اختلال ویژه زبانی ؛ دلیل بروز، علائم و راه های درمانی -

اختلال ویژه زبانی(SLI) نوعی اختلال ارتباطی است که با توسعه مهارت های زبانی در کودکان تداخل دارد. در حالی که این عدم توسعه مهارت های زبانی ناشی از مشکلات شنوایی و یا معلولیت ذهنی نیست. این مشکل می تواند بر صحبت کردن، گوش دادن، خواندن و نوشتن کودک تأثیر بگذارد. این اختلال همچنین اختلال تکاملی زبان، تاخیر زبانی یا دیسفاژی رشدی نیز نامیده می شود. این یکی از شایع ترین اختلالات رشدی در بین مراجعین گفتاردرمانی خیابان دماوند تهران است. تأثیرات اختلال ویژه زبانی معمولاً تا بزرگسالی ادامه خواهند داشت. اما با مراجعه زودهنگام و دریافت مداخلات گفتاردرمانی جهت درمان اختلال ویژه زبانی، می توان تاثیرات این اختلال بر زندگی کودک را به حداقل رساند. متخصصین گفتاردرمانی شرق تهران با انجام ارزیابی های دقیق رشد زبانی در جهت بهبود شرایط این کودکان تلاش می کنند.

دلیل بروز تاخیر رشد زبان در کودکان

تا به امروز علت اصلی بروز این اختلال، همچنان ناشناخته است. اما تحقیقات اخیر نشان می دهند که عامل ژنتیک، نقش بسیار موثری در آن ایفا می کند. عوامل دیگری نیز در این باره شناخته شده اند. اما نقش ژنتیک از تمامی آن ها پر رنگ تر دانسته شده است. کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبانی، بیشتر از سایرین، والدین و خواهر و برادرانی دارند که دچار مشکل یا تأخیر در گفتار هستند.

تقریباً ۷ تا ۸ درصد از کودکان در سن مهد کودک درگیر آن هستند. در حقیقت، ۵۰ تا ۷۰ درصد از کودکان مبتلا به این اختلال، حداقل یک عضو با مشکل مشابه در خانواده خود دارند. تاخیر در رشد زبان می تواند بر کودکان چند زبانه و یا کودکانی که فقط به یک زبان صحبت می کنند، تأثیر بگذارد. اما یادگیری بیش از یک زبان در یک زمان باعث ایجاد تاخیر رشد زبانی نمی شود و ارتباطی با هم ندارند. در ادامه با این اختلال و روش درمانی گفتاردرمانی شرق تهران بیشتر آشنا می شویم.

علائم اختلال ویژه زبانی چیست؟

کودکان مبتلا به این اختلال اغلب سابقه دیر به حرف افتادن را دارد. یعنی در رسیدن به مراحل مهم زبان گفتاری، نسبت همسالان خود تاخیر دارند. کودکان مبتلا به تاخیر رشد زبانی در سنین پیش دبستانی ممکن است علائم زیر را داشته باشند:

طول کشیدن زمان جمع آوری کلمات برای ساخت جمله
درگیری با یادگیری کلمات جدید و برقراری مکالمه
وجود مشکل در پیروی از دستورالعمل ها. نه به دلیل دشوار بودن آن ها، بلکه به دلیل عدم درک کامل کلمات گفته شده توسط مربی.
اشتباهات دستوری مکرر هنگام صحبت کردن

کودکانی که تاخیر زبانی آن ها ناشی از اختلال ویژه زبانی باشد، معمولا با مشکلات مزمنی دست و پنجه نرم می کنند. این در حالی است که اگر کودک صرفا دچار تاخیر زبانی باشد، معمولا سرانجام با همسالان خود همگام می شود.

علائم رایج این اختلال در کودکان بزرگتر و بزرگسالان عبارتند از:

استفاده محدود از جملات پیچیده
مشکل در یافتن کلمات مناسب
مشکل در درک زبان مجازی
مشکلات خواندن
قصه گویی و نوشتن نا منظم
اشتباهات دستوری و املایی مکرر

آشنایی با این علائم برای والدین کودک بسیار ضروری هستند. زیرا آن ها اولین کسانی هستند که می توانند وجود یک اختلال را تشخیص داده و پیگیری کنند.

درمان

درمان این اختلال به طور معمول توسط یک آسیب شناس زبان و گفتار(گفتاردرمانگر) نظارت و انجام می شود. درمان ممکن است در کلینیک خصوصی، بیمارستان ها و حتی در خانه یا مدرسه ارائه شود. شناسایی و درمان دیسفاژی رشدی کودکان در اوایل زندگی ایده آل است. اما همه افراد می توانند بدون توجه به زمان شروع درمان، به خوبی نسبت به مداخلات گفتاردرمانی شرق تهران پاسخ دهند. برنامه درمانی کاملا بستگی به سن و نیازهای فرد دارد. به همین دلیل متخصصین گفتاردرمانی خیابان دماوند تهران برای هر فرد به طور اختصاصی یک برنامه درمانی تدوین می کنند. شروع زودهنگام درمان اختلال ویژه زبانی در کودکان خردسال، می تواند در کسب موارد زیر کمک کننده باشد:

یادگیری عناصر جا افتاده دستور زبان
گسترش درک و استفاده از کلمات
توسعه مهارت های ارتباطات اجتماعی

برای کودکانی در سنین مدرسه، درمان ممکن است بر درک آموزش کلاسی متمرکز باشد. بنابراین معمولا به موارد زیر توجه می شود:

تمرین پیروی از دستورالعمل ها از ساده تا پیچیده
درک معنی کلمات استفاده شده توسط معلمان کودک
سازماندهی و دسته بندی اطلاعات
بهبود مهارت های گفتاری، خواندن و نوشتن

حتی بزرگسالانی که وارد برنامه های حرفه ای یا تحصیلات عالی می شوند نیز ممکن است، به ادامه مداخلات نیاز داشته باشند. درمان اختلال ویژه زبانی برای این افراد معمولا بر یادگیری واژگان فنی تمرکز می شود. همچنین ممکن است در زمینه بهبود مهارت های نوشتن در محل کار خود نیاز به کمک درمانگر داشته باشند.