گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی از جمله مهم ترین اقدامات توانبخشی برای این بیماران محسوب می شود. زیرا افراد دچار این ضایعه غالباً دچار درجات مختلفی از آسیب مغزی می شوند. بنابراین برای رسیدن استقلال فردی و کسب مجدد توانایی های خود نیاز به مداخلات توانبخشی دارند.

توانبخشی بیماران سکته مغزی درمانی گروهی است که با همکاری متخصصین روانپزشکی، کاردرمانی، فیزیوتراپی و گفتار درمانی شرق تهران انجام می شود. گفتار درمانی در تمام مراحل بهبودی بیماران سکته مغزی نقش موثری ایفاء می کند. این بیماران ممکن است به طور جدی دچار نقایص ارتباطی و مشکلات بلع باشند. بنابراین دریافت مداخلات گفتاردرمانی در بازگشت فرد به زندگی عادی بسیار تعیین کننده است.

در این مقاله همراه ما باشید تا در مورد علائم اختلال تکلم و زمان برگشت تکلم پس از سکته مغزی و تاثیر تمرینات گفتار درمانی در درمان این بیماران اطلاعات بیشتری کسب کنیم.

گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی

علائم اختلال تکلم بعد از سکته مغزی

یک سوم افرادی که دچار سکته مغزی می شوند مشکلات ارتباطی دارند. لازم به یادآوری است که مشکلات ارتباطی بر هوش فرد تأثیر نمی گذارند. اما ممکن است درک مطالب و بیان افکار را برای او دشوار کنند. مشکلات ارتباطی می توانند اعتماد به نفس افراد را در بازگشت به فعالیت های روزمره مانند کار، خرید و مناسبت های اجتماعی کاهش دهند.

گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی از این بیماران  و خانواده آن ها، در راستای بهبود ارتباطات اجتماعی و کاهش مشکلاتشان حمایت می کند. نقایص ارتباطی بیماران سکته مغزی شامل موارد زیر می شوند:

  • دشواری در درک مطالب گفته شده (آفازی پذیرا)
  • مشکل در استفاده از کلمات و جملات برای بیان آنچه می خواهند بگویند. (آفازی رسایی)
  • مشکل در فکر کردن به کلماتی که می خواهند به کار ببرند. (مشکل در پیدا کردن کلمات)
  • نقایص خوانایی (نارساخوانی) و نوشتاری (دیس گرافی)
  • ضعف عضلانی که ممکن است گفتار را نامفهوم یا درک آن دشوار کنند. (دیس آرتریا)
  • نقص در استفاده از عضلات در جایگاه صحیح برای داشتن گفتار واضح (دیس پراکسی)

متخصصین گفتاردرمانی سکته مغزی در کلینیک توانبخشی همراه شرق تهران، تمام جنبه های ارتباطی را که می تواند تحت تأثیر سکته مغزی قرار گیرد را ارزیابی می کنند. سپس برنامه درمانی برای هر فرد در زمینه اهداف ارتباطی شخصی مختص خود او تدوین می شود. گفتاردرمانگران، همچنین می توانند از وسایل کمک ارتباطی و فناوری برای کمک به روند درمان و کاهش مشکلات مراجع بهره ببرد.

زمان برگشت تکلم بعد از سکته مغزی

اکثر مراقبین یا همراهان بیماران سکته مغزی می پرسند که آیا تکلم در بیماران پس از سکته مغزی برمی گردد؟ اگر بخواهیم واقع بینانه پاسخ دهیم باید بگوییم بله. اما چه زمانی و چقدر؟ بستگی به عوامل مختلفی دارد. درواقع برای این که این پاسخ دریافت شود، درمانگر ارزیابی های دقیقی انجام می دهد و طبق برنامه طراحی شده، جلسات گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی به جلو می رود.

از طرف دیگر عوامل مهمی در درمان گفتار پس از سکته مغزی نقش دارند. به عنوان مثال این که شدت آسیب مغزی چقدر است؟ در تصویربرداری MRI کدام ناحیه آسیب دیده است؟ دیگر این که سن بیمار، انگیزه و امید بیمار و میزان همکاری او در بهبود نقش موثری خواهند داشت.

از طرف دیگر، میزان آسیب تکلم فرد هم در زمان برگشت تکلم موثر است. فراموش نکنید باید این را هم در نظر بگیرید که زمان آغاز گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی هم در روند درمان موثر خواهد بود. البته میزان مهارت و توانمندی گفتاردرمانگر را هم فراموش نکنید.

این که گفتاردرمانگر بتواند از تکنیک های جدید استفاده کند و همراهی خانواده بیمار را هم جلب کند، می تواند به روند بهبود تکلم در بیماران سکته مغزی کمک فراوانی بکند. پس مشخص شد که روند بهبود تکلم در این بیماران نیاز به زمان، صبر و مداومت در درمان دارد.

گفتاردرمانی چه کمکی به تکلم بیماران می کند؟

برای این که این سوال را پاسخ دهیم، ابتدا باید کمی بیشتر در مورد ویژگی های شگفت انگیز مغز بدانیم. یکی از این ویژگی ها انعطاف پذیری عصبی مغز یا خاصیت نوروپلاستیسیته است. یعنی این که مغز ما قابلیت شکل پذیری دارد. رفتارهای جدید، تجربیات محیطی تازه، یادگیری و تغییرات می توانند تغییراتی در عملکردهای مغز ایجاد کنند.

پس با تکرار و تمرین، تقویت و تثبیت شبکه های عصبی جدید تضمین می شود. همین خاصیت است که در گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی موجب می شود مهارت های ارتباطی و گفتاری این بیماران بهبود یابند.

در مرکز گفتار درمانی، درمانگر پس از ارزیابی و تشخیص مشکل تکلم، تمرینات ویژه و منحصر به هر فرد را با تکرار آن ها انجام می دهد که درحقیقت، شبکه های عصبی جدید را ایجاد و تقویت می کند.

پس اینجا به یک نکته کلیدی اشاره کردیم و آن نقش تکرار در انعطاف پذیری عصبی است. به این ترتیب، به اهمیت گفتار درمانی در کلینیک توانبخشی و انجام تمرینات مداوم در منزل را متوجه شدید.

گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی

تاثیر گفتاردرمانی بر حرف زدن بعد از سکته

همان طور که قبلاً اشاره کردیم، گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی آسان و سریع نیست. درواقع، پس از سکته مغزی و آسیب هایی که به بخش های در ارتباط با گفتار و زبان وارد می شود، این مغز است که باید از قسمت های سالم خود برای جبران آسیب و ایجاد راه های ارتباطی جدید و موثر استفاده کند که فرآیندی زمان بر است.

در کلینیک گفتار درمانی در خیابان دماوند، آسیب شناسان گفتار و زبان پس از ارزیابی دقیق و کامل به درمان نواحی آسیب دیده می پردازند و توانبخشی را آغاز می کنند.

این نکته را یادآور می شویم که برای سکته مغزی یک برنامه واحد گفتاردرمانی را نمی توان در نظر گرفت. درمان این بیماران بسته به این که آسیب مغزی، آپراکسی، آفازی یا دیزآرتری باشد، متفاوت است.

گاهی برخی از بیماران سکته مغزی ممکن است درک داشته باشند اما قادر به صحبت کردن به صورت واضح نیستند یا بالعکس. هر یک از این موارد هم برنامه های درمانی مخصوص به خود دارد.

پس اگر با مشکلات گفتاری پس از سکته مغزی دست و پنجه نرم می کنید، با مراجعه به گفتاردرمانی سکته مغزی و ارزیابی های اولیه، می توانید برنامه تخصصی خود را دریافت کنید.

۷ تمرین لازم برای گفتاردرمانی سکته مغزی

خوب است بدانید برای بهبود مهارت های زبانی خود پس از سکته مغزی، بهتر است با آسیب شناس گفتار و زبان کار کنید. در کنار آن هم از تمرینات گفتاری که در ادامه به ۷ مورد آن اشاره می کنیم استفاده کنید.

۱- حرکت زبان از طرفی به طرف دیگر

برای این تمرین، دهان خود را باز کنید و زبان را حرکت دهید تا گوشه سمت راست دهان خود را لمس کنید.۲ ثانیه نگه دارید و سگس گوشه سمت چپ دهان خود را لمس کنید. در این حالت بمانید و این کار را دوباره تکرار کنید.

۲- گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی، بیرون آوردن و داخل بردن زبان

زبان خود را بیرون بیاورید و آن را به مدت ۲ ثانیه نگه داریدف سپس آن را دوباره عقب ببرید. ۲ ثانیه نگه دارید و حرکت را تکرار کنید. این کار کمک می کند تا زبان شما برای حرکت با الگوهای هماهنگ آموزش ببیند و در تولید گفتار به شما کمک می کند.

۳- بگویید سیب!

این تمرین بسیار ساده است اما در گفتاردرمانی سکته مغزی کاربرد دارد. لبخند زدن را جلوی آینه تمرین کنید. لبخند بزیند و سپس آرام باشید. تا جایی که می توانید این کار تکرار کنید. آینه بازخوردی که سوخت مغز است را فراهم می کند.

۴- بالا و پایین بردن در گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی

دهان را باز کنید و زبان خود را بیرون بیاورید. سپس زبان را به سمت بالا و بینی خود ببرید و ۲ ثانیه در این حالت بمانید. حالا زبان خود را به سمت چانه پایین ببرید و ۲ ثانیه نگه دارید و در این حالت بمانید. این کار را دوباره تکرار کنید.

۵- شکل بوسه را تمرین کنید

زمانی که تمرین لبخند را تمام کردید، تلاش کنید تا با جمع کردن لب هایتان شکل بوسه را ایجاد کنید. لب های خود را جمع کنید، سپس شل کنید. هر چقدر می توانید این کار را تکرار کنید. برای کنترل بهتر، سرعت حرکت را کاهش دهید.

۶- حروف صامت و مصوت و تکرار جفت شدن آن ها

تا اینجا تمرینات گفتاردرمانی سکته مغزی ساده بودند. حالا نوبت به تمرینات پیچیده تر می رسد. یک صامت را که در گفتن آن مشکل دارید انتخاب کنید. سپس آن را با هر پنج صدا (آ اِ اُ اَ ای) جفت کنید. مثلاً بگویید “را ، رِ ، رُ ، رَ ، ری”. بارها تمرین کنید. با تمام حروف بی صدا این تمرین را تکرار کنید.

۷- تولید جمله در گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی

بیمارانی که به آپراکسی گفتاری مبتلا هستند، از نظر شناختی تولید زبان هیچ مشکلی ندارد. اگرچه، توانایی آن ها در حرکت دادن لب ها و زبانشان مختل شده است. بنابراین، فضایی برای تمرین بلند خواندن و صحبت فراهم کنید. این حالت برای بیماران آفازی متوسط تا شدید بسیار ناامید کننده است؛ پس تا حد امکان صبور باشید.

با تمرین یک یا دو جمله برای مدت زمان کوتاه، مثلاً یک یا دو دقیقه و کم کم شروع کنید. سپس، دوره های تمرین را افزایش دهید.

درمان سنگینی زبان بعد از سکته

نزدیک به ۷۸ درصد از افراد مبتلا به سکته مغزی دچار مشکلاتی در عمل بلع می شوند(دیسفاژی). این خود می تواند منجر به افزایش خطر سو تغذیه، کم آبی، خفگی و اسپیراسیون شود. گفتاردرمانگران با ارزیابی، درمان، و همچنین ارائه راهکارهای حفاظتی، خطر بروز این آسیب ها را کاهش می دهند.

در صورت عدم پیگیری، مشکلات بلع می تواند منجر به پنومونی آسپیراسیون و طولانی شدن مدت بستری در بیمارستان شود. درمان دیسفاژی به عنوان جزئی از گفتاردرمانی در سکته مغزی برای جلوگیری از عوارض بعدی آن، اهمیت بالایی دارد.

همچنین افراد بسیاری از خوردن و آشامیدن لذت می برند و این می تواند قسمت مهمی از زندگی اجتماعیشان باشد. افراد دچار سکته مغزی مبتلا به دیسفاژی ممکن است از خوردن و آشامیدن در مقابل دیگران احساس خجالت کنند. همین مسئله حتی می تواند سبب منزوی شدن این افراد شود.

گفتاردرمانی از این بیماران حمایت می کند تا از غذا و نوشیدنی، با امن ترین شیوه، لذت ببرند. حتی ممکن است برای غذا خوردن در جمع و معاشرت با دیگران و لذت بردن آن ها نیز استراتژی هایی طراحی و اجرا کنند.

متخصص گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی در شرق تهران، ممکن است این بیماران را در درمان گروهی وارد کند. این شیوه در رفع هر دو مسئله ارتباطی و مشکلات بلع به این افراد کمک می کند.

با درمان گروهی گفتاردرمانی در سکته مغزی، افراد می آموزند که چگونه ارتباط موثر برقرار کنند. همچنین در حضور جمعی با مشکلات مشابه، از حالت انزوا خارج شده و اعتماد به نفس خود را باز می یابند. به این ترتیب با حداکثر همکاری در جلسات درمانی شرکت کرده و بهترین نتیجه ممکن برایشان حاصل می شود.

گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی

مرکز گفتاردرمانی شرق تهران

اگر چنان چه با مهارت شناختی و گفتاری مشکل دارید، بهتر است با SLP یا آسیب شناس گفتار و زبان همکاری کنید. این افراد برای کمک به بازیابی گفتار پس از آسیب عصبی آمموزش دیده اند. آن ها در تمام زمینه های گفتار که به آن ها اشاره کرده ایم مهارت دارند.

گفتاردرمانگر قادر است حوزه های مختلفی از مشکل شما را ارزیابی کرده و برای برآوردن نیازهای شما برنامه های منحصر به فرد طراحی می کند. در کلینیک توانبخشی و گفتار درمانی همراه در شرق تهران، امکان دریافت بهترین خدمات با پرسنلی آموزش دیده و تجهیزات پیشرفته به روز را خواهید داشت.

از طرف دیگر، کاردرمانی سکته مغزی هم از حیطه های مهم مداخلات کاردرمانی در بزرگسالان است. سکته مغزی یک وضعیت شایع است که ممکن است افراد زیادی را درگیر کند. این بیماری ممکن است عوارض بسیاری داشته باشد و فرد را با محدودیت های فراوانی در زندگی اش رو به رو سازد.

افرادی که دچار این عارضه می شوند بخشی از توانایی هایشان را از دست داده و به کلینیک های توانبخشی مراجعه می کنند. کاردرمانی خیابان دماوند تهران بهترین خدمات کاردرمانی بیماران سکته مغزی را در محیطی استاندارد و با کادری مجرب و حرفه ارائه می دهد. در این مرکز، ابتدا بیماران سکته مغزی ارزیابی شده و سپس به انجام مداخلات درمانی ویژه هر فرد پرداخته می شود.

نتیجه

به طور کلی، متخصصین گفتاردرمانی بیماران سکته مغزی با انجام بررسی های چند جانبه، بهترین برنامه درمانی را برای این بیماران طراحی و اجرایی می کنند. توصیه می کنیم این تمرینات را به طور مکرر و مداوم انجام دهید تا به بهبود عملکرد مغز خود کمک کنید.

۲ دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *