آبریزش دهانی  یا drooling  

تعریف :

عبارت است از ، از دست رفتن رفتار غیر ارادی بزاق و دیگر محتویات دهانی از دهان .

ترشح بزاق توسط اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک کنترل می شود.

علل احتمالی آبریزش دهانی:

1.مشکل در بلع: خصوصا عواملی مثل مکیدن ضعیف و ضعف در شکل دهی مناسب زبان هنگام بلع

2.حس ضعیف صورت: باعث می شود فرد از وجود بزاق دهان روی پوست لب و چانه آگاهی نداشته و تلاشی برای بلعیدن بزاق نکند.

3.کاهش یا افزایش تون عضلانی در گونه ولب ها : به عنوان مثال تون پایین لب ها باعث وضعیت دهانی باز می شود که این حالت به بزاق اجازه جمع شدن و تامین فشار لازم برای شروع و انجام بلع را نمی دهد.

4.عدم کنترل سر و گردن و مشکلات مربوط به گردن گرفتن نوزاد

5.علت های رفتاری مثل رفتار های خود تحریکی(بردن اشیا و انگشتان به دهان)

6.خوردن غذاهای ترش و شیرین

  1. اثر جانبی دارو ها: برای مثال دارو هایی که برای کنترل صرع مصرف می شوند ممکن است باعث افزایش ترشح بزاق شود.

8.ناهنجاری های دهانی

  1. مسائل مربوط به عملکرد ذهنی

اگر آبریزش دهان بعد از 2 سالگی همچنان باقی بماند حتما با پزشک یا گفتاردرمانگر مشورت کنید، چون علل پاتولوژیک هم برای آبریزش وجود دارد، مانند:

  • ریفلاکس محتویات معده
  • بیماری های عفونی دهان و دندان
  • اختلالات غدد بزاقی
  • آلرژی غذایی

9 شکایت رایج خانواده هایی که کودک با مشکل اختلال بلع و آبریزش دارند:

  1. طولانی شدن مدت زمان صرف غذا

2.خیس شدن لباس بخاطر آبریزش دهان و مجبور بودن برای عوض کردن آن

3.نگه داشتن طولانی مدت غذا در دهان

  1. عوق زدن ( وقتی که غذای سفت تر به کودک داده می شود)

5.کودک حین غذا خوردن زبان را زیاد بیرون می آورد

6.گاز گرفتن و داخل دهان بردن وسایل و اشیا

  1. کاهش وزن کودک
  2. بالا آوردن
  3. گاز گرفتن قاشق

در صورت مشاهده هرکدام از موارد بالا حتما به یک آسیب شناس گفتار و زبان برای بررسی مشکل و انجام تکنیک های درمانی مناسب  مراجعه کنید.

ضرورت مراجعه به گفتاردرمانی  درآبریزش دهانی:

 در کودکی که دچار آبریزش دهانی است این مشکل می تواند نشان دهنده مختل بودن حرکات  فک ها ، زبان و لب ها در حد مورد نیاز برای گفتار باشد. پس تا زمانی که کودک توانایی حرکتی دهانی برای انجام این اعمال پایه را کسب نکرده ،نمیتواند حرکات  سریعتر گفتار را نیز کسب کند و در آینده منجر به اختلالات تولیدی خواهد شد.

دومین عامل محیط است . تجزیه بزاق روی لباس های فرد دچار آبریزش دهانی  موجب استشمام بوی بد از فرد می شود و در نتیجه باعث می شود خانواده و نزدیکان کمتر به آنها نزدیک شده وکاهش تعاملات محیطی باعث کاهش تجربه های زبانی شده و در نتیجه روی رشد گفتار و زبان تاثیر سوء می گذارد.

مشاوره به خانواده :

خانواده ها در روند درمان مشکل  ابریزش دهانی مانند سایر اختلالات  گفتار و زبان نقش اصلی در درمان کودک خود دارند . خانواده ها می توانند در خانه  با انجام  یکسری مراقبت های درمانی  به کودک خود کمک کنند.

مانند:

  1. پوشیدن دستمال گردن یا استفاده از پارچه های حوله ای که به دور گردن پیچیده شده و به راحتی چفت می شود.
  2. پوشیدن عرق گیر های حوله ای با تصاویر برجسته که می توان آن را به وسیله گیره به لباس ضمیمه کرد.عرق گیر برای مدت طولانی تری خشک به نظر می رسد.همچنین می توان نوعی کاغذ جاذب (مثل نوعی که در کمک های اولیه استفاده می شود)را درون حوله ای که به عنوان پیش بند استفاده می شود،دوخت. این کاغذ رطوبت را جذب می کند.
  3. اگر کودک قادر به پاک کردن چانه اش است نوار های عرق گیر را به دور مچ دستش بپیچید.بچه ها بیشتر از آستین به جای دستمال برای خشک کردن استفاده می کنند.
  4. وقتی که باقی مانده بزاق بر روی لباس سبب ایجاد بوی بد می شود حتما باید از چند قطره ادکلن یا مواد ضد عفونی کننده استفاده کرد.

5.حذف یا محدود کردن شیرینی جات

6.ضربه زدن روی لب با نوک انگشت و یا مسواک نرم

7.ایجاد یا افزایش عملکرد مکیدن آب ، آبمیوه و یا هر نوشیدنی

8.تحریکات دمایی و استفاده از کمپرس آب گرم و سرد

درمان:

گفتاردرمانی و کاردرمانی می توانند به فرزند شما در بهبود تون عضلانی دهان و لب ها و  بسته شدن آنها کمک کنند. همچنین در خلال جلسات درمانی مشاوراتی در مورد رژیم غذایی به خانواده ها داده میشود . به عنوان مثال کاهش مصرف غذاهای اسیدی زیرا این غذاها می توانند تولید بزاق را  بیش از حد تحریک کنند.

اهداف درمان:

به طور کلی آبریزش را می توان از طریق کاردرمانی و/یا گفتاردرمانی که بر موارد زیر تمرکز دارند درمان کرد:

حالت و موقعیت مناسب ایجاد کنید

گاهی اوقات ، کنترل ضعیف عضلات تنه ، گردن و سر منجر به کج شدن سر به سمت پایین می شود. در این حالت ، بزاق تمایل دارد در جلوی دهان جمع شده و از لب های جدا شده خارج شود. درمانگر می تواند به شما کمک کند تا فرزند خود را در موقعیت هایی قرار دهید که باعث کنترل مناسب تنه و حمایت از سر شود.

قدرت و کنترل عضلات دهان را تقویت کنید

درمانگران از انواع تمرینات حرکتی دهانی- حرکتی برای کمک به کودکان برای ایجاد تن عضلانی در اطراف دهان استفاده می کنند. به عنوان مثال ، درمانگر ممکن است از کودکتان بخواهد لب های خود را در اطراف نی ، قاشق یا یک تکه غذا ببندد و/یا تلفظ صداهای گفتاری بسته ( انسدادی) مانند “p” ، “b” و “m” را تمرین کند. درمانگر به شما نشان می دهد که چگونه این تمرینات را  همراه با تشویق فراوان کودک در قالب پاداش های کوچک در خانه ادامه دهید.

افزایش حساسیت دهانی

 به طور مشابه ، درمانگران انواع تمرینات لمسی را انجام می دهند که می تواند به کودک شما در ایجاد حساسیت در لب ها ، زبان ، دهان و چانه کمک کند. این  تمرینات باعث ایجاد آگاهی از خشک شدن در مقابل مرطوب شدن میشود. بنابراین کودک شما هنگام آبریزش از دهان  متوجه این مورد می شود. تمرینات افزایش حساسیت دهانی می تواند شامل دمیدن حباب ، ایجاد صداهای اغراق آمیز با لب ها مانند “او او او” ، “ای ای ای” و “پو پو پو” باشد. باز هم درمانگر به شما راهنمایی می کند که چگونه این تمرینات را در خانه انجام دهید

 

جویدن و بلع مناسب را تمرین کنید.

آیا فرزند شما هنگام غذا خوردن بیش از حد آب دهان می آورد؟ در این صورت ، شما و درمانگر می توانید با فرزند خود در تسلط بر مراحل جویدن و بلع مناسب کار کنید. انجام این تمرینات زمانی مفید است که کودک شما به اندازه کافی گرسنه باشد . به طور کلی ، درمانگر به شما نشان می دهد که چگونه حرکات جویدن مناسب (بستن دندان ها و سپس لب ها و غیره) را الگوبرداری و با اغراق انجام دهید و فرزند شما را نیز به انجام این کار تشویق می کند. همچنین می تواند به فرزند شما یک آینه دستی بدهد تا بتواند خود را در انجام این مراحل تماشا کند. مانند همیشه ، به یاد داشته باشید که در تمام این مراحل کودک را تشویق و از او حمایت کنید.

کلید واژه:

آبریزش دهانی –   درولینگ – اختلال بلع- گفتاردرمانی – درمان اختلالات بلع – درمان آبریزش دهانی – درمان کاهش تون عضلانی لب ها

منابع:

The management of drooling in motor neurone disease

Management of drooling in children

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *