدم تعادل
- اختلال در هماهنگی
همچنین قابل ذکر است که علائم زیر در افرادی که آسیب مغزی تروماتیک را تجربه می کنند، مشاهده می شود:
- مشکل در صحبت کردن
- تغییر در رفتار
- سردرگمی، بی قراری و آشفتگی
- مشکل در تمرکز، توجه یا تفکر و حافظه
- تشنج
برای این که بدانیم علائم همی پلژی چیست؟ به علائم این بیماری در کودکان هم می پردازیم:
- مشت نگه داشتن یک دست
- تاخیر در راه رفتن که نیاز به کاردرمانی تاخیر حرکتی دارد.
- ترجیح دادن یک دست بر دست دیگر تا قبل از سن ۱۲ سالگی
- روی انگشتان پا راه رفتن
روش های درمانی همی پلژی
تشخیص همی پلژی چیست؟ پس از این که متخصص به وسیله آزمایش خون، اسکن و تصویربرداری از مغز و همچنین اسکن عروق خونی به تشخیص همی پلژی برسد، وقت آن رسیده است که گزینه های درمانی مطرح شوند. گزینه های درمانی و روش درمان همی پلژی چیست؟ درمان به شدت علائم بستگی دارد. پس افراد مبتلا، اغلب تحت توانبخشی که شامل فیزیوتراپی، درمانگران توانبخشی (گفتاردرمانی و کاردرمانی) و تحت نظارت متخصص سلامت روان قرار می گیرند.
روش های درمانی، هر یک می توانند بر روند بهبود علائم و نشانه های بیماری و در پی آن افزایش کیفیت زندگی بیمار نقش مهمی داشته باشند. کاردرمانگر در حیطه های مختلفی مداخله می کند تا فرد بتواند فعالیت هایی مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن، تحرک و جابجایی، حمام رفتن، توالت رفتن، بهداشت شخصی و… را به صورت مستقل انجام دهد. کاردرمانی به بهبود عملکرد شغلی و تحصیلی نیز کمک میک ند و برای بهبود آن راهکارها،استراتژی ها و تمرینات توانبخشی را ارائه می دهد.
در ادامه به تمریناتی که در جلسات کاردرمانی در کلینیک توانبخشی همراه در خیابان دماوند، توسط کاردرمانگر طراحی و اجرائی می شوند، اشاره می کنیم:
تمرینات دامنه حرکتی در کاردرمانی همی پلژی چیست؟
تمرینات دامنه حرکتی می تواند مانع کوتاهی و سفتی عضله در اندام ضعیف شده شود. در نتیجه به بهود دامنه حرکتی و جلوگیری از خشکی مفصل کمک می کند. بسته به اینکه اندام به صورت ارادی کار می کند یا نه؛ دامنه حرکتی می تواند به صورت های زیر باشد:
- دامنه حرکتی غیر فعال: فرد دیگری اندام را به حرکت درمی آورد و فرد توانایی حرکت دادن اندام را ندارد.
- دامنه حرکتی کمکی فعال: فرد حرکات را تا حدی انجام میدهد و برای کامل کردن آن ها به کمک نیاز دارد.
- دامنه حرکتی فعال: فرد حرکت را کامل انجام می دهد.
تمرینات انعطاف پذیری همی پلژی چیست؟
کاردرمانی همی پلژی در شرق تهران جهت درمان فلج یک طرفه بدن، یک برنامه کششی برای فرد طراحی می کند که به فرد کمک شایانی خواهد کرد. زیرا این حرکات باعث بهبود گردش خودن در فرد شده و تعادل و هماهنگی در اندام افزایش می یابد.
وقتی این تمرینات با تمرینات قدرتی همراه شوند؛ می توانند باعث بهبود پوسچر و وضعیت بدن در فرد شوند. تمرینات انعطاف پذیری برای فردی که حرکاتش محدود شده است، بسیار مهم است زیرا معمولا انعطاف پذیری در طرف سالم بدن بیشتر است و کاردرمانگر با افزایش انعطاف پذیری در طرف فلج، به بهبود فرد کمک می کند.
تصویر سازی حرکتی در کاردرمانی همی پلژی چیست؟
در روند درمان فلج یک طرفه بدن و در طول تمرینات تصویر سازی حرکتی، از فرد خواسته می شود تا خودش را تصور کند که در حال استفاده از بخشی از بدنش است. سپس کاردرمانگر از فرد می خواهد که تصور کند کدام بخش را دقیقاً حرکت می دهد و چه حرکاتی انجام می دهد. در طول این نوع تمرین فعل و انفعالاتی در مغز رخ می دهد و ممکن است بخش هایی از مغز و عضلات مربوط به آن بخش فعال شوند. ثابت شده که این نوع تمرین باعث بهبود حرکات بازو و راه رفتن در فلج یکطرفه شده است.
وسیله های کمکی در همی پلژی
وسیله های کمکی مانند بریس، عصا، واکر و ویلچر می توانند قدرت و حرکت را در فلج یک طرفه بدن افزایش دهند. کاردرمانگر وسیله ای را که نیازهای فرد را به بهترین نحو برطرف می کند، تجویز یا طراحی می کند. گاهی لازم است تا تغییراتی در وسیله کمکی ایجاد شود. مثلاً طول و عرض ویلچر متناسب با بدن فرد تنظیم شود. ممکن است لازم باشد تا کاردرمانگر در مرکز کاردرمانی با فرد تمرین کند تا فرد بتواند به موثرترین و بهترین نحو از وسیله کمکی استفاده کند. مرکز کاردرمانی همی پلژی در شرق تهران نحوه مراقبت از وسیله کمکی و تعمیر آن را نیز به فرد آموزش می دهد.
کاردرمانی تحرک عملکردی و مناسب سازی خانه در همی پلژی
با اینکه زندگی با فلج یکطرفه بدن می تواند سخت و چالش برانگیز باشد، اما غیر ممکن نیست. مداخلات توانبخشی و تطابقات محیطی جهت درمان فلج یک طرفه بدن به فرد کمک می کنند تا کیفیت زندگی آنها بهبود یابد. طیف وسیعی از تطابقات و مناسب سازی محیط و خانه وجود دارد که می تواند امنیت فرد را در جابجایی و تحرک تضمین کند مانند رمپ ها و جایگاه مخصوص توالت.
نتیجه گیری
کاردرمانی همی پلژی در کلینیک توانبخشی همراه در شرق تهران در تلاش است که بهترین و به روز ترین مداخلات را به این افراد ارائه دهد. در این مرکز به فرد کمک می کنند تا در فعالیت های روزمره زندگی استقلال بیشتری کسب کند. در نتیجه وضعیت جسمی فرد نیز بهبود می یابد. درمان فلج یک طرفه بدن (همی پلژی) به حفظ مشارکت اجتماعی فرد و بهبود عملکرد وی در فعالیت های زندگی، محیط کار و تحصیل کمک می کند.
 چیست؟ چگونه درمان می شود؟){kind=link}
بدون دیدگاه