اختلال ویژه زبانی (SLI) نوعی اختلال ارتباطی است که با توسعه مهارت های زبانی در کودکان تداخل دارد. در حالی که این عدم توسعه مهارت های زبانی ناشی از مشکلات شنوایی و یا معلولیت ذهنی نیست. این مشکل می تواند بر صحبت کردن، گوش دادن، خواندن و نوشتن کودک تأثیر بگذارد. این اختلال همچنین اختلال تکاملی زبان، تاخیر زبانی یا دیسفاژی رشدی نیز نامیده می شود.

این اختلال یکی از شایع ترین اختلالات رشدی در بین مراجعین گفتاردرمانی است. تأثیرات اختلالات ویژه زبانی معمولاً تا بزرگسالی ادامه خواهند داشت. اما با مراجعه زودهنگام و دریافت مداخلات گفتاردرمانی جهت درمان، می توان تاثیرات این اختلال بر زندگی کودک را به حداقل رساند. متخصصین مرکز گفتاردرمانی شرق تهران با انجام ارزیابی های دقیق رشد زبانی در جهت بهبود شرایط این کودکان تلاش می کنند. در این مقاله در مورد دلایل و علائم بروز این اختلال و لزوم مراجعه به مرکز گفتاردرمانی بیشتر خواهیم دانست. پس با ما همراه بمانید.

اختلال ویژه زبانی

اختلال ویژه زبانی (SLI) چیست؟

اختلال ویژه زبانی در گروهی از کودکان که حتی درک خوبی از زبان دارند اتفاق می افتد. این کودکان برای استفاده از زبان در گفتگو، مکالمه و برقراری ارتباط مشکل دارند. گاهی کودکانی که در سنین پایین تر این مشکل را دارند، ممکن است اصلاً نتوانند حرف بزنند. در سوی دیگر هم طیفی از این کودکان احتمال دارد که به صورت ناقص از اشکال زبان استفاده کنند.

توجه داشته باشید که همان طور که کمی قبل تر به آن اشاره کردیم، این کودکان، مشکلات شنوایی ندارند. افراد مبتلا به اختلال ویژه زبانی در بیان و درک آن چیزی که دیگران می گویند مشکل دارند. اختلال زبان، که به اختلال زبان دریافتی – بیانی شناخته می شد، در کودکان خردسال بسیار شایع است.

طبق تحقیقات دانشگاه می سی سی پی در ایالات متحده امریکا، این اختلال در ۱۰ تا ۱۵ درصد از افراد زیر ۳ سال رخ می دهد. توانایی زبان در سن ۴ سالگی به طور کلی پایدار است و امکان این که با دقت بیشتری سنجیده شود تا وجود یا عدم وجود این مشکل تشخیص داده شود، بیشتر است.

دلایل بروز تاخیر رشد زبان در کودکان

تا به امروز علت اصلی بروز این اختلال، همچنان ناشناخته است. اما تحقیقات اخیر نشان می دهند که عامل ژنتیک، نقش بسیار موثری در آن ایفاء می کند. عوامل دیگری نیز در این باره شناخته شده اند. اما نقش ژنتیک از تمامی آن ها پر رنگ تر دانسته شده است. کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبانی، بیشتر از سایرین، والدین و خواهر و برادرانی دارند که دچار مشکل یا تأخیر در گفتار هستند.

تقریباً ۷ تا ۸ درصد از کودکان در سن مهد کودک درگیر آن هستند. در حقیقت، ۵۰ تا ۷۰ درصد از کودکان مبتلا به این اختلال، حداقل یک عضو با مشکل مشابه در خانواده خود دارند. تاخیر در رشد زبان می تواند بر کودکان چند زبانه یا کودکانی که فقط به یک زبان صحبت می کنند، تأثیر بگذارد. اما یادگیری بیش از یک زبان در یک زمان باعث ایجاد تاخیر رشد زبانی نمی شود و ارتباطی با هم ندارند. در ادامه با علائم اختلال ئیژه زبانی بیشتر آشنا می شویم.

علائم اختلال ویژه زبانی چیست؟

کودکان مبتلا به این اختلال اغلب سابقه دیر به حرف افتادن را دارد. یعنی در رسیدن به مراحل مهم زبان گفتاری، نسبت به همسالان خود تاخیر دارند. کودکان مبتلا به تاخیر رشد زبانی در سنین پیش دبستانی ممکن است علائم زیر را داشته باشند:

  • طول کشیدن زمان جمع آوری کلمات برای ساخت جمله
  • درگیری با یادگیری کلمات جدید و برقراری مکالمه
  • وجود مشکل در پیروی از دستورالعمل ها؛ نه به دلیل دشوار بودن آن ها، بلکه به دلیل عدم درک کامل کلمات گفته شده توسط مربی.
  • اشتباهات دستوری مکرر هنگام صحبت کردن

کودکانی که تاخیر زبانی آن ها ناشی از اختلال ویژه زبانی باشد، معمولاً با مشکلات مزمنی دست و پنجه نرم می کنند. این در حالی است که اگر کودک صرفاً دچار تاخیر زبانی باشد، معمولا سرانجام با همسالان خود همگام می شود. علائم رایج این اختلال در کودکان بزرگ تر و بزرگسالان عبارتند از:

  • استفاده محدود از جملات پیچیده
  • مشکل در یافتن کلمات مناسب
  • مشکل در درک زبان مجازی
  • مشکلات خواندن
  • قصه گویی و نوشتن نا منظم
  • اشتباهات دستوری و املایی مکرر

آشنایی با این علائم برای والدین کودک بسیار ضروری هستند. زیرا آن ها اولین کسانی هستند که  می توانند وجود یک اختلال را تشخیص داده و پیگیری کنند.

اختلال ویژه زبانی

روش های درمانی این نوع اختلال

درمان SLI به طور معمول توسط یک آسیب شناس زبان و گفتار(گفتاردرمانگر) نظارت و انجام می شود. درمان ممکن است در کلینیک خصوصی، بیمارستان ها و حتی در خانه یا مدرسه ارائه شود. شناسایی و گفتاردرمانی دیسفاژی کودکان در اوایل زندگی ایده آل است. اما همه افراد می توانند بدون توجه به زمان شروع درمان، به خوبی نسبت به مداخلات گفتاردرمانی پاسخ دهند.

برنامه درمانی کاملاً بستگی به سن و نیازهای فرد دارد. به همین دلیل متخصصین گفتاردرمانی در مرکز توانبخشی خیابان دماوند تهران برای هر فرد به طور اختصاصی یک برنامه درمانی تدوین می کنند. شروع زودهنگام درمان اختلال ویژه زبانی در کودکان خردسال، می تواند در کسب موارد زیر کمک کننده باشد:

  • یادگیری عناصر جا افتاده دستور زبان
  • گسترش درک و استفاده از کلمات
  • توسعه مهارت های ارتباطات اجتماعی

برای کودکانی در سنین مدرسه، درمان ممکن است بر درک آموزش کلاسی متمرکز باشد. بنابراین معمولاً به موارد زیر توجه می شود:

  • تمرین پیروی از دستورالعمل ها از ساده تا پیچیده
  • درک معنی کلمات استفاده شده توسط معلمان کودک
  • سازماندهی و دسته بندی اطلاعات
  • بهبود مهارت های گفتاری، خواندن و نوشتن

حتی بزرگسالانی که وارد برنامه های حرفه ای یا تحصیلات عالی می شوند نیز ممکن است، به ادامه مداخلات نیاز داشته باشند. درمان اختلال ویژه زبانی برای این افراد معمولا بر یادگیری واژگان فنی تمرکز می شود. همچنین ممکن است در زمینه بهبود مهارت های نوشتن در محل کار خود نیاز به کمک درمانگر داشته باشند.

مرکز گفتاردرمانی همراه در شرق تهران

نکته مهمی که در این قسمت یادآوری می کنیم، نقش و اهمیت ارتباطات موثر در ایجاد روابط در محل کار، مدرسه و دیگر محیط های اجتماعی است. اگر یک اختلال ویژه زبانی حل نشده در فرد وجود داشته باشد، به یقین در بزرگسالی عواقب طولانی مدت از جمله افسردگی یا مشکلات رفتاری را ایجاد خواهد کرد.

پس مراجعه به یک مرکز توانبخشی و تشخیص به موقع می تواند از بسیاری از نگرانی ها و چالش های آینده پیشگیری کند. در همین راستا، کلینیک توانبخشی همراه در شرق تهران، با برخورداری از مرکز گفتار درمانی و کاردرمانی تاخیر رشدی به صورت تخصصی فعالیت می کند. این مرکز در محیطی آرام و با متخصصانی آموزش دیده به کودک مبتلا به اختلال ویژه زبانی، تاخیر در گفتار و زبان، اختلال بلع یا سایر ناتوانی ها خدمات خاص و ویژه هر فرد را ارائه می کند.

همکاری نزدیک متخصص و آسیب شناس گفتار و زبان، کودک یا بزرگسال را برای چالش های پیش رو آماده کرده و در نتیجه اعتماد به نفس و بهبود تدریجی فرد حاصل می آید. عزیزانی که در شرق تهران به خدمات این کلینیک نیاز دارند به سادگی با مراجعه به وب سایت و تماس تلفنی می توانند از خدمات حضوری یا رزرو آنلاین و حتی مشاوره های تلفنی بهره مند شوند.

اختلال ویژه زبانی

نتیجه گیری

اگرچه جلوگیری از اختلال ویژه زبانی به دلیل ناشناخته بودن علت دقیق این اختلال تا اندازه ای دشوار است، اما می توان با همکاری نزدیک با یک گفتار درمانگر، تاثیرات این اختلال را کاهش داد. مراجعه به یک مشاور، بدون شک می تواند فرد را در مقابله با چالش های سلامت روحی و روانی که ممکن است این اختلال ایجاد کند، آماده کرده و کمک کننده خواهد بود.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *