کاردرمانی فلج مغزی کودکان CP + تمرینات ویژه

کاردرمانی فلج مغزی کودکان در جهت توسعه مهارت های لازم برای استقلال در زندگی روزانه آن ها تلاش می کند. واژه کار در کاردرمانی، صرفاً اختصاص به شغل و حرفه مراجع مورد نظر ندارد. بلکه فراتر از آن، شامل تمام فعالیت های روزانه ای است که به زندگی فرد معنا می دهد. برای یک کودک فعالیت های معنادار شامل بازی و آموزش هستند.

کاردرمانی در حوزه کودکان فلج مغزی (سی پی) روی بهبودی توانایی کودک در زمینه بازی و آموزش تمرکز می کند. چرا که این دو مولفه برای رشد و استقلال کودکان الزامی است. کاردرمانی در فلج مغزی به مسئله هماهنگی عضلات و مفاصل که زندگی روزانه این بیماران را دشوار می کند توجه ویژه ای دارد. کاردرمانی شرق تهران به ارتقاء توانایی جسمی، شناختی و اجتماعی و همچنین مهارت های ظریف و نحوه ایستادن می پردازد. در این مقاله با ما همراه باشید تا در مورد این نحوه درمانی بیشتر بدانیم.

علائم فلج مغزی در کودکان

سی پی یا فلج مغزی به مجموعه ای از اختلالات حرکتی گفته می شود که بر روی توانایی حرکت، حفظ تعادل و همچنین بر وضعیت بدن اثر می گذارد. cp، یکی از شایع ترین ناتوانی ها و معلولیت های حرکتی در دوران کودکی است. در این بیماری به نواحی از مغز آسیب رسیده که مسئول کنترل حرکت و عملکرد عضلات بدن هستند.

توجه داشته باشید که در هر مرجله از رشد و تکامل کودک، نشانه های فلج مغزی در کودکان، می توانند موارد زیر باشند. البته یادآوری می کنیم که پزشک لازم است بیماری را تایید کند.

• مشکل در صحبت کردن یا درک زبان
• هماهنگی ضعیف
• ناهنجاری ها و انقباضات مفاصل و استخوان
• حلقه کردن دست به صورت مشت
• حفظ رفلکس های اولیه
• کاهش توده عضلانی
• انقباضات سریع، غیر ارادی، ریتمیک، عضلانی و شل شدن بازو یا پاها
• مشکلات حسی (اختلالات شنوایی، پردازش یا بینایی)
• راه رفتن قیچی وار یا بر روی انگشتان پا
• ناتوانی در کنترل روده یا مثانه
• واکنش های تاخیری مانند دست و پا چلفتی بودن
• ناهنجاریهای وضعیت
• الگوهای غیر طبیعی دهان و زبان

در ادامه به نشانه های فلج مغزی بر اساس سن می پردازیم:

نشانه های فلج مغزی در نوزادان کمتر از ۶ ماه

علائم کودکان فلج مغزی در نوزادان کمتر از ۶ ماه عبارتند از:

• نوزاد به طور مداوم، شست دست را به یمت مرکز کف دست جمع می کند.
• هنگامی که نوزاد را در آغوش می گیرید، کمر و گردن خود را بیش از حد به طرفین می کشد.
• نوزاد در حالت خوابیده به پشت نمی تواند سر خود را بالا نگه دارد.
• زمانی که کودک بلند می شود، پاها به صورت قیچی یا ضربدری می شوند.

علائم فلج مغزی در نوزادان بزرگ تر از ۶ ماه

نوزادان بالای شش ماه ممکن است علائم اولیه فلج مغزی را به صورت زیر نشان دهند:

• نوزاد سعی می کند تا دستان خود را به سمت دهان بلند کند.
• نوزاد هر هیچ جهتی نمی چرخد.
• نوزاد سعی می کند تا دستان خود را به هم نزدیک کند.
• نوزاد زودتر از حد طبیعی از یک دست خود استفاده می کند و دست دیگر را مشت نگه می دارد.

نشانه فلج مغزی در کودکان بزرگ تر از ۱۰ ماه

علاوه بر تمام مواردی که در بالا ذکر کردیم، نوزادان بزرگ تر از ۱۰ ماه احتمال دارد موارد زیر را نشان دهند:

• ناتوانی در ایستادن به تنهایی، حتی زمانی که حمایت دارند.
• خزیدن یک طرفه
• ناتوانی در خزیدن بر روی چهار دست و پا

انواع فلج مغزی کودکان

فلج مغزی، یکی از بیماری های شایع دوران کودکی است که مشکل ابتدا در مغز جنین در حال رشد ایجاد می شود. با رشد نوزاد به تدریج مشکلات ظاهری وی هم بیشتر می شوند. مشکلات حرکتی هماهنگی، برخی مشکلات ذهنی و دیگر مسائل مربوط به پردازش از جمله مشکلات کودکان سی پی است. کاردرمانی فلج مغزی کودکان در این زمینه برای جلوگیری از وخامت نشانه ها ارزیابی های لازم را انجام خواهند داد.

گفتنی است فلج مغزی به چهار شکل تقسیم می شود:

• مونوپلژیک: تنها یک اندام کودک درگیر خواهد بود. به طور مثال فقط دست راست درگیر است.
• همی پلژیک: به مفهوم درگیری اندام فوقانی و تحتانی یک طرف مثلاً دست و پای راست است.
• دی پلژیک: درگیری دو پا به صورت همزمان
• کوادری پلژیک: درگیری هم دست ها و هم پاها باهم

نقش کاردرمانی در بهبود بیماری

همزمان با فیزیوتراپی و گفتار درمانی در شرق تهران، کاردرمانی فلج مغزی کودکان نیز برای هر کودک مبتلا به فلج مغزی متفاوت عمل می کند. برنامه کاردرمانی هر کودک کاملاً فردی و متناسب با توانایی های عاطفی-اجتماعی، ذهنی و جسمانی فردی طراحی می شود.

در طی جلسه اول کاردرمانی فلج مغزی کودکان، درمانگر ارزیابی کاملی از کودک شما خواهد گرفت. این ارزیابی شامل تست کردن مهارت های ظرافتی بچه، رشد ادراکی و دهانی-حرکتی و مشاهده نحوه لمس و حرکات اوست. کاردرمانگر هم چنین با والدین مصاحبه می کند تا متوجه نقاط ضعف و قوت در فعالیت های روزانه اش شود. سپس اهداف بر اساس مهم ترین نیازها چیده می شوند.

بیشتر کودکان مبتلا به فلج مغزی باید هر شش تا نه ماه یک بار ارزیابی مجدد شوند. پس از این ارزیابی ها متخصص کاردرمانی بر اساس پیشرفت و تغییر، برنامه درمانی را متناسب با آن تغییر می دهد. توجه داشته باشید که حتی درمانگر به نقش تغذیه در کودکان فلج مغزی هم توجه دارد و رهنمودهایی را در برنامه می گنجاند.

مزایای کاردرمانی فلج مغزی کودکان

مرکز کاردرمانی خیابان دماوند تهران با ارزیابی عملکرد اندام فوقانی و بهبود هماهنگی ماهیچه های کوچک به کودکان فلج مغزی کمک می کند.  کاردرمانی در فلج مغزی تلاش می کند تا این افراد را به بالاترین درجه از استقلال در فعالیت های روزمره زندگی خود برساند. همچنین می تواند از راه های زیر به کودکان کمک کند.

• افزایش شانس آن ها برای استقلال
• بهبود توانایی برای بازی و آموزش
• ارتقاء اعتماد بنفس و عزت نفس
• کمک در جهت داشتن روتین زندگی موثر
• بهبود کیفیت زندگی آن ها
• حس موفقیت در کودکان

گفتنی است، والدین و مراقبان زمان زیادی برای کمک به کودکانشان در طول زندگی روزانه آن ها صرف می کنند. همانطور که کودک شروع به بهره مندی از مزایای کاردرمانی فلج مغزی کودکان می کند، پدر و مادر هم به نوبه خود در این مزایا سهیم خواهند بود:

• کاهش انتظارات بی جا از فرزندشان
• کاهش استرس والدین
• فراهم آوردن حس امنیت
• افزایش کیفیت زندگی والدی
• فراهم آوردن فرصتی برای نشان دادن این که فرزند آن ها قادر به ادامه ی زندگی به طور مستقل خواهد بود.

تمرینات ویژه کاردرمانی برای کودکان فلج مغزی

کاردرمانی فلج مغزی کودکان، توانبخشی را با استفاده از فعالیت های عملکردی برای بهبود تدریجی شروع می کند. تمرینات کاردرمانی بر روی حوزه های مهارتی زیر متمرکز خواهند بود.

کنترل مهارت های ظریف (fine motor) در کاردرمانی فلج مغزی کودکان

در این تمرینات بر روی قدرت عضلات دست، جداسازی انگشتان، دستکاری دست (in-hand manipulation) کار می شود. همچنین ایجاد قوس کف دست، هماهنگی انگشت شست با دیگر انگشتان، مهارت در دست را بهبود می بخشد. فعالیت تمرینی کاردرمانی شامل فشردن گیره لباس، بازی با اسباب بازی تفنگ آبی و انداختن سکه در شکاف قلک است.

هماهنگی دوطرفه بدن (bilateral coordination)

طی بازی ها/حرکاتی به کودک می آموزند که همزمان هر دو طرف بدن را کنترل کند. کاردرمانی فلج مغزی کودکان از طبل زدن، فشار دادن یک وردنه و جدا کردن اسباب بازی های ساختمانی (Lego) استفاده می کند.

قدرت و ثبات اندام فوقانی در کاردرمانی فلج مغزی کودکان

تمرکز بازی ها روی تقویت و تثبیت عضلات تنه، شانه و مچ دست است. از طریق تمریناتی مانند خزیدن، خوابیدن روی شکم هنگام مطالعه، بازی در حالت زانو زدن و ریختن آب از پارچ در یک فنجان است. موارد ذکر شده گوشه ای از تمرینات کلینیک کاردرمانی سی پی در شرق تهران هستند.

عبور از خط وسط بدن (crossing midline)

این فعالیت ها مانند ساختن شکل هشت انگلیسی و پرتاب توپ به هدفی که در سمت راست یا چپ است. کاردرمانی فلج مغزی کودکان به آن ها می آموزد که دست و پاها را به طرف مقابل بدن خود برساند.

مهارت بینایی حرکتی (visual-motor skill)

بهبود مهارت هماهنگی چشم و دست از طریق نقاشی کردن، دو تیکه کردن ماکارونی، رشته ها و گرفتن و پرتاب توپ.

خودمراقبتی در کاردرمانی فلج مغزی کودکان

این تمرین، توانایی انجام فعالیت های روزمره را بهبود می بخشد و کودک را برای استقلال بیشتر در خانه، مدرسه و اجتماع آماده می کند. ورزش در کاردرمانی می تواند مانند تمرین این موارد ساده باشد: مسواک زدن، لباس پوشیدن و تغذیه.

خدمات کاردرمانی کودکان شرق تهران 

کاردرمانی فلج مغزی کودکان در کلینیک همراه درخیابان دماوند، شامل تمرینات تکراری، بازی ها و سایر تکنیک هایی می شود که به رشد و تقویت مهارت های جدید در این کودکان کمک می کند. توجه داشته باشید که این فعالیت های تکراری منظم می توانند نوشتن، درک کردن با نقاشی کردن باشند.

بسیاری از والدین از این که برنامه های کاردرمانی تا چه اندازه موثر و سرگرم کننده هستند متعجب می شوند. تمام فعالیت هایی که در برنامه کاردرمانی کودک CP گنجانده می شوند، به دنبال بهبود مهارت های خاصی هستند تا کودک بتواند در چالش های زندگی بر آن ها غلبه کند.

از طرف دیگر، در این مرکز، از تجهیزات تطبیقی مانند بریس، آتل یا دستگاه ها و تجهیزات تخصصی برای کمک به دستیابی به هدف برنامه کاردرمانی استفاده می شود. حتی کاردرمانگر در جلسات کاردرمانی به نحوه یادگیری و نحوه استفاده موثر از این تجهیزات هم می پردازد.

برخی از فناوری ها و تجهیزات تطبیقی برای حل محدودیت های کودکان فلج مغزی عبارتند از:

• ابزار نوشتن یا تایپ کردن
• فناوری تبدیل گفتار به متن
• بریس، واکر یا عصا
• سیستم های بریل الکترونیکی
• صندلی های حمام
• ظروف تخصصی غذاخوری
• تابلوهای ارتباطی
• تجهیزات ورزشی

از آن گذشته درمرکز کاردرمانی و توانبخشی کودکان فلج مغزی شرق تهران، از طریق خمیر بازی، اسلایم، مایعات، ماسه، سفالگری ساده و نقاشی به درمان حسی این کودکان پرداخته می شود. علاوه بر آن، کاردرمانگر برای کودک مبتلا به فلج مغزی برنامه هایی برای کار درمنزل هم تدوین می کند. این برنامه ها ممکن است توسط درمانگر، والدین یا مراقبین در خانه انجام شوند.

نتیجه گیری

در این مقاله به علائم و اهداف کاردرمانی فلج مغزی کودکان پرداختیم. انجام کاردرمانی برای کودک مبتلا به فلج مغزی (CP) امروزه یک ضرورت است. این تمرینات و تکنیک ها می توانند چالش های پیش روی کودکان را کاهش داده و در کسب استقلال و بهبود عوارض ناشی از این بیماری بسیار موثر عمل می کنند.

اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر دارید، کافی است از طریق شماره تلفن های درج شده در وب سایت اقدام نمایید. کارشناسان ما در این حوزه درمانگرانی مجب هستند که می توانند برنامه درمانی مناسب فرزند شما را به صورت ویژه و منحصر به فرد ارائه کنند.