گفتار درمانی شکاف کام از حیطه های مداخلات در این نقص مادرزادی است که از بدو تولد در بعضی از کودکان وجود دارد. این نقص، علاوه بر مشکلات دندانی و تغذیه ای، موجب عفونت گوش و در پی آن مشکلات گفتاری برای کودک می شود. کودکان لب شکری نمی توانند به صورت واضح حرف بزنند، بنابراین برای رفع این مشکل، مراجعه به گفتاردرمانی ضرورت دارد.
در این مطلب به تاثیر شکاف کام در گفتار کودکان و همچنین تکنیک های درمانی این اختلال می پردازیم. در ادامه هم بهترین کلینیک توانبخشی و گفتاردرمانی همراه در شرق تهران را معرفی می کنیم که به صورت تخصصی به درمان کودکان لب شکری می پردازد. اگر تا انتهای مطلب همراه ما باشید، اطلاعات بیشتری از روش های گفتار درمانی در اختیار شما بگذاریم.
شکاف کام چیست؟
شکاف یا لب شکری به جداشدن دو صفحه مانند لب یا سقف دهان از هم گفته می شود. شکاف های لب و کام قبل از به دنیا آمدن اتفاق می افتند. شکاف ممکن است در لب بالا یا لب پایین همچنین در کام و نرم کام اتفاق بیافتد. شکاف کام ممکن است در بخش جلویی کام یعنی بخش استخوانی یا در بخش خلفی کام یا نرم کام اتفاق بیافتد. در هر صورت نیاز به خدمات گفتار درمانی شکاف کام بدیهی است و ضرورت دارد.
شکاف کام ممکن است در وسط یا طرفین کام یا در دو طرف کام اتفاق بیافتد. همان طور که گفته شد، شکاف کام و لب یک بیماری مادرزادی است که در آن نوزاد با شکاف کام یا لب یا هردو متولد می شود. گاهی شکاف ممکن است توسط بافت مخاطی روی آن پنهان شده باشد و با دیدن قابل مشاهده نباشد و نیاز به ارزیابی دهانی دقیق داشته باشد. پس از بررسی های دقیق توسط پزشک، نوبت به درمان و خدمات گفتار درمانی شکاف کام می رسد.
در سراسر جهان، شکاف دهانی به هر شکل به عنوان مثال شکاف لب و کام یا شکاف جدا شده تقریباً هر 700 تولد زنده یک مورد رخ می دهد. تخمین های بین المللی که به شکاف لب با یا بدون شکاف کام محدود می شود 94/7 الی 92/9 در هر 10000 تولد زنده است.
عوامل بروز شکاف لب و کام
شکاف های لب و کام یکی از موارد شایع مشکلات عضوی مراجعه کننده به کلینیک گفتاردرمانی خیابان دماوند تهران هستند. علل اصلی ایجاد شکاف کام به دوران بارداری بر می گردد که ترکیبی از ارث و عوامل محیطی در بروز آن موثر است. در دوران بارداری مصرف داروی ضد تشنج، کاهش اسید فولیک، آلودگی هوا، مصرف مشروبات الکلی، دیابت در دوران بارداری و سیگار و کورتون در بروز آن نقش دارند.
آسیب های همراه با این ناهنجاری، اشکالات شنوایی، اختلالات گفتاری، مشکلات روانی بلع و ناهنجاری های دندانی است. همچنین برای شیر خوردن از شیشه های شیر با سری مخصوص برای این نوزادان استفاده می شود. برای پیشگیری از کاهش شنوایی کودکان شکاف کام، این کودکان سالی دو بار به متخصص گوش و حلق و بینی باید مراجعه کنند.
علایم و نشانه های شکاف کام
کودکان دارای شکاف کام و لب می توانند دارای علائم و مشکلات زیر باشند.
- تشدید و جریان هوا: در حین تولید گفتار، اختلال در دریچه کامی-حلقی می تواند باعث هایپر نیزالیتی (اختلال شدید) شود.
- هایپرنیزالیتی: تو دماغی صحبت کردن به علت ورود هوا به بینی به جای ورود به دهان.
- دندانی/ ارتودنسی: انحرفات دندانی و مال اکلوژن (به مشکلات دندانی و عدم تراز دندان ها گفته می شود) می توانددر قرار گیری محل تولید اثر گذار باشد.
- شنوایی: کودکان مبتلا به شکاف کام با/ یا بدون شکاف لب ممکن است در معرض خطر زیادی برای عدم امتزاج گوش میانی و افت شنوایی انتقالی همراه با آن به دلیل سوء عملکرد شیپور استاش باشند. این موارد نیازمند گفتار درمانی شکاف کام در مرکز توانبخشی همراه شرق تهران هستند.
- تاثیر روانی- اجتماعی: شکاف کام می تواند بر سلامت روانشناختی و اجتماعی فرد اثر بگذارد مثلاً طرد اجتماعی به علت ظاهر کودک. این موارد نیازمند درمان سریع هستند.
- تولید: تاثیر اختلال در دریچه کامی و حلقی در تولید به عنوان گفتار شکاف کام یا گفتار شکاف گونه توصیف می شود.
- صدا: مشکلات صوتی در کودکان مبتلا به شکاف ممکن است شامل مواردی مانند بیش فعالی حنجره و سندرم صدای نرم باشند. این موارد نیازمند درمان شکاف لب با گفتار درمانی شکاف کام هستند.
- تغذیه وبلعیدن: مشکلات تغذیه ای درنوزادان دارای شکاف، بسته به نوع و شدت شکاف به طور قابل توجهی با کودکان سالم متفاوت است.
تاثیر شکاف کام کودکان بر گفتار آن ها
اختلالات زبانی هم به لحاظ کیفی و هم کمی، عمدتاً در حیطه رشد واجشناختی است. تاثیر شکاف کام بر گفتار شامل موارد زیر می شود:
- تاخیر در شروع قان و قون
- تاخیر در رشد هم خوانها
- عملکرد ضعیف تر در درک واژگان
- طول جملات کوتاه تر و ساده سازی در عبارات و جملات و تنوع واژگانی کمتر
- تاخیر در بیان اولین کلمات و آهسته تر بودن روند رشد واژگان
در حقیقت، کودکانی که با شکاف کام متولد می شوند، معمولاً دیرتر شروع به صحبت کردن می کنند.. همچنین خطاهای گفتاری این کودکان در حین صحبت کردن بیشتر است که به آن ها خطاهای جبرانی گفته می شود. ضمناً کودکانی که با شکاف کام متولد می شوند، اختلال عملکرد ولوفرانکس هم دارند. به عبارت دیگر چون دهانه بین دهان و بینی به درستی بسته نمی شود هوای زیادی در حین صحبت کردن از بینی خارج می شود.
اختلالات ارتباطی اجتماعی در گفتار درمانی شکاف کام
علاوه بر اختلالات گفتاری، کودکان لب شکری به اختلالات ارتباطی اجتماعی هم مبتلا هستند که عبارتند از:
- در سنین پایین تر، این کودکان کمتر از اشاره کردن و ارتباط غیرکلامی استفاده می کنند.
- در سنین قبل از 4 سالگی کمتر مهارت های مکالمه ای را رعایت می کنند، مثل رعایت نوبت صحبت، نگاه چشمی و توجه مستمر.
- در مکالمه بیشتر منفعل هستند تا فعال، عدم اعتماد به نفس هنگام صحبت و بی میلی برای گفتگو. که این موارد هم در جلسات گفتار درمانی شکاف کام مورد توجه قرار می گیرد.
هدف از گفتار درمانی کودکان مبتلا به شکاف کام چیست؟
جلسات گفتار درمانی شکاف کام برای کودکان اگر به صورت انفرادی و جدا جدا صورت بگیرد تاثیر بیشترو نتیجه بهتری دارد. البته گاهی اوقات جلسات گفتاردرمانی ممکن است به صورت گروهی و در گروه های کوچک انجام شود. به طور خلاصه، از اهداف اصلی گفتار درمانی شکاف کام و لب کودکان لب شکری شامل موارد زیر می شوند:
- اطمینان از فشار مناسب دهان در حین تولید صداها
- ایجاد الگوهای گفتاری و حرکتی جدید و جایگزین کردن آن ها با خطاهای صدای گفتار
- ادای صحیح اصوات و صامت ها با استفاده از تکنیک های درمانی برای تلفظ
انواع اختلال گفتاری در بیماران شکاف کام
- بیشتر اوقات یک دکتر، شکاف لب و کام را با مشاهده مستقیم هنگام تولد شناسایی می کند.
- شکاف لب ممکن است هنگام بررسی های سونوگرافی بارداری شناسایی شود. البته دیدن شکاف لب در سونوگرافی بسیار دشوار است.
- گاهی دیدن شکاف کام و نرم کام بسیار دشوار است و می توان با علامت هایی مانند مکیدن ضعیف، طول کشیدن مدت غذاخوردن و نفوذ شیر به درون بینی به وجود شکاف شک کرد.
- گاهی شناسایی شکاف های زیر مخاطی و پنهان نرم کامی بسیار دشوار است و گاهی با دیدن زبان کوچک دو شاخه شده می توان پی برد که شکاف زیر مخاطی پنهانی در نرم کام وجود دارد. زبان کوچک ادامه نرم کام است و در انتهای دهان مشاهده می شود. توجه داشته باشید اگر زبان کوچک دوشاخه شده را مشاهده نمودید می توانید در مورد احتمال وجود شکاف زیر مخاطی با پزشک مشورت کنید یا به کلینیک گفتار درمانی خیایان دماوند مراجعه نمایید.
احتمال دارد، شکاف های زیر مخاطی تا هنگام شروع به صحبت کردن کودک، قابل کشف شدن نباشند و با وجود صدای تو دماغی می توان به وجود شکاف زیر مخاطی شک کرد.
تیم درمان شکاف کام
تیم درمانی در مرکز گفتار درمانی شکاف کام و لب شامل متخصصین زیر است:
- پزشک متخصص اطفال
- متخصص ارتودنسی
- متخصص گوش و حلق و بینی کودکان
- دندان پزشک اطفال
- متخصص ژنتیک
- گفتاردرمانگر
- پرستار
- مددکار اجتماعی
درمان شکاف لب در شرق تهران برای کودکان شکاف کام (با یا بدون شکاف لب) و بیماری های جمجه ای-صورتی یا حنجره همراه با یک رویکرد تیمی است که افراد این تیم در بالا آورده شد. اعضای اصلی تیم درمان، جراح و آسیب شناس گفتار و زبان هستند. هدف از جراحی، ترمیم ساختارهای آسیب دیده برای ایجاد عملکرد کافی دریچه کامی-حلقی، تسهیل رشد دهان و صورت و بهبود ظاهر است.
گفتار درمانی شکاف کام چگونه به این کودکان کمک می کند؟
اولین اقدام گفتاردرمانگر، ارزیابی جامع و همه جانبه مهارت های گفتار و زبان کودک است. ارزیابی هایی مانند ارزیابی تولید، ارزیابی تشدید، ارزیابی صوت، ارزیابی زبانی با استفاده از تست های غربالگری و آزمون TOLD، انجام آزمون تولید و آوایی و ارزیابی خروج هوا از بینی همگی در مرکز گفتاردرمانی خیابان دماوند تهران انجام می شوند.
پس از انجام ارزیابی و تشخیص مشکل، گفتاردرمانگر شروع به طرح ریزی و اجرای یک برنامه درمانی اختصاصی و موثر با اهداف درمانی بلند مدت و کوتاه مدت برای کودک می کند. با توجه به نقش موثر خانواده ها در درمان مشکلات گفتاری این کودکان، گفتاردرمانگر مشاوره ها و آموزش هایی را درمورد ماهیت و ویژگی های این اختلال و روند درمانی آن برای رسیدن به اهداف درمانی به خانواده ها ارائه می دهد.
مرکز گفتار درمانی شکاف کام کودکان در شرق تهران
اهداف درمانی در گفتاردرمانی شکاف کام در شرق تهران، شامل موارد زیر است:
- رشد مهارت های زبان درکی و بیانی متناسب با سن کودک
- افزایش توان و پیوستگی آواسازی
- افزایش قابلیت وضوح گفتار
- کاهش هایپرنیزالیتی و هایپونیزالیتی گفتار
- رفع مشکلات تغذیه ای
- بهبود وضعیت حسی داخل دهانی
- کاهش گرفتگی های صوتی
هدف نهایی گفتار درمانی شکاف کام، ایجاد رفتارهای طبیعی تولید گفتار است. انتظار می رود بیش از 57 % کودکان دارای شکاف لب و کام، به نوعی از اختلالات گفتاری زبانی رنج ببرند. این کودکان معمولاً بدون مداخلات درمانی نمی توانند اختلالات خود را مرتفع کنند.
سخن آخر
لب شکری یا شکاف کام و لب از مشکلات مادرزادی است که نه تنها بر چهره کودک، مشکلاتی هم در صحبت کردن او ایجاد می کند. این کودکان به درستی نمی توانند کلمات را بیان کنند و حتی در برخی موارد به صورت نامفهوم و تودماغی صحبت می کنند. به این ترتیب، استفاده از گفتار درمانی شکاف کام برای رفع این مشکلات ضرورت دارد.
کلینیک توانبخشی همراه در شرق تهران با برگزاری جلسات گفتاردرمانی به این کودکان کمک می کند تا مهارت های گفتاری خود را بهبود بخشند. پس در صورتی که کودک شما شکاف کام دارد و نمی تواند به راحتی حرف بزند، با مراجعه به این مجموعه از خدمات مرکز ما استفاده کنید.
بدون دیدگاه